Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Inleiding

Het programma volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing richt zich op het planmatig inrichten van de leefruimte, waarbij rekening wordt gehouden met individuele en gemeenschappelijke belangen. Ook richt het programma zich op het realiseren van een afgewogen woningbestand, zodat er altijd een woning is die past in ieders wooncarrière. Vanuit de Woonvisie willen we ons inzetten voor een vraaggerichte benadering vanuit de markt en voorzien in goede woningen voor iedereen en op een goede locatie. De gemeente heeft daarin de regiefunctie. Zowel in de bestaande- als in de nieuwbouw. Aansluitend richt het zich op het aanbieden van verschillende woonmilieus door stedelijke vernieuwing en een beperkt aantal nieuwbouwprojecten. Betrokkenheid van bewoners is wezenlijk omdat zij in de betreffende wijk of het dorp wonen en omdat zij waardevolle kennis en ervaring hebben over de behoeften ter plaatse en mogelijke veranderingen daarin.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

Kwaliteitsatlas 2030 (herzien)

Participeren Leren en Doen (2017)

Masterplan Mortiere 1998

Masterplan Stationsgebied 1998

Ruimtelijk plan stedelijk gebied Walcheren 2010

Woonvisie 2016-2020

Actieplan grondbedrijf 2015

Nota grondbeleid 2016

Vigerende bestemmingsplannen.

Wat wilden we bereiken?

Maatschappelijk effect - Ruimtelijke Ordening

Een stad met een gezond en evenwichtig woonklimaat, met passende woonruimte voor alle doelgroepen en leeftijdscategorieën.

Doelstellingen

1. Zowel kwalitatief als kwantitatief monitoren van de woningmarkt. Dit om in te kunnen spelen op vraag en behoefte. En resulterend in vraaggericht bouwen, ontwikkelen en onderhouden.

2. Bestemmingsplannen tijdig herzien zodat (nieuw) beleid uitgevoerd kan worden.

Maatschappelijk effect - Grondexploitatie

Grondbeleid en grondexploitatie is dienstbaar aan het beleid voor wonen, werken en recreëren en is een middel om doelstellingen op deze terreinen te realiseren.

Doelstellingen

3. Het gaat om maatschappelijk gewenst ruimtegebruik, maatschappelijk rendement en de meest optimale prijs/kwaliteitsverhouding. Voor meer informatie over grondbeleid en grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid in deze begroting.

Maatschappelijk effect - Wonen

Aanwezigheid van voldoende woningen en verschillende woonmilieus om de huidige en toekomstige huishoudens van Middelburg te huisvesten.

Doelstellingen

4. Middelburg ziet kans om door middel van bijzondere en aantrekkelijke woonmilieus inwoners van buiten te trekken en om bewoners te behouden voor de gemeente.

5. Het behouden van gelijke kansen in de huursector voor de doelgroepen waaronder jongeren, senioren en gezinnen.

6. Voorzien in voldoende huisvesting voor (toekomstige) studenten.

7. Het verkleinen van de stap naar de koopwoningmarkt met de regeling starterslening.

8. Middelburg wil voor jong en oud een levensloopvriendelijke gemeente zijn. We willen zorgen dat iedere bewoner van Middelburg zo lang mogelijk optimaal kan blijven functioneren in een zelfgekozen woning en woonomgeving.

9. Een kwalitatieve en energetische verbetering van de woningvoorraad. Zowel in de huur- als koopsector.

10. Het verduurzamen van monumenten.

11. Voldoen aan de taakstelling voor het huisvesten van statushouders.

Maatschappelijk effect - Woonomgeving

Het vergroten van de betrokkenheid van de bewoners bij het reilen en zeilen in de wijk/kern waarin zij wonen.

Doelstellingen

12. Betere afstemming gemeentelijke uitvoering op behoeften vanuit de wijken. Met wijkgericht werken beogen we een responsievere dienstverlening. Dit wil zeggen dat de dienstverlening van de gemeente en partners, die is gericht op de directe leefomgeving is afgestemd op de behoeften van bewoners en andere direct betrokkenen. Naast objectieve kwaliteitsnormen, speelt de subjectieve beleving van kwaliteit volgens wijkbewoners een rol.

