COVID-19

Inleiding

Naast de programma's moeten gemeenten minimaal zeven programma overstijgende paragrafen in de begroting en jaarrekening opnemen (BBV-verplichting). In de paragrafen staat belangrijke informatie voor raadsleden waarmee zij inzicht krijgen in de financiële positie van de gemeente, de beheersmatige aspecten en de risico's. Het staat de decentrale overheid echter vrij om naast deze verplichte paragrafen zelf paragrafen aan de begroting of jaarstukken toe te voegen.

Aan het beging van de Coronaperiode heeft Binnenlandse Zaken de gemeenten geadviseerd om in hun jaarrekening een speciale COVID-paragraaf te maken. Op die manier kunnen raadsleden in één oogopslag zien welke gevolgen corona op hun begroting heeft gehad en welke maatregelen zijn genomen.

Monitoring Covid-19 gevolgen

Anders als in 2020 en 2021 heeft 2022 vooral in het teken gestaan als een periode waarin we zijn terug gegroeid naar het normale leven. In 2022 werden de coronamaatregelen langzaam versoepeld. Uiteindelijk vervielen de laatste maatregelen in maart 2022.

De afgelopen 2 jaar heeft de gemeente Middelburg actie ondernomen om de gevolgen voor alle partijen zoveel als mogelijk op te vangen en om de noodzakelijk dienstverlening voldoende te waarborgen. Deze bijzondere situatie heeft ervoor gezorgd dat op sommige onderdelen minder inkomsten werden gegenereerd en dat de lasten op onderdelen extra zijn gestegen. Gemeenten hebben, verdeeld over 2 jaar, 6 compensatiepakketten coronacrisis van het Rijk ontvangen.

Informeren raad

De afgelopen 2 jaar is bij de tussentijdse bestuursrapportage en de najaarsbrief is gerapporteerd over corona afwijkingen. Deze paragraaf geeft inzicht in de afwikkeling van de financiële compensatiemiddelen die gemeenten in 2020 en 2021 hebben gekregen.

Gezien de hoeveelheid aan coronasteun die de gemeente heeft ontvangen is het ontzettend moeilijk overzicht te behouden als de raad. De raad wordt periodiek (halfjaarlijks) via een memo actieve informatie periodiek geïnformeerd over de voortgang van de coronasteungelden die nog resteren. Hierbij wordt specifieke inzicht gegeven welke middelen nog inzetbaar zijn en/of geoormerkt zijn voor een specifiek doel.

Half januari 2023 is de raad voor de laatste keer geïnformeerd naar de stand per 31 december 2022. Onderstaand overzicht geeft geen nieuwe informatie ten opzichte van deze memo actieve informatie.

Voortgang besteding coronacompensatie van het rijk

1. ¹ In 2023 wordt een voorstel gedaan voor de besteding van deze resterende middelen.
2. ² Beschikbaar gestelde bedragen die zijn afgerond en uitgegeven worden bij een volgende rapportage niet meer getoond.

Coronacompensatie via algemene uitkering

Lokale cultuur 2023

In 2022 zijn de ontvangen coronamiddelen van het Rijk uit 2021 ingezet via twee sporen: de Makersregeling Middelburg 2022 voor lokale cultuurprofessionals op zzp-basis en de Incidentele Noodsubsidie Cultuur i.v.m. COVID-19 2022 voor lokale culturele organisaties. Beide regelingen traden in werking op 1 april 2022 en eindigden op 1 september 2022. In totaal werden bij de Makersregeling Middelburg 2022 negen subsidieaanvragen ingediend. Bij de Incidentele Noodsubsidie Cultuur i.v.m. COVID-19 2022 werden acht subsidieaanvragen ingediend. We hebben de aanvragen getoetst aan de voorwaarden van de betreffende subsidieregelingen.

Corona steunpakket sociaal domein

Vanuit de diverse Rijksbijdragen Coronasteun Welzijn investeren we in twee projecten die gericht zijn op het tegengaan van eenzaamheid en op het faciliteren van sterke en sociale wijken en buurten. Dit betreft initiatief 1 Platform tegen eenzaamheid en initiatief 2 Participatieplatform & sociale kaart.

• Platform eenzaamheid (begroot € 125.000)

• Platform eenzaamheid Walcheren heeft een subsidieaanvraag ingediend voor een subsidie voor het project Samen in de Zeeuwse klei. Deze subsidie is toegekend. Inmiddels is voor 2022 € 50.107 uitbetaald en 2023 volgt nog een bedrag van € 75.159.

• Participatieplatform/ sociale kaart (begroot € 90.000)

• In 2023 is mijnbuurtje.nl in Middelburg geïmplementeerd. De kosten hiervan waren € 36.221. Wij verwachten het restant van de middelen nog in 2023 te besteden.

Daarnaast geven we ruimte aan een cluster van een vijftal kleinere initiatieven die eerder werden ingediend in het kader van het lokaal preventieakkoord, maar waarvoor het beschikbare budget ontoereikend was. De coronacrisis heeft opnieuw het belang van een goede gezondheid en een gezonde leefstijl onderstreept. Een gezonde leefstijl (gezonde voeding, voldoende beweging, slaap en ontspanning, stoppen met roken en alcohol matigen) kan bij veel mensen het immuunsysteem binnen enkele weken al versterken en kan de kans op een ernstig beloop van COVID-19 verkleinen.

