Verkeer, vervoer en waterstaat

Inleiding

Het programma verkeer, vervoer en waterstaat richt zich op het verantwoord en veilig maken van het verplaatsen van mensen en goederen. Deze verplaatsingen vinden plaats op verschillende manieren van vervoer. De gemeente Middelburg is verantwoordelijk voor het aanleggen en beheren van infrastructuur, het faciliteren van diverse vervoersvormen, het realiseren van parkeervoorzieningen en het reguleren van verkeer- en vervoerstromen binnen de grenzen van de bebouwde kom. In 2016 is een nieuw Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Middelburg vastgesteld. Dit plan heeft een planhorizon tot 2030.

Het jaar 2020 werd gekenmerkt door de coronacrisis. Op het gebied van verkeer en vervoer heeft dat geleid tot een grote hoeveelheid tijdelijke verkeersmaatregelen. Hierover wordt in dit programmaonderdeel apart verslag gedaan. Voorts kan gesteld worden dat vanwege COVID-19 de verkeerssituatie niet representatief was. Een en ander heeft geleid tot minder autobewegingen, minder reizigers in het openbaar vervoer en meer thuiswerken.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota’s:

• Kwaliteitsatlas Middelburg 2030

• Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Middelburg 2030 (GVVP), Beleidsdeel

• Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan Middelburg, Uitvoeringsdeel

Wat wilden we bereiken?

Maatschappelijk effect

Het verbeteren van de bereikbaarheid van Middelburg voor alle mensen. Inwoners en bezoekers van Middelburg moeten zich veilig en vlot kunnen verplaatsen door en rond de stad, zonder al te veel oponthoud en het veroorzaken van overlast (milieuhinder). Daarnaast moet er voldoende parkeergelegenheid zijn.

Doelstellingen

1. Het verduurzamen van mobiliteit

2. Het behoud van een hoog aandeel fietsverkeer in het totale verkeer

3. Het verhogen van de verkeersveiligheid binnen de bebouwde kom, het verbeteren van de bereikbaarheid in Middelburg en een autoluwe binnenstad

4. Voldoende parkeergelegenheid voor bewoners en bezoekers met behoud van een hoog bezettingspercentage van de parkeerconcentraties

5. Een toegankelijke stad voor iedereen

Wat hebben we bereikt?

doelstelling 1: Het verduurzamen van mobiliteit

Het grootste deel van de afgelegde reiskilometers gebeurt met de auto. Hier is dan ook de meeste winst op het gebied van verduurzaming te behalen door toepassing van de volgende strategieën:

• Voorkom, verkort of verminder autoverplaatsingen

• Verander van vervoerswijze: te voet, per fiets en/of met openbaar vervoer

• Verschoon: zorg dat verplaatsingen die toch met de auto worden gemaakt, met schone auto’s worden gemaakt.

Vanwege COVID-19 zijn er beduidend minder autokilometers gemaakt in 2020. Dit komt vooral door de lockdown en het toegenomen thuiswerken. Helaas is ook het reizigersaantal in het OV substantieel afgenomen. De verwachting bij Connexxion is dat het herstel van het aantal reizigers meerdere jaren gaat duren. Verkeerskundig gezien is het uitermate interessant in welke mate de oude situatie vóór corona weer terugkeert.

In het kader van verschonen van mobiliteit kan gemeld worden dat de gemeente het gebruik van elektrische auto’s heeft gefaciliteerd en gestimuleerd door gestaag het aantal oplaadpunten uit te breiden.

doelstelling 2: Het verhogen van het aandeel fietsverkeer in het totale verkeer

Middelburg heeft sinds jaar en dag een bovengemiddeld hoog fietsgebruik. Het aandeel fietsverkeer in het totale verkeer wordt gemeten aan de hand van de kanaalpassages (Stationsbrug en Schroebrug). Kijkend naar beide kanaalpassages (bij elkaar opgeteld) schommelt het aantal fietsers gedurende een aantal jaren tussen de 18.000 en 21.000 fietsers per dag.

Vanwege COVID-19 was de verkeerssituatie in Middelburg niet representatief. Om die reden hebben we in 2020 geen tellingen op de twee kanaalbruggen gedaan.

doelstelling 3: Het verhogen van de verkeersveiligheid binnen de bebouwde kom, het verbeteren van de bereikbaarheid in Middelburg en een autoluwe binnenstad

Samen met de verkeerswerkgroepen, de fietsersbond, politie, de Stichting Werkgroep Gehandicapten en overige relevante organisaties wordt gewerkt aan een verdere verbetering van de verkeersveiligheid. Op basis van de registratiegegevens kan gesteld worden dat de dalende trend in ongevallen binnen de gemeente zich heeft doorgezet.

