Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

In deze paragraaf wordt verantwoording afgelegd over het onderhoud van de kapitaalgoederen van de Gemeente Middelburg. Hierbij zijn de vastgestelde beleids- en/of beheerplannen leidend.

Beleidskader

De gemeenteraad en het college hebben in het verleden verschillende beleids- en beheerplannen vastgesteld. In onderstaande tabel worden de plannen benoemd waarbij een koppeling met de programma’s is gemaakt. De plannen hebben een meerjarig karakter. In de toelichtende tekst wordt beschreven op welke termijn een nieuw beleidsplan wordt opgesteld en met welke zaken rekening wordt gehouden.

Programma’s

div = diverse

SCR = Sport, cultuur en recreatie

VM = Volksgezondheid en milieu

VVM = Verkeer, vervoer en waterstaat

Begraafplaatsen en crematorium

Wat wilden we bereiken?

In het Beleidsplan begraafplaatsen en crematorium (toekomstverkenning 2001–2030) is bepaald dat er mogelijkheden moet blijven bestaan voor begraven in alle kernen en is als doel aangegeven een regionaal functionerend crematorium waarbij wordt gestreefd naar een kostendekkende exploitatie, in samenhang met de exploitatie van de begraafplaatsen.

Wat hebben we bereikt?

In alle kernen hebben naar behoefte begrafenissen plaatsgevonden. Het onderhoud op de begraafplaatsen is uitgevoerd. Er is een kwaliteitsslag gemaakt aan het crematorium.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Begraafplaatsen

Een groot aantal plechtigheden is verzorgd inclusief het uitvoeren van de begrafenissen. Om de toegankelijkheid te kunnen garanderen was voor 2024 budget gereserveerd voor lokaal herstel van de paden op de begraafplaats aan de Westelijk Oude Havendijk. Vanwege de aanstaande bouw van een loods achter het crematorium is het herstellen van de paden uitgesteld tot nadat de loods is gerealiseerd. Om het begraven in Sint Laurens te kunnen garanderen voor een periode tot 2050, is in het bestemmingsplan voor Sint Laurens fase 1 een stuk grond gereserveerd voor het uitbreiden van de bestaande begraafplaats. In 2022 is een plan gemaakt voor uitbreiding. In 2023 zijn de eerste werkzaamheden uitgevoerd om het aangewezen uitbreidingsgebied geschikt te maken voor twee laags begraven. De werkzaamheden lopen door tot en met uiterlijk 2026.

Begrafenissen per locatie per jaar

Totaal hebben 174 begrafenissen plaatsgevonden. Dat zijn er 17 minder dan in 2023. Verwacht wordt dat er in de toekomst een dalende lijn te zien zal zijn. De verklaring is dat nabestaanden vaker kiezen voor cremeren.

Crematorium

In 2024 zijn er 801 crematies uitgevoerd. Dat zijn er 40 meer dan in 2023.

Crematies per jaar

Verder is onderhoud uitgevoerd aan het crematorium, de buitenkant is helemaal geschilderd. Er is een huiskamer gerealiseerd, dit is een kleine ruimte waar ongeveer 10 personen afscheid kunnen nemen van een overledene. En in de koffiekamer is een professionele keuken aangebracht, er is geschilderd en de ruimte is voorzien van nieuw meubilair. De voorbereiding is gedaan voor het aanpassen/vernieuwen van de familiekamer, aula, wachtruimte en de entree. Voor nabestaanden en uitvaartondernemers is er een nieuwe cateringbrochure gemaakt.

Bouwkundige objecten

Wat wilden we bereiken?

Het onderhouden van de gemeentelijke bouwkundige objecten (zoals gebouwen, muren en poorten) op het conditieniveau zoals vastgelegd in de nota ‘Kaders onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen’ richt zich op het onderhouden van de gemeentelijke gebouwen en civieltechnische kunstwerken op conditieniveau 3 (redelijke conditie) voor de periode 2018–2027.

Wat hebben we bereikt?

