Onderwijs

Inleiding

Goed onderwijs draagt bij aan participatie van jongeren in de samenleving en zorgt ervoor dat jongeren kennis vergaren, weerbaar zijn en zelfstandig worden. Wij streven daarom naar een gevarieerd aanbod van inclusief onderwijs op verschillende niveaus. Een speerpunt is het bestrijden van schoolverzuim. Daartoe is onder andere een verzuimkaart ontwikkeld en hebben scholen een vaste RBL (Regionaal Bureau Leerlingzaken)-consulent. In 2024 is de regeling voor het Gelijke Kansen Budget van start gegaan waar zo goed als alle Primair Onderwijs scholen gebruik van hebben gemaakt. De betrokkenheid van de gemeente bij het onderwijs betreft zowel het basis- en voortgezet onderwijs als het middelbaar, hoger en universitair onderwijs.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Strategisch Huisvestingsplan 2020-2039

• Onderwijsachterstandenbeleid 2023-2026

• Beleidsnotitie Nationaal programma onderwijs gemeente Middelburg

• Samen voor het Kind Lokale Educatieve Agenda – Middelburg

• Groen Beleidsplan 2016-2026

• Lokaal Sportakkoord Middelburg

Wat wilden we bereiken?

Maatschappelijk effect

Kinderen en jongeren groeien op tot meedenkende en meehelpende burgers en zijn voorbereid op deelname in een maatschappij waar een steeds groter beroep wordt gedaan op ieders zelfredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid.

Doelstellingen

1. Kinderen starten zonder achterstanden op de basisschool, door alle peuters voorschoolse educatie aan te bieden.

2. Alle kinderen van 2 tot en met 12 jaar krijgen gelijke ontwikkelkansen

3. Het bevorderen van de kansengelijkheid voor jeugd

4. Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd

5. Versterken ondersteuningsstructuren in het onderwijs

6. Steeds meer kinderen en jongeren volgen onderwijs. Als onderwijs niet passend is, werken ze, of krijgen ze (jeugd)hulp.

7. Thuiszitters (Primair, Voortgezet en Speciaal Onderwijs) en voortijdig schoolverlaters (MBO) worden vaker toegeleid naar onderwijs, of als onderwijs niet passend is naar werk of hulpverlening.

8. Verzuimende leerlingen volgen na interventies van het RBL vaker de lessen.

9. Het bevorderen van gedrag over duurzaamheid bij kinderen (en tevens hun ouders) zowel op jonge leeftijd als wanneer ze zelf volwassen zijn

10. Voldoen aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting t.b.v. primair- en voortgezet (speciaal) onderwijs

11. Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding vervolgonderwijs

Wat hebben we bereikt?

Doelstelling 1: Kinderen starten zonder achterstanden op de basisschool, door alle peuters voorschoolse educatie aan te bieden

Het aanbod van voorschoolse educatie is voldoende dekkend. De peuterconsulenten (Toegang in Middelburg) zijn in 2024 gestart en zijn steeds bekender/zichtbaarder geworden voor onder andere ouders.

Doelstelling 2: Alle kinderen van 2 tot en met 12 jaar krijgen gelijke ontwikkelkansen

De schoollocaties, vooral met de grootste achterstanden, die uitvoering geven aan ons onderwijsachterstandenbeleid hebben middels hun investeringen bereikt dat kinderen hun taalachterstand inlopen.

Leerlingen die de zomerschool hebben gevolgd laten bij start van nieuwe schooljaar gelijkblijvende leerling-prestaties zien.

Doelstelling 3: Het bevorderen van de kansengelijkheid voor jeugd

Naast de inzet vanuit het onderwijsachterstanden beleid is in 2024 door bijna alle scholen het Gelijke Kansen Budget ingezet. Binnen- en buiten schooltijd zijn op meerdere scholen culturele- en sportactiviteiten uitgevoerd, waarmee ook kinderen die hier minder bekend mee zijn bereikt zijn. Er is op meerdere scholen geïnvesteerd in een schoolbibliotheek en ondersteuning/stimulering bij het lezen. Naast kansengelijkheid is met sommige inzet ook een vergrootte inclusie en verbetering sociale cohesie bereikt.

Met alle drie gemeenten en alle besturen van de scholen op Walcheren, primair- voortgezet-, speciaal- en middelbaar beroepsonderwijs en de kinderopvang die voorschoolse educatie bieden is het Manifest Gelijke Kansen ondertekend.

Doelstelling 4: Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd

Door middel van het aanbieden van voorschoolse educatie en de gemengde groepen met de reguliere peuteropvang, is er specialisme beschikbaar voor het jonge kind.