13. Bewoners meer betrekken bij hun directe leefomgeving (de buurt, straat etc.). Met wijkgericht werken beogen we meer participatie van wijkbewoners.

14. Het verbeteren van de leefbaarheid in de wijken door de aanpak van bewonersoverlast.

15. Investeren in de sociale en fysieke infrastructuur van de wijk Dauwendaele.

Wat hebben we bereikt?

Maatschappelijk effect - Ruimtelijke ordening

Een stad met een gezond en evenwichtig woonklimaat, met passende woonruimte voor alle doelgroepen en leeftijdscategorieën. De woningcorpopraties hebben met de verduurzaming, nieuwbouw en passend toewijzen van de woningen bijgedragen aan de realisatie van deze doelstelling.

Doelstelling 1: Zowel kwalitatief als kwantitatief monitoren van de woningmarkt teneinde te kunnen inspelen op vraag en behoefte, resulterend in vraaggericht bouwen, ontwikkelen en onderhouden.

In 2020 is het KWOZ-rapport van de provincie vertaald naar de Woonagenda met actielijnen om vraag en aanbod in evenwicht te brengen. In een gezamenlijke opdracht van Huurdersvereniging Middelburg, Woongoed Middelburg en de gemeente is een verdiepend woningmarktonderzoek uitgevoerd. Uit dit rapport is op Middelburgs niveau inzicht verkregen in de verhouding van vraag en aanbod per woningsegment, zowel kwalitatief als kwantitatief.

Doelstelling 2: Bestemmingsplannen tijdig herzien zodat (nieuw) beleid uitegevoerd kan worden

In 2020 is het bestemmingsplan voor Veersepoort fase 5 vastgesteld. Hiertegen loopt beroep bij de Raad van State. Het in 2020 voorbereide bestemmingsplan Sint Laurens fase 1 wordt in maart 2021 door de gemeenteraad vastgesteld.

Maatschappelijk effect - Grondexploitatie

Grondbeleid en grondexploitatie is dienstbaar aan het beleid voor wonen, werken en recreëren en is een middel om doelstellingen op deze terreinen te realiseren.

Doelstelling 3: Het gaat om maatschappelijk gewenst ruimtegebruik, maatschappelijk rendement en de meest optimale prijs/kwaliteitsverhouding. Voor meer informatie over grondbeleid en grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid in deze begroting.

Voor meer informatie over grondbeleid en grondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf Grondbeleid in dit verslag.

Maatschappelijk effect - Wonen

Aanwezigheid van voldoende woningen en verschillende woonmilieus om de huidige en toekomstige huishoudens van Middelburg te huisvesten.

Doelstelling 4: Middelburg ziet kans om door middel van bijzondere en aantrekkelijke woonmilieus inwoners van buiten te trekken en om bewoners te behouden voor de gemeente

De meest gewilde woonmilieus zijn stedelijk, randstedelijk en dorps. In het nieuwbouwprogramma is in deze vraag voorzien.

Doelstelling 5: Het behouden van gelijke kansen in de huursector voor de doelgroepen waaronder jongeren, senioren en gezinnen

Woongoed Middelburg maakt jaarlijks een woonmonitor. Deze is tijdens de opstelling van het verslag nog niet gereed. Bekend is dat de gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning ten opzichte van 2019 iets is toegenomen tot 10 maanden is en iets langer (11,2 maanden) voor woningzoekenden die huurtoeslag ontvangen. In het midden en hogere huursegment is een woning snel gevonden. Jongeren komen snel aan een woning en grote gezinnen (meer dan 5 personen) zoeken lang. Instroom van elders (buiten Walcheren) neemt toe.

Doelstelling 6: Voorzien in voldoende huisvesting voor (toekomstige) studenten.

Als gevolg van de coronapandemie is de instroom van studenten uit het buitenland minder dan normaalgesproken het geval is. Om voldoende huisvesting te garanderen zijn diverse nieuwbouwplannen in ontwikkeling. De bouw van studentenwoningen aan de Kanaalweg is in 2020 gestart. Ook zijn woningen gerealiseerd in het voormalige kantoor van Delta. Meer informatie hierover vindt u in het programma Onderwijs.