Het onderhouden van de bouwkundige objecten is grotendeels binnen de geraamde kosten uitgevoerd. Indien nodig zijn onderdelen voor uitvoering doorgeschoven naar 2025. De budgettaire afwijkingen die hierdoor ontstaan, worden opgevangen door de voorziening onderhoud gebouwen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het planmatig onderhoud is uitgevoerd. De uitvoering is in samenhang met het huisvestingsbeleid, onderwijsbeleid, sportbeleid, wijkaanpak, parkeerbeleid en monumentenbeleid gepland. Ook niet-planmatig onderhoud (zoals vernielingen, klachtenonderhoud en onvoorziene zaken) is waar nodig uitgevoerd.

Civieltechnische kunstwerken

Civieltechnische kunstwerken zijn bouwwerken in de openbare ruimte zoals: bruggen, duikers, tunnels, coupures, viaducten, steigers, geluidschermen, kademuren en glooiingen. Afgekort gebruiken we ook wel het woord ‘kunstwerken’. Hieronder volgt een verantwoording per onderdeel.

Wat wilden we bereiken?

Beleidskaders: De gemeenteraad heeft gevraagd om meer inzicht in de civieltechnische kunstwerken. In 2024 stond actualisatie van de beleidskaders voor het beheer en onderhoud op de planning.

Beheer: Om de nieuwe beleidskaders te onderbouwen wilden we inzicht hebben in de conditie en kwaliteit van ons kunstwerkenareaal. Ook wilden we risico’s en bijbehorende beheermaatregelen inzichtelijk maken.

Onderhoud: Voor de kunstwerken was het onderhoud vastgesteld op conditieniveau 3 (een redelijke conditie). Dit was vastgelegd in de – tot 17 december 2024 vigerende – nota ‘Kaders onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen’. Om hieraan te voldoen wilden we onderhoud uitvoeren.

Vervanging en renovatie (investeringen): Voor de vervanging en renovatie opgaven wilden door middel van een meerjarenplanning inzichtelijk maken welke opgave op ons wacht. Tegelijkertijd wilden we ook voortgang boeken in de voorbereiding (Renovatie kademuur Turfkaai) en uitvoering (Restauratie kademuur Korendijk-Kinderdijk) van de investeringsprojecten.

Wat hebben we bereikt?

Beleidskaders: De gemeenteraad heeft op 17 december 2024 het raadsvoorstel (24-169 RM) over ‘Beleidskaders beheer en onderhoud Civieltechnische kunstwerken 2025–2034' aangenomen!

Beheer: De conditie van het areaal is inzichtelijk gemaakt en verwerkt in het beheersysteem. De resultaten zijn gerapporteerd in de voornoemde notitie over de beleidskaders. We hebben beheermaatregelen vastgelegd om prioriteiten te stellen en risico’s te beheersen.

Onderhoud: We hebben onderhoud uitgevoerd om de conditie te verbeteren. Ondanks de inzet op meerdere fronten tegelijk hebben we bij diverse kunstwerken de conditie op niveau gebracht.

Vervanging en renovatie (investeringen): Als onderdeel van de beleidskaders is een meerjareninvesteringsplanning gemaakt. Voor de renovatie van de kademuur aan de Turfkaai is net voor het eind van het jaar de aanbestedingsprocedure gestart. Bij de restauratie van de kademuur Korendijk-Kinderdijk is gestart met de laatste fase van het project.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De actualiseren van de beleidskaders was in 2024 een extra inspanning ten opzichte van de andere jaren. We hebben we op de onderdelen beheer, onderhoud en investeringen alsnog vooruitgang geboekt. Hieronder volgt een korte samenvatting opgenomen van de acties die we hebben uitgevoerd.

Beleidskaders:

• actualisatie notitie beheer en onderhoud civieltechnische kunstwerken.

Beheer:

• planvoorbereiding van beheer en onderhoudsprojecten;

• visuele inspectie van het areaal, (inclusief inzichtelijk maken van de instandhoudingsmaatregelen en kosten);

• monitoring van diverse kademuren;

• nader onderzoeken ten behoeve van onderhoud- en investeringsprojecten;

• meldingen registratie in het beheersysteem.

Onderhoud:

• planmatig onderhoud;

• niet-planmatig onderhoud uitgevoerd (naar aanleiding van klachten en onvoorziene gebreken).