De inzet van de intermediairs op scholen heeft geleid tot kortere lijnen en snellere afstemming met het onderwijs. Hierdoor worden signalen van mogelijke problemen bij kinderen en jongeren eerder opgemerkt en besproken. Leerkrachten en ander onderwijs personeel (intern begeleiders etc.) weten de intermediairs steeds beter te vinden. Ook ouders ervaren de aanwezigheid van een vaste contactpersoon als laagdrempelig en ondersteunend. Dit alles draagt bij aan een preventieve aanpak, waarbij hulp en ondersteuning sneller en effectiever kan worden ingezet.

Doelstelling 5: Versterken ondersteuningsstructuren in het onderwijs

Sinds 2023 worden de ondersteuningsstructuren in het onderwijs versterkt door intensivering van het jongerenwerk op de scholen, schoolmaatschappelijk werk, preventieve inzet op GGZ, verslavingsproblematiek, crimineel gedrag (groeps- en individueel gericht). De intensivering maakt dat er meer aanwezigheid is op de scholen, waardoor meer jeugd bereikt wordt. Ook kan er beter aangesloten worden bij wat de scholen signaleren, doordat er meer beschikbaarheid is van groepstrainingen en -interventies. Daarnaast is de samenwerking versterkt tussen de organisaties die dit bieden, de scholen en de gemeentelijke toegang.

Doelstelling 6: Steeds meer kinderen en jongeren volgen onderwijs. Als onderwijs niet passend is, werken ze, of krijgen ze (jeugd)hulp.

In het schooljaar 2023-2024 heeft het RBL in totaal voor Walcheren 1569 verzuimmeldingen behandeld. Het aantal verzuimmelding stijgt elk jaar weer. Dit is een weerspiegeling van de toenemende problematiek onder de jongeren. Het aantal vroegtijdige schoolverlaters op Walcheren is met 208 in schooljaar 2023-2024 iets gestegen tov het vorige schooljaar. Er moet weer een nieuwe tranche opgesteld worden waarbij de nieuwe wet “van school naar werk” en het verhogen van de leeftijd (tot 27 jaar) wordt meegenomen m.b.t. het voorkomen van het vroegtijdig schoolverlaten. Het ligt in de plannen dat ingaande januari 2026 de nieuwe wet, en de nieuwe tranche, ingevoerd zijn.

Doelstelling 7: Thuiszitters (Primair, Voortgezet en Speciaal Onderwijs) en voortijdig schoolverlaters (MBO) worden vaker toegeleid naar onderwijs, of als onderwijs niet passend is naar werk of hulpverlening.

In 2023-2024 is de aanpak op thuiszitters verder doorgegaan. We hebben meer thuiszitters geholpen om weer naar terug naar school te gaan, of aan het werk te gaan of een zorgtraject te volgen. Helaas is het aantal jongeren dat thuiszit als gevolg van (psychische) problematiek ook toegenomen. De thuiszitters casussen zijn complex en vragen een brede samenwerking (school, samenwerkingsverband, zorgorganisaties, toegang, RBL)

Doelstelling 8. Verzuimende leerlingen volgen na interventies van het RBL vaker de lessen.

Wanneer meldingen in een vroeg stadium binnenkomen, blijkt de kans op succesvolle terugkeer naar school aanzienlijk groter. Jongeren worden sneller bereikt, waardoor passende ondersteuning eerder kan worden ingezet. Dit voorkomt dat problemen zich opstapelen en het verzuim langdurig wordt. Daarnaast is de samenwerking tussen scholen en het RBL versterkt, wat leidt tot een meer gerichte en gezamenlijke aanpak. Ondanks dat de casussen complexer en intensiever zijn geworden, lukt het in veel gevallen om jongeren weer perspectief te bieden en hen structureel terug te laten keren naar het onderwijs.

Doelstelling 9: Het bevorderen van gedrag over duurzaamheid bij kinderen (en tevens hun ouders) zowel op jonge leeftijd als wanneer ze zelf volwassen zijn.

Spelenderwijs kennismaken met natuur, planten, dieren, milieu en ons ecosysteem, duurzaamheid, energie en de voedselindustrie. Er zijn genoeg mogelijkheden om natuuronderwijs een plek te geven in het schoolprogramma. Ook in 2024 werd de Milieueducatie uitgevoerd door Terra Maris. Er is een verband tussen gerichte educatie op school en kennis, houding en gedrag op latere leeftijd.

Doelstelling 10: Voldoen aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting t.b.v. primair- en voortgezet (speciaal) onderwijs

De extra lokalen bij het schoolgebouw van de Regenboogschool zijn in gebruik genomen.