Doelstelling 7: Het verkleinen van de stap naar de koopwoningmarkt met de regeling starterslening.

In 2020 vroegen 16 starters een lening via de gemeente aan. Twee van hen trokken de aanvraag in, omdat zij alsnog afzagen van de aankoop van een woning.

Doelstelling 8: Middelburg wil voor jong en oud een levensloopvriendelijke gemeente zijn. We willen zorgen dat iedere bewoner van Middelburg zo lang mogelijk optimaal kan blijven functioneren in een zelfgekozen woning en woonomgeving. 

De woningvoorraad vraagt om een kwantitatieve en kwalitatieve match tussen vraag en aanbod. Woningen in de woonservicezones zijn voor senioren en zijn levensloopbestendig. Aangepast als de situatie erom vraagt. De voorzieningen in de welzijnsaccommodaties zijn gecontinueerd, zij het met beperkingen als gevolg van corona.

Doelstelling 9: Een kwalitatieve en energetische verbetering van de woningvoorraad. Zowel in de huur- als koopsector.

In de huursector heeft Woongoed Middelburg in 2020 het gemiddeld label B van de woningvoorraad behaald. Daarmee lopen zij vooruit op de planning van realisatie in 2021. In de nabije toekomst wordt een flink aantal woningen in Dauwendaele verduurzaamd. Voor de koopsector zijn, gezamenlijk met de andere Zeeuwse gemeenten, acties gehouden met waardebonnen voor kleine verduurzamingsacties. Voorbeelden hiervan zijn een gratis warmtescan, een bespaarbox of korting op het waterzijdig inregelen van de cv. Daarnaast zijn vanuit de gemeente en Duurzaam Bouwloket veel woningeigenaren zowel digitaal als telefonisch geholpen met verduurzamingsvragen. Ook hadden heeft in 2020 nog een aantal inwoners gebruik gemaakt van de regeling Nul-op-de-Meter.

Doelstelling 10: Het verduurzamen van monumenten.

De in 2019 opgestarte pilot met een Duurzame Monumenten Coach is in 2020 geëvalueerd. Het beoogde effect bij aanvang was dat bij 7 tot 16 monumenten 1 of meerdere energiebesparende maatregelen zouden worden getroffen. Uiteindelijk zijn er 22 maatregelen getroffen bij in totaal 17 monumenten. De pilot was onderdeel van het Europese project VIOLET. Van elke euro die in de pilot is geïnvesteerd is het tienvoudige door de monumenteigenaren geïnvesteerd in verduurzamingsmaatregelen. Dankzij het Europese project VIOLET kon de pilot met de Dumo Coach eind 2020 verlengd worden tot 31-12-2021. Op 19 mei 2020 is de flitsvergunning voor isolatieglas in houten ramen geïntroduceerd.

Doelstelling 11: Voldoen aan de taakstelling huisvesting statushouders.

In 2020 hebben we de taakstelling van 38 personen gerealiseerd.

Maatschappelijk effect - Woonomgeving

Doelstelling 12: Betere afstemming gemeentelijke uitvoering op behoeften vanuit de wijken. Met wijkgericht werken beogen we een responsievere dienstverlening. Dit wil zeggen dat de dienstverlening van de gemeente en partners, die is gericht op de directe leefomgeving is afgestemd op de behoeften van bewoners en andere direct betrokkenen. Naast objectieve kwaliteitsnormen, speelt de subjectieve beleving van kwaliteit volgens wijkbewoners een rol.

Zie omtrent de bereikte resultaten op deze doelstelling het programma Bestuur en ondersteuning.

Doelstelling 13: Bewoners meer betrekken bij hun directe leefomgeving (de buurt, straat etc.). Met wijkgericht werken beogen we meer participatie van wijkbewoners.

Zie omtrent de bereikte resultaten op deze doelstelling het Programma Bestuur en ondersteuning.

Doelstelling 14: Het verbeteren van de leefbaarheid in de wijken door de aanpak van bewonersoverlast.

Zie omtrent de bereikte resultaten op deze doelstelling het Programma Bestuur en ondersteuning.

Doelstelling 15: Investeren in de sociale en fysieke infrastructuur van de wijk Dauwendaele.