Vervanging en renovatie (investeringen):

• aanbesteding renovatie kademuur;

• uitvoering restauratie kademuur.

Openbaar groen

Wat wilden we bereiken?

Het groenbeleidsplan ‘Middelburg 2016–2026, Milieubewust en functioneel openbaar groen’ is op 30 januari 2017 door de raad vastgesteld. De hoofdpunten van het beleidsplan zijn:

• behouden en versterken van de hoofdgroenstructuur (randvoorwaarden bij ruimtelijke ontwikkelingen);

• toegankelijkheid van de hoofdgroenstructuur (de groene buffers van de stad) bevorderen;

• een groene inrichting van de wijken en speelplaatsen in stand houden en waar mogelijk verbeteren;

• zorgvuldig omgaan met uitgifte van groen;

• milieubewust beheren en differentiatie in de kwaliteitsniveaus van het groenbeheer van de verschillende gebieden aanhouden;

• inspelen in de groeninrichting op klimaatverandering;

• behoud van de beheerkwaliteit van het groen, ook op begraafplaatsen;

• bevorderen van biodiversiteit;

• het onderzoeken van de mogelijkheden voor het ontwikkelen van stadslandbouw;

• bij aanleg en inrichting kiezen voor duurzame concepten en beplantingen.

Wat hebben we bereikt?

Aan de in het groenbeleidsplan opgenomen doelen wordt gewerkt in een periode van 2016–2026. Door externe en interne ontwikkelingen zal bijstelling van het beleid plaatsvinden in deze periode. In 2024 zijn vooral aan de orde geweest:

• bevorderen van biodiversiteit, stadsnatuur en werken binnen de Wet natuurbescherming;

• bescherming van het (volwassen) bomenbestand in de gemeente Middelburg;

• op kleine schaal toepassen van inheemse flora in combinatie met ‘ontstening’ wat in komende jaren breder zal worden toegepast met een gunstiger leefklimaat en grotere biodiversiteit tot gevolg;

• het moeilijker en duurder uitvoeren van onderhoudstaken door een krappere arbeidsmarkt;

• stapsgewijze overgang naar elektrisch gereedschap.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het onderhoud is uitgevoerd volgens het groenbeheerplan, aan:

• 212 hectare openbaar groen met 24.694 bomen;

• 31 hectare groen op sportaccommodaties met 379 bomen;

• 11 hectare groen op de begraafplaatsen met 1.398 bomen;

• 114 hectare waterlopen en oevers.

Dit is een toename van 4 hectare in areaal ten opzichte van 2023. Het onderhoud is deels uitgevoerd met eigen medewerkers en met een belangrijke inzet van Orionis, en incidenteel met aannemers.

Daarnaast:

• is ecologisch groenbeheer verder geïntegreerd in de uitvoering;

• zijn er kwetterbosjes aangelegd;

• is het grasbeheer verder geëxtensiveerd ter bevordering van de biodiversiteit;

• is er begonnen aan een bomenplan om het bomenbestand gezond te houden en deze te versterken;

• is een aantal speeltuinen opgeknapt en vergroend;

• is bij beheer en onderhoud van de openbare ruimte verharding omgevormd tot groen;

• is er een proef gedaan met verschillende typen elektrisch gereedschap.

Openbare verlichting

Wat wilden we bereiken?

Voor dit kapitaalgoed is in begin 2010 een beleidsplan openbare verlichting (2010–2020) vastgesteld. In 2024 wilden we een nieuw beleidsplan opstellen.

Sinds 1 januari 2008 wordt het beheer en onderhoud van de openbare verlichting uitgevoerd volgens het gezamenlijk contract van de Samenwerking openbare verlichting Zeeland. Het contract van beheer en onderhoud loopt vier jaar en na deze periode wordt het contract opnieuw aanbesteed. Op 8 april 2021 is het huidige contract voor beheer en onderhoud ingegaan. Het beheer en onderhoud wordt afgestemd met de overige Zeeuwse gemeenten. Binnen onze gemeentegrenzen worden de werkzaamheden afgestemd met overige onderhoudswerkzaamheden in de buitenruimte. Het huidige contract loopt af op 1 april 2026. In 2025 gaan we het nieuwe contract laten opstellen en gaat de aanbesteding plaatsvinden.