Doelstelling 11: Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding vervolgonderwijs

In 2024 is regelmatig overleg geweest met Scalda, HZ, UCR en Provincie Zeeland over de toekomst en het behoud c.q. uitbreiding van het vervolgonderwijs.

Wat hebben we ervoor gedaan?

Doelstelling 1: Kinderen starten zonder achterstanden op de basisschool, door alle peuters voorschoolse educatie aan te bieden

Er zijn genoeg plekken op de verschillende kinderopvangocaties in Middelburg voor alle peuters met een indicatie voor voorschoolse educatie.

De peuterconsulenten zijn gestart en hebben gedurende het jaar o.a.:

• signalen verzameld m.b.t. proces voor- en vroegschoolse educatie (VVE);

• samenwerkingsafspraken gemaakt met jeugdverpleegkundigen m.b.t. proces na toekennen VVE;

• observaties gedaan bij jeugdigen op de peutergroep om te kijken welke vervolgplek passend zou zijn en hierin geadviseerd;

• geadviseerd bij vragen van ouders en professionals bij vastlopen peuters op huidige plek en meedenken over passende vervolgplek;

• en bemiddeld bij situaties waarbij er binnen de 'vaste' afspraken geen oplossing gevonden wordt voor een peuter.

Doelstelling 2: Alle kinderen van 2 tot en met 12 jaar krijgen gelijke ontwikkelkansen

In 2024 is de uitvoering van de OABplannen in volle gang. Hierin wordt goed samengewerkt door scholen met de kinderopvang op locatie. Voorbeelden van de inzet die gedaan wordt door de scholen en kinderopvang zijn: verhogen van ouderbetrokkenheid, taalgroepen, tutorgroepen, een gesubsidieerd voorschools peuteraanbod en de Voorleesexpress (vanuit de ZB).

Ook is er weer een zomerschool geweest, waarin peuters en kinderen met een (dreigende) ontwikkelachterstand 3 weken in de zomervakantie een gevarieerd programma volgen met leren, spelen en ontspanning.

Doelstelling 3: Het bevorderen van de kansengelijkheid voor jeugd

In gezamenlijkheid met de schoolbesturen PO en V(S)O, kinderopvang en de samenwerkingsverbanden passend onderwijs is gekomen tot een Lokale Educatieve Agenda, waarin de betrokkenen zich inzetten om samen te werken voor kansengelijkheid. Naast de bestuurlijke overleggen en betrokkenheid, wordt er uitvoering gegeven aan het Gelijke Kansen Budget op de scholen van het primair onderwijs.

In de Walcherse Regionale Educatieve Agenda (REA) is succesvol gewerkt aan het tot stand komen van een gezamenlijk Manifest Gelijke Kansen.

Doelstelling 4: Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd

In heel 2024 is vanuit de afdeling TIM de inzet geweest van de functie intermediair die aansluit bij de scholen en meedenkt met de vraagstukken. Dit draagt ook bij aan de zichtbaarheid en vindbaarheid van de consulenten, bij zowel het onderwijspersoneel als ouders.

Doelstelling 5: Versterken ondersteuningsstructuren in het onderwijs

De investering die er sinds 2023 in het onderwijs is, is ook in 2024 verlengd en leidt steeds meer tot borging, integrale aanpak en samenwerking rondom de leerlingen.

De inzet van de intermediairs vanuit de afdeling TIM draagt sterk bij aan de afstemming met deze organisatie en met het onderwijs.

Doelstelling 6: Steeds meer kinderen en jongeren volgen onderwijs. Als onderwijs niet passend is, werken ze, of krijgen ze (jeugd)hulp.

De pilot, met betrekking tot het beter in beeld krijgen van de thuiszitters, is verlengd. Het doel is om ervoor te zorgen dat de periode van thuiszitten zo kort mogelijk wordt. Inmiddels heeft de Gemeente Middelburg 0,4 fte opgenomen in de meerjardenbegroting. Ook de Gemeente Vlissingen, Veere en de Samenwerkingsverbanden zijn gevraagd om een structurele bijdrage ingaande juli 2025. Overleggen hierover lopen. Wel is duidelijk dat iedereen de extra inzet op deze doelgroep onderkent omdat het aantal thuiszitters nog steeds stijgende is. Zowel in het basis onderwijs als voortgezet onderwijs.