We hebben ook ingezet op het verder optimaliseren van het bestaande verkeer- en vervoersysteem op verkeersveiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid. Dit zijn veelal de wat kleinere projecten. Uit de monitoringsgegevens van de diverse autoverkeersstromen blijkt dat de ontwikkeling van dit verkeer overeenkomt met hetgeen geprognotiseerd is in het verkeersmodel 2030. Deze gegevens werden geregeld besproken met de verkeerswerkgroepen.

Uit de burgerparticipatie activiteiten rondom de ontwikkeling van het GVVP Middelburg 2030 kwam naar voren dat de binnenstad inmiddels voldoende autoluw is geworden. Geconcludeerd kan worden dat de opgave zich nu meer richt op het in stand houden van hetgeen bereikt is. Op basis van monitoringsgegevens blijkt dat de bereikte afname aan verkeersintensiteiten in de binnenstad onveranderd is gebleven.

Voor dit alles geldt natuurlijk ook hier de aantekening dat de verkeerssituatie in een groot deel van 2020 niet representatief was vanwege COVID-19.

doelstelling 4: Voldoende parkeergelegenheid voor bewoners en bezoekers met behoud van een hoog bezettingspercentage van de parkeerconcentraties

De afgelopen jaren laten een voorzichtig stijgend beeld zien ten aanzien van het gebruik van de parkeergarages. In 2019 was een bovengemiddelde bezetting van de parkeergarages geconstateerd. Deze ontwikkeling heeft zich in 2020 niet doorgezet. De inkomsten van de parkeergarages zijn gemonitord en vanaf week 14 van 2020 (intrede coronacrisis) zijn de inkomsten vergeleken met die van 2019. Hieruit blijkt dat in 2020 een duidelijke afname is te zien van het parkeren. Dit geldt zowel voor het parkeren in de parkeergarages als op straat.

doelstelling 5: Een toegankelijke stad voor iedereen

Met de opstelling van de “leidraad toegankelijkheid openbare ruimte en gebouwen” is aan het gemeentelijke toegankelijkheidsbeleid concrete invulling gegeven.

Wat hebben we ervoor gedaan?

doelstelling 1: Het verduurzamen van mobiliteit

De groei van de batterij-elektrische auto’s is terug te vinden in het aantal aanvragen voor oplaadpunten binnen de gemeente. Deze is in 2020 t.o.v. 2019 verdubbeld. Om het proces van plaatsing van laadpalen te versnellen, heeft de gemeente op basis van laadprognoses op buurtniveau een zgn. “laadpalenkaart” samengesteld. Dit wordt in 2021 meegenomen in een verzamelverkeersbesluit. Op basis van deze laadpalenkaart en verzamelverkeersbesluit kan in overleg met de leverancier bij een aanvraag sneller gestart worden met de plaatsing van de laadpaal. Onderdeel van deze versnelling is ook de toevoeging van een tweede laadpaalleverancier op de Middelburgse markt. Hiervoor zijn de voorbereidingen in 2020 gestart.

Grotendeels in 2020 (en deels in 2021) is gewerkt aan de uitbreiding van parkeerterrein Oude Veerseweg met onder meer 12 laadpunten voor elektrische auto’s. De officiële ingebruikname van het laadplein was begin maart 2021. Deze locatie is gekozen omdat we hier bezig zijn met de verdere ontwikkeling van de mobiliteitshub Oude Veerseweg. Hier zijn ruim 200 autoparkeerplaatsen. Het ligt aan de rand van de stad en dicht bij toegangswegen en bij de binnenstad. Deze parkeerplaats is de ideale plaats voor dit laadplein. Dit komt ook door de combinatie de zgn. cycle hub, waar gebruik gemaakt kan worden van fietsen. Als er meer behoefte komt aan oplaadmogelijkheden is het aantal op deze locatie op te schalen. Diit project valt binnen het Europese project MOVE. In het programma volksgezondheid en milieu wordt verder aandacht gegeven aan de ontwikkeling rondom de laadpalen.