Wat hebben we bereikt?

In 2024 is de openbare verlichting op diverse plaatsen in Middelburg vernieuwd. Door het toepassen van energiezuinige lampen is een besparing van ongeveer 40.000 kWh gerealiseerd.

Actualisatie van het beleidsplan is niet gerealiseerd. Door de uitvoering van andere projecten is dit doorgeschoven naar 2025.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In diverse woonstraten/wijken zijn lichtmasten en armaturen met conventionele lampen vervangen door dimbare ledverlichting. Ook de nostalgische armaturen in de binnenstad zijn gedeeltelijk vernieuwd, de oude armaturen waren aan vervanging toe. De vernieuwde nostalgische armaturen zijn uitgevoerd met de nieuwste ledtechnologie. Onder andere: Bellinkstraat, Bellinkplein, Nieuwstraat, Sint Janstraat en Herenstraat, Schuddebeursstraat en Ganzengang.

Riolering

Wat wilden we bereiken?

Het Stedelijk Waterprogramma 2021–2030 is op 11 maart 2021 door de raad vastgesteld (SWP 2021–2030). In dit beleidsdocument wordt weergegeven hoe de Gemeente Middelburg omgaat met het oppervlaktewaterbeheer en de gemeentelijke zorgplicht voor de rioleringen (afval-, hemel- en grondwater). In het plan staat omschreven hoe zo doeltreffend mogelijk en tegen zo laag mogelijke maatschappelijke lasten het beheer zal worden uitgevoerd.

In het SWP is het Stedelijk Waterplan geïntegreerd. Het totaalplan dient als input voor de Omgevingsvisie Middelburg 2050 (inmiddels vastgesteld) en voor het Omgevingsprogramma. Het is in overeenstemming met de Middelburgse Visie Milieu.

Jaarlijks wordt een deel van het rioleringssysteem geïnspecteerd. De kwaliteit van de riolering staat beschreven in het SWP 2021-2030 en wordt over het algemeen als voldoende tot goed beoordeeld. De kwaliteit van de riolering zal jaarlijks niet veel wijzigen, vanwege de standaard lange levensduur van riolering (60-70 jaar, en soms nog langer).

De uitvoering van werkzaamheden aan de rioleringen wordt zoveel mogelijk afgestemd met andere werkzaamheden in de buitenruimte, zoals herstructureringswerkzaamheden van stadsdelen en onderhoud en reconstructies van wegen. Daarnaast vindt afstemming plaats met andere beheerders waaronder de Provincie Zeeland en Waterschap Scheldestromen.

Speerpunt voor 2024 was de vervanging of renovatie van ongeveer 3,3 km riolering. Mede in het kader van de hemelwaterzorgplicht proberen we jaarlijks 1% (3,3 ha) van de aangesloten verharding (peildatum 2000) van de gemengde rioolstelsels af te koppelen.

Wat hebben we bereikt?

Het benodigde onderhoud aan riolen en installaties is uitgevoerd, net als een deel van de geplande vervangingen en renovaties (totaal ongeveer 3,1 km).

Er is slechts 1,1 ha verhard oppervlak afgekoppeld van de gemengde rioleringsstelsels. Daardoor zitten we met het afkoppelen niet meer op het schema van 1% per jaar (22,7% afgekoppeld in 24 jaar).

De eerste reden van deze vertraging is de integrale afstemming van de werkzaamheden met andere disciplines, bewoners en nutsbedrijven. De kwaliteit van het plan wordt hierdoor beter, er is minder overlast maar er ontstaan afhankelijkheden in de uitvoering. Ook worden door deze werkwijze de integrale doelen gerealiseerd van andere beleidsvelden zoals wegen, verkeer, groen en klimaatmaatregelen.

Een tweede reden is dat prioriteit ligt bij het begeleiden van ontwikkelings- en uitbreidingslocaties, waardoor minder tijd kan worden besteed aan de voorbereiding en begeleiding van de geplande beheer- en onderhoudsprojecten.