Met betrekking tot de investeringen in de wijk Dauwendaele wordt in het programma Volksgezondheid en Milieu ingegaan op het uitgevoerde pilot Viltale Revolutie Dauwendale. In deze wijk is ook de vernieuwing van de inrichting van De Overloper gerealiseerd en is vooruitgang geboekt in de renovatie van het winkelcentrum.

Aanpak bewonerslast

Walcherse woningafspraken

Huisvesting statushouders

Wat hebben we ervoor gedaan?

Gevarieerd woonaanbod

Middelburg biedt een gevarieerd aanbod van woningen in verschillende woonmilieus voor starters, doorstromers en ouderen aan. Door de overspannen koopmarkt staat dit gevarieerde aanbod de laatste tijd wel onder druk. Om dit te bereiken plant de gemeente voor de komende jaren nieuwbouw, werkt de gemeente samen met Woongoed en Woningbouwvereniging Arnemuiden bij renovatie, nieuwbouw en verduurzaming van woningen en stimuleert de gemeente bewoners om hun huis levensloopbestendig te maken en te verduurzamen.

Omgevingswet

Op (naar verwachting) 1 januari 2022 wordt de nieuwe Omgevingswed van kracht. Voorsorterend daarop, zet het college in op het maken van een Omgevingsvisie in deze collegeperiode. Omdat er veel komt kijken bij de omschakeling naar de Omgevingswet, is in de zomer 2018 een kernteam Omgevingswet gevormd. In december 2018 is de Omgevingswet door de raad tot strategisch project benoemd en in januari 2019 de volgende projecten gestart: Omgevingsvisie; Omgevingsplan; Wet- en regelgeving en Digitaal stelsel. Bij zowel de Omgevingsvisie (dat de Kwaliteitsatlas vervangt) als het Omgevingsplan (dat alle bestemmingsplannen op termijn vervangt), staat de inwoner centraal. Visie en plan worden in co-creatie met andere overheden, maatschappelijke organisaties, inwoners en bedrijven opgesteld.

De verkoop van bouwrijpe gronden

In 2020 zijn verkopen gerealiseerd in de plannen Rittenburg, Mortiere, Sprencklaan, Nieuwland zuid, Kanaalweg en Hazenburg noord.

Bouw- en woonrijp maken van gronden

In 2020 is het bouwrijp gemaakt van het plan Essenvelt gestart. In de plannen Rittenburg en Sprencklaan is er woonrijp gemaakt.

Het verkleinen van de stap naar de koopwoningmarkt

In de verschillende wijken en kernen zijn de starters actief.

Nieuwbouw sociale woningvoorraad

Middelburg wil een goede mix in de wijken van goedkope en duurdere woningen en appartementen zowel koop als huur. Het hebben van voldoende sociale huurwoningen is belangrijk. De komende periode zal dit conform het actieplan grondbedrijf verder uitgewerkt worden. Hierbij zal in overleg met de corporaties ook worden gezocht naar mogelijkheden voor sociale woningbouw.

Walcherse woningmarktafspraken

In 2019 zijn de Walcherse woningmarktafspraken voor de periode 2016-2025 door de provincie goedgekeurd en vastgesteld. Met de nieuwe prognose zijn er meer mogelijkheden ontstaan voor woningbouw.

Aanpak bewonersoverlast

Inzet Buurtbemiddeling en inzet Welzijn Middelburg, het bouwen en uitbreiden van het OGGZ-netwerk en er is geanticipeerd op de in werking treding van de Verplichte Wet GGZ per 1 januari 2020. Met BBM en Welzijn Middelburg is gesproken over de reikwijdte van BBM en waar andere partijen, die bewoners begeleiden uit hoofde van hun beroep, zelf aan zet zijn.

Beleidsindicatoren

nnb= data nog niet bekend bij het CBs c.q. COELO

Wat heeft het gekost?

Toelichting op het financiële resultaat (+ voordeel / - nadeel)

We verantwoorden onze financiële cijfers op hoofdlijnen. Dat betekent dat we alleen afwijkingen van € 25.000 of hoger toelichten. De post “overig” gaat telkens over één of meerdere afwijkingen die kleiner zijn dan € 25.000.