doelstelling 2: Het behoud van een hoog aandeel fietsverkeer in het totale verkeer

Al jaren wordt aan de hand van een integraal programma een fietsgebruik stimulerend beleid gevoerd (Zie: GVVP Middelburg 2030). Dit programma met projecten richt zich op verbetering van de omstandigheden van fietsers op fietsroutes in de binnenstad. En ook vanuit de wijken naar het buitengebied én verbetering van het fiets parkeren in de binnenstad. Vooral projecten/maatregelen gericht op het verhogen van de verkeersveiligheid, optimaliseren en verbeteren van 30 km/u wegen etc. draagt bij aan het in stand houden van het hoge aandeel fietsverkeer in het totale verkeer. Of zelfs het verder verhogen hiervan. Dit is in feite een permanent lopende activiteit welke in samenspraak met de verkeerswerkgroepen, fietsersbond, politie etc. wordt uitgevoerd.

In 2020 is een update van het in het GVVP opgenomen integrale fietsplan gedaan. De gemeenteraad is hierover geïnformeerd. De belangrijkste componenten hierin zijn:

Zusterplein

De rol en positie van de fietsenstalling op het Zusterplein is een belangrijke pijler in de aanpak van het fiets parkeren in het kernwinkelgebied. In 2019 is er een pilot geweest waarbij het Zusterpleincomplex (toiletten en toezicht fietsenstalling) nieuw leven was ingeblazen. Op basis van die pilot kan gesteld worden dat deze een wezenlijke bijdrage leverde in het accommoderen van het fiets parkeren. De gemeente heeft eind 2019 gelet op het belang van deze voorziening besloten de financiële bijdrage voor de instandhouding van dit complex te continueren. Mede met het oog op het verlichten van de fiets parkeerdruk op Plein 1940 behoort een eventuele uitbreiding van het fiets parkeren op het Zusterplein tot de mogelijkheden.

Gravenstraat

In de Gravenstraat (gedeelte tussen Zusterstraat en Markt) is het fietsverbod opgeheven. Dit ter verbetering van de bereikbaarheid van de Markt en de aanwezige witte fiets parkeervakken. Dit is in eerste instantie een pilot en zou eind 2020 worden geëvalueerd. Ook is er de wens om de Gravenstraat (gedeelte tussen Zusterstraat en Varkensmarkt) qua fietsbaarheid te verbeteren. Het gaat hier om het aanbrengen van een meer comfortabele verharding voor fietsers dan de huidige kinderkopjes. Met deze maatregel wordt beoogd het bereiken van de rijwielstalling op het Zusterplein te vereenvoudigen en daarmee het gebruik te verhogen. Helaas is door de tijdelijke verkeersmaatregelen vanwege COVID-19 deze pilot al ná één week stopgezet. Wanneer de proef wel gedaan kan worden is nog onduidelijk.

Fietsring

Een andere update van het GVVP betreffende de fietsstructuren betreft de fietsring. De fietsring blijft nog wel als verbinding aanwezig is; maar er worden geen investeringen meer gepleegd om dit concept verder te versterken. Ook zullen de voorrangssituaties voor de fietsring worden opgeheven. Hierover is de raad per memo geïnformeerd.

Korte Geere

Ter compensatie van het niet verder opwaarderen van de fietsring is de route voor de fiets door het Geeregebied versterkt. Concreet betekent dit dat de Korte Geere gedurende de hele dag fiets toegankelijk is. Dit was ook een pilot. Ook hier geldt dat de pilot ná één week is stopgezet vanwege de COVID-19 verkeersmaatregelen.

doelstelling 3: Het verhogen van de verkeersveiligheid binnen de bebouwde kom, het verbeteren van de bereikbaarheid in Middelburg en een autoluwe binnenstad.

Ook in 2020 werkte Middelburg gestaag verder aan zijn bereikbaarheid en aan verkeersveiligheid op het wegennet. In het gemeentelijk verkeer- en vervoerplan is het accent in het mobiliteitsbeleid vooral komen te liggen op het verder optimaliseren van het bestaande wegennet op basis van de wegencategorisering. Het betreft de afstemming van de functie van de weg in overeenstemming met de inrichting en het gebruik (verkeersintensiteiten). Hieronder staan de belangrijkste projecten beschreven.