• Kleiner Initiatieven lokaal preventieakkoord (begroot € 90.000), we verwachten we een klein overschot van ca. € 9.000. Voor het kleiner Initiatieven is de (verwachte) realisatie als volgt:

  • Impuls mentale gezondheid.

  • Welzijn op recept.

  • Binnenstad gezond in beweging: In 2022 is inmiddels € 10.088 uitgegeven. We verwachten in 2023 hier nog € 6.000 te besteden.

  • Project ouder baby:

  • Vitale jonge ouders:

TONK-middelen (Bijzondere bijstand)

Raad heeft besloten dit is te zetten voor het verzachten van de effecten van corona op minima in Middelburg voor voormalige TONK-middelen (Bijzondere bijstand). De inzet worden dus toegevoegd aan de middelen die het Rijk beschikbaar heeft gesteld voor de energietoeslag.

Uiteindelijk bedraagt de energietoeslag voor het jaar 2022 in totaal € 1.300 voor mensen die leven van 120% van het sociaal minimum. Voor het uitbetalen en uitvoeren van deze toeslag compenseert het Rijk de gemeenten via de algemene uitkering. Uw raad heeft besloten de voormalige TONK-middelen hieraan toe te voegen waarbij de lokale grens is verhoogd naar 130% van het sociaal minimum. Daarnaast mogen ook studenten, die eerst uitgesloten waren van de regeling, een beroep doen op deze energietoeslag. Op basis van de huidige inzichten heeft Orionis in 2022 ongeveer 3150 toeslagen toegekend, dit betreft een bedrag van 4,1 miljoen. Daarnaast bedragen de uitvoeringskosten ongeveer € 150.000. Het Rijk heeft ruim 4,55 miljoen beschikbaar gesteld, dus de lokaal verhoogde grens naar 130% van het sociaal minimum kan geheel bekostigd worden uit de verkregen middelen van het Rijk.

Het Rijk heeft nogmaals 1.300 euro beschikbaar gesteld voor 2023. In 2023 zal uw raad verder geïnformeerd worden hoe het overschot van de voormalige TONK-midden via een mogelijke verder gaande intensivering (verhoging van de grens van het sociaal minimum om een beroep te kunnen doen op de energietoeslag) ingezet kan worden.

Perspectief jeugd en jongeren

In het eerste kwartaal 2023 wordt uw raad over de besteding van deze middelen nader geïnformeerd.

Continuïteit van zorg: meerkosten wmo (covid-19)

Continuïteit van zorg: meerkosten wmo (covid-19). Deze middelen zijn in de decembercirculaire 2021 verwerkt en worden Zeeuws ingezet door de GGD. Op dit moment is de zienswijze mbt het jaarresultaat van de GGD (incl. IJZ) in voorbereiding. De verantwoording van deze middelen is hierin opgenomen. De kosten hiervan worden in 2022 verwerkt.

Continuïteit van zorg: meerkosten Jeugd (covid-19)

Continuïteit van zorg: meerkosten Jeugd (covid-19). Deze middelen zijn in de decembercirculaire 2021 verwerkt en worden Zeeuws ingezet door de GGD. Op dit moment is de zienswijze mbt het jaarresultaat van de GGD (incl. IJZ) in voorbereiding. De verantwoording van deze middelen is hierin opgenomen. Deze kosten zijn inmiddels voor dit deel in de jaarrekening 2021 verwerk.

Middelburgs Corona Initiatievenbudget

Deze middelen zijn ingezet voor een nieuwe subsidieregeling Middelburgs Corona Initiatievenbudget. De aanleiding voor de subsidieregeling was om ideeën en initiatieven vanuit de gemeente financieel te ondersteunen. Hiermee bevorderen we het herstel en de verbinding stimuleren na de coronacrisis. Daardoor dragen we bij aan de versterking van de lokale samenleving en economie na de coronacrisis. Door deze regeling is ontmoeting binnen en tussen groepen in de samenleving gestimuleerd. Daarbij had de regeling speciale aandacht voor kwetsbare groepen en zwaar getroffen organisaties en sectoren, na een fase waarin ontmoeting werd beperkt. De maximale bijdrage binnen de subsidieregeling was € 1.500 per aanvraag.

Coronacompensatie via specifieke uitkeringen Rijk

Nationaal Programma Onderwijs (NPO)

In 2022 zijn er in beperkte mate bestedingen gedaan, er zijn in deze periode wel aanvragen gedaan die toegekend zijn vanaf 2023. Voor 2023 hebben we momenteel voor totaal € 660.000 aan verplichtingen. Het grootse deel daarvan is t.b.v. de ondersteuningsstructuur in het onderwijs, daarnaast nog een deel personele inzet (thuiszitterscoach en verbindingsfunctionaris) en een deel van het M&E ontwerp. Voor het onderdeel bovenschoolse maatregelen was € 75.000 beschikbaar gesteld. Deze regeling stellen we open tot 1 augustus 2023 en daarna valt het restant vrij voor de andere maatregelen. Dit is bewust gedaan, omdat we al verwachtten dat dit niet volledig aangevraagd zou worden (momenteel is er voor slechts voor € 12.400 aangevraagd/toegekend).

Het resterende bedrag voor 2024 e.v. zal ongeveer tussen € 300.000 en € 360.000 zijn. Het plan is om dit volledig in te zetten voor de ondersteuningsstructuren in het onderwijs.