Doelstelling 7: Het laten dalen van het aantal 18 tot 23-jarigen zonder startkwalificatie

De nieuwe Vroegtijdige school verlaten (VSV) tranche 2021-2024 is verlengd tot augustus 2025 als gevolg de invoering van de nieuwe wet “van school naar werk”. In deze wet wordt opgenomen dat de aansluiting met de arbeidsmarkt moet worden gerealiseerd en dat de begeleiding van de jongeren van het Doorstroompunt opgetrokken wordt naar 27 jaar. Deze wet moet worden geïntegreerd in de nieuwe plannen (tranche) die voor januari 2026 moeten zijn worden ingeleverd bij het Ministerie. Door deze nieuwe wetgeving en invoering van de nieuwe tranche zijn er nog geen aantallen nieuwe vroegtijdige schoolverlaters bekend.

Doelstelling 8. Verzuimende leerlingen volgen na interventies van het RBL vaker de lessen.

In het afgelopen schooljaar zijn er zowel in het PO, VO en MBO 1573 verzuimmeldingen geweest. Alle verzuimmeldingen worden onderzocht of er interventie van het RBL nodig (school kan dit ook aangeven in de melding). Doel van de interventie is om de jongeren terug naar school te krijgen en wanneer de interventie vroeg in het verzuim proces plaatsvindt is de kans van slagen groter. Gezien de ontwikkelingen rondom de toename van de problematieken onder de jongeren duren de interventies langer en de casussen zin ook intensiever.

Doelstelling 9: Het bevorderen van gedrag over duurzaamheid bij kinderen (en tevens hun ouders) zowel op jonge leeftijd als wanneer ze zelf volwassen zijn

Het jaar 2024 was op het gebied van Natuur- en Milieueducatie een goed jaar met veel activiteiten, leskist-uitlenen en gastlessen. We zijn weer helemaal terug op niveau van voor corona! In 2024 mooie nieuwe leskisten & Lespakket Duurzame Toekomst in samenwerking met IVN ontwikkeld en bijna 50% meer leerlingen bereikt via leskist-uitleen en groene activiteiten bij Terra Maris.

Doelstelling 10: Onderwijshuisvesting

In 2024 is Project Dauwendaele opgestart voor de vervanging van CBS de Wilgenhof en OBS het Element. Hiermee wordt een locatie gecreëerd voor kinderopvang, onderwijs, wonen en welzijn.

Met de schoolbesturen in de Griffioen zijn in 2024 de gesprekken opgestart voor de ver-/nieuwbouw van de Aventurijn, ISK en CSW van de Perre. Om in de tussentijd de leerlingengroei bij kindcentrum de Aventurijn te huisvesten zijn in 2024 extra lesunits bijgeplaatst. Ten behoeve van de opvang anderstalige leerlingen zijn bij het ISK in 2024 extra lesunits bijgeplaatst.

Doelstelling 11: Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding vervolgonderwijs

Afgelopen jaar is met name in het overleg met het vervolgonderwijs aandacht besteed aan de gevolgen van de concept Wet Internationalising in Balans (WIB). Van deze concept wet gaat een grote dreiging uit voor het voortbestaan van de UCR een de opleidingen van de HZ in Middelburg. Samen met de UCR, de HZ en de Provincie Zeeland is een sterke lobby ingezet om deze wet aan te passen door een uitzondering voor Zeeland te maken. Verwacht wordt dat de WIB in het voorjaar van 2025 behandeld wordt. Tot die tijd blijft de lobby actief.

Daarnaast heeft de UCR te maken met aangekondigde rijksbezuinigingen op het wetenschappelijk onderwijs. Met UCR is in 2024 overleg geweest over de gevolgen van deze bezuinigingen en de door UCR gewenste aanpassingen in het onderwijsaanbod. Inmiddels heeft UCR de toekomstplannen gepresenteerd.

Het MBO heeft in 2024 stilgestaan bij de gevolgen van de nieuwe wet voortijdig schoolverlaters die 1 januari 2026 ingaat en wat nodig is om e.e.a. op tijd gereed te hebben. De aandacht die we vorig jaar gevraagd hebben voor de bereikbaarheid van het vervolgonderwijs met het openbaar vervoer heeft ervoor gezorgd dat de meeste buslijnen in Zeeland richting Walcheren gehandhaafd zijn gebleven. Met de uitbreiding van het aantal studentenwoningen aan de Poelendaelesingel met 42 woningen is deze locatie vol gebouwd. In 2024 is gestart met het vinden van een locatie voor het realiseren van 50 tijdelijke studentenwoningen.

Beleidsindicatoren

Wat heeft het gekost?

Toelichting op het financiële resultaat (+ voordeel / - nadeel)

We verantwoorden onze financiële cijfers op hoofdlijnen. Dat betekent dat we alleen afwijkingen van € 50.000 of hoger toelichten. De post “overig” gaat telkens over één of meerdere afwijkingen die kleiner zijn dan € 50.000.