Gerealiseerde projecten, of in 2020 in uitvoering genomen:

• Vervangen verkeersregelinstallatie en reconstructie kruispunt Poelendaeleweg – Vlissingsesingel – Poelendaelesingel – Nieuwe Vlissingseweg

• Poelendaeleweg afwaardering en herinrichting van gebiedsontsluitingsweg 50 km/u naar erftoegangsweg 30 km/u

• Start met de reconstructie van traject Hoogstraat – Nieuwe Haven – Turfkaai. Hier is de weg ingericht als een erftoegangsweg (30 km/u)

• Uitbreiding parkeerterrein Oude Veerseweg met onder meer 12 laadpunten voor elektrische auto’s. De officiële ingebruikname was begin maart 2021

Een groot deel van de activiteiten binnen het aandachtsveld verkeer staan in het teken van het leveren van verkeerskundige inbreng in ontwikkelingslocaties. In 2020 waren dit de ontwikkellocaties zoals rapportages toegankelijkheid Waterpark Veerse meer en Gebiedsontsluitingsvisie Veerse Meer Zuidgebied 1^e fase opstelling structuurvisie gereed, Churchillaan, De Meker en Mortiere.

In 2020 is de gerenoveerde Stationsbrug teruggeplaatst. De wegindeling van de brug voor voetgangers, fietsers en gemotoriseerd verkeer is aangepast.

Monitoring ontwikkeling verkeersintensiteiten

De ontwikkeling van het (auto)verkeer wordt gemonitord (verkeerstellingen) en vergeleken met de verkeersmodelberekeningen van het in 2015 geactualiseerde en vastgestelde verkeersmodel. Op basis van de tot nu toe verkregen monitoringsresultaten kunnen we stellen dat gedurende een aantal jaar het verkeersbeeld geen onvoorziene negatieve ontwikkelingen laat zien als het gaat om bereikbaarheid en doorstroming. In zijn algemeenheid geldt dat door de N57 de autoverkeerintensiteiten op het Middelburgse wegennet zijn afgenomen. En daardoor is er meer ruimte ontstaan voor andere verkeerssoorten. Dit levert een positieve bijdrage aan de verkeersveiligheid en fietsvriendelijkheid op het Middelburgse wegennet.

Autoluwe binnenstad

Een autoluwe binnenstad is een binnenstad waarbij het niet-noodzakelijke autoverkeer zoveel als mogelijk wordt geweerd. Een autoluwe binnenstad draagt bij aan een verhoging van de verkeersveiligheid, het streven naar een meer fietsvriendelijke stad en een verhoging van de beeldkwaliteit. Het doorgaand verkeer (met herkomst en bestemming buiten de binnenstad) wordt afgeleid naar het rondwegstelsel. Bezoekers van de binnenstad worden – via het parkeerverwijssysteem – verwezen naar de parkeergarages aan de rand van de binnenstad, zodat daarmee het zoekverkeer naar parkeerplaatsen wordt verminderd. Maatregelen gericht op het faciliteren van parkeren, stimuleren van fietsverkeer en openbaar vervoer, evenals de inrichting van de wegenstructuur in en rondom de stad dragen bij aan het bereiken van een meer verkeersluwe binnenstad.

Ook hier geldt dat in een groot deel van 2020 vanwege COVID-19 de verkeerssituatie anders was dan normaal. Dit heeft er toe geleid dat de verkeersintensiteiten niet of nauwelijks gemonitord is. Een ander gevolg van corona is dat de contacten met de verkeerswerkgroepen, waarin de ontwikkeling van de verkeerscijfers worden besproken, slechts in beperkte mate zijn doorgegaan.

In 2020 zou tevens een update van het Walcherse verkeersmodel plaatsvinden. Deze activiteit is doorgeschoven naar 2021 en hiervoor zijn de voorbereidingen inmiddels gestart. Met het verkeersmodel kunnen verkeersintensiteiten geprognotiseerd worden. Dit is noodzakelijk voor beleidsbeslissingen over bijvoorbeeld een verandering in het wegenstelsel of de ontwikkeling van een woon- of bedrijfslocatie.

Aanpassing NS lijnvoering

In 2020 is besloten dat de spitstrein vanaf december 2021 de hele dag rijdt. Deze rijdt nu alleen 's ochtends en ’s avonds en stopt in Vlissingen, Middelburg en Goes. Dit geldt dan ook richting Vlissingen. Dat levert Zeeuwen tijdwinst op. Overdag komt er dan een extra trein bij. Dit om alle Zeeuwse stations twee keer per uur aan te blijven doen. Dat betekent dat er in Vlissingen, Middelburg en Goes overdag vanaf december 2021 drie keer per uur een trein stopt. De verbeteringen zijn onderdeel van het compensatiepakket “Wind in de Zeilen”.

COVID-19 en tijdelijke verkeersmaatregelen

In december 2020 hebben wij een besluit genomen over verlenging van de in juni 2020 genomen tijdelijke verkeersmaatregelen in verband met corona. Dit besluit is in overleg met de verkeerswerkgroep binnenstad, het wijkteam, fietsersbond, de VOM en Horeca tot stand gekomen. De verkeersmaatregelen betreffen grotendeels een continuering van de tijdelijke verkeersmaatregelen die vanaf 1 juni 2020 voor de binnenstad/kernwinkelgebied waren ingesteld. Deze worden in stand gelaten zolang de anderhalvemetermaatregel ter bestrijding van de epidemie van COVID-19 noodzakelijk is. De verkeersmaatregelen zijn erop gericht ruimte te maken voor (winkelend) publiek in het kernwinkelgebied zodat het beter mogelijk wordt 1,5 m afstand van elkaar te houden. Ruimte wordt vooral gecreëerd door het aantal geparkeerde fietsen en bromfietsen in de winkelstraten te ontmoedigen en te verbieden.

Verkeersveiligheid

Binnen de gemeente Middelburg was al jaren een dalende trend in het aantal ongevallen zichtbaar. De ambitie is om deze dalende trend vast te houden. In onderstaande tabel is een overzicht van aantallen ongevallen in de gemeente Middelburg (periode 2014 t/m 2019) opgenomen. Op basis van bovenstaande registraties van de ongevallen kan voorzichtig geconcludeerd worden dat de gewenste dalende trend in ongevallen nog steeds voortzet. Ook in een vergelijking tussen Middelburg en Nederland scoort Middelburg gunstig.

Tabel verkeersongevallen per 1000 inwoners (verschil Middelburg, Nederland)

De cijfers over 2020 met betrekking tot het aantal verkeersongevallen zijn niet goed vergelijkbaar met die van voorgaande jaren vanwege het afwijkende verkeersbeeld als gevolg van de Covid-19 epidemie. Om deze reden zijn over 2020 geen gegevens opgenomen.

doelstelling 4: Voldoende parkeergelegenheid voor bewoners en bezoekers met behoud van een hoog bezettingspercentage van de parkeerconcentraties

De werkzaamheden voor het vervangen van de parkeerinstallaties hebben door capaciteitsgebrek op het gebied van automatisering geen doorgang kunnen vinden in 2020. Deze staan nu gepland voor 2021.

doelstelling 5: Een toegankelijke stad voor iedereen

De raad heeft in november het prioriteitenplan vastgesteld. In het plan wordt beschreven hoe in samenwerking met de belangenvertegenwoordigers de toegankelijkheid van de gemeente Middelburg wordt verbeterd.

Op basis van het in 2016 vastgestelde kaders voor het wegbeheer wordt getracht om in vier jaar te groeien naar een toereikend structureel budget voor wegonderhoud. Een deel van het beschikbare budget is ingezet voor het repareren van schades en onvolkomenheden. Het overige deel van het budget is gebruikt voor integraal groot onderhoud samen met andere beleidsvelden, als rioolonderhoud, klimaatmaatregelen. In ieder project zijn samen met bewoners, afhankelijk van de situatie en mogelijkheden, in meer of mindere mate, omvormings- en verbeteringsmaatregelen gerealiseerd om de leefbaarheid af te stemmen op het huidig en toekomstig gebruik. De maatregelen waren er steeds op gericht om de hoeveelheid verharding daar waar mogelijk te verminderen, en om te vormen naar gecombineerd groen- en waterbergings- c.q. infiltratieoppervlak.

Beleidsindicatoren

Op dit programma zijn geen wettelijk voorgeschreven beleidsindicatoren van toepassing

Wat heeft het gekost?

Toelichting op het financiële resultaat (+ voordeel / - nadeel)

We verantwoorden onze financiële cijfers op hoofdlijnen. Dat betekent dat we alleen afwijkingen van € 25.000 of hoger toelichten. De post “overig” gaat telkens over één of meerdere afwijkingen die kleiner zijn dan € 25.000.