Algemeen geldt dat de financiële middelen die in een bepaald jaar niet worden uitgegeven aan de rioleringszorg, worden opgenomen (gedoteerd) in de rioolvoorziening. Wanneer onderhoudswerken in een later stadium worden uitgevoerd zullen de benodigde middelen weer uit deze voorziening worden onttrokken. De rioolheffing is een doelheffing, dat wil zeggen dat inkomsten daaruit niet aan andere voorzieningen mogen worden uitgegeven.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Er is onderhoud gepleegd aan ongeveer 63 km riolering, alle (18.900) kolken, alle (92) gemalen/pompputten/tunnels in bebouwd gebied en alle (85) pompputten in het buitengebied. Het technisch onderhoud aan de installaties is uitgevoerd in samenwerkingsverband met het waterschap.

Speelplaatsen

Wat wilden we bereiken?

Het Groenbeleidsplan Middelburg 2016–2026 is vastgesteld 30 januari 2017. Hierin is een actualisatie van het speelruimtebeleid opgenomen. De doelstelling is het realiseren en in stand houden van speelruimte en speelvoorzieningen van voldoende kwaliteit, in een groene inrichting, voor alle leeftijdsgroepen, evenwichtig verspreid over de stad. In toenemende mate wordt hierbij ingespeeld op wensen en inbreng vanuit de verschillende wijken.

Wat hebben we bereikt?

Een fijnmazig netwerk van speelvoorzieningen over de stad dat mede is afgestemd op de wensen vanuit de wijken. Meer groene speelplaatsen, bijvoorbeeld Van Epenpark, Duunmede en Meanderlaan.

Verder is een herziening van het speelruimteplan uitgevoerd. In de herziening is een visie op bewegen, ontmoeten, sporten en spelen in de openbare ruimte opgesteld met een uitvoeringsstrategie en uitvoeringsplan. De visie wordt behandeld in de raadsvergadering van 30 januari 2025.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Inspecties (4 keer), regulier onderhoud, calamiteitenonderhoud en vervangingen zijn uitgevoerd.

Sportvelden

Wat wilden we bereiken?

Toekomstbestendige en duurzame sportvoorzieningen in de gemeente Middelburg.

Wat hebben we bereikt?

Sportvoorzieningen van voldoende kwantiteit en kwaliteit binnen de kaderstelling. Het beleid is in 2023 geactualiseerd in het lokaal sportakkoord.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het areaal en het actuele beheer zijn vastgelegd in het groenbeleidsplan. Het gaat om zes sportcomplexen (De Sprong, Kruitmolen, Nieuwland, Arnemuiden, Sint Laurens en Veersepoort) en 31,7 ha aan areaal inclusief verhardingen. Hier hebben we de volgende maatregelen uitgevoerd:

• jaarrond onderhoud van de velden, waarbij onderscheid gemaakt wordt in dagelijks onderhoud en grootonderhoud;

• aanbesteding vervanging van sportveldverlichting door ledverlichting;

• aanbesteding renovatie van kunstgrasveld 2 bij KV Swift.

Verkeersregelinstallaties

Wat wilden we bereiken?

We willen een goed functionerend verkeerslichtenareaal door:

• uitvoering te geven aan het tijdig vervangen van afgeschreven verkeersregelinstallaties;

• adequaat te reageren op storingen in de verkeersregelinstallatie (eerstelijnsonderhoud);

• jaarlijks preventief en correctief onderhoud aan de installaties uit te voeren (tweedelijnsonderhoud);

• het uitvoeren van verkeerskundig onderhoud de verkeerslichtenregeling af te stemmen op de verkeerssituatie en verkeersaanbod;

• geen verkeersregelinstallaties toe te passen op kruispunten waar een fysieke maatregel (bijvoorbeeld rotonde of voorrangskruising) een betere oplossing is. Bij vervanging vooraf een nut-en-noodzaakonderzoek uitvoeren.

Wat hebben we bereikt?

In 2022 heeft de gezamenlijke aanbesteding van de Zeeuwse wegbeheerders plaatsgevonden voor het nieuwe netwerkmanagementsysteem (NMS). Het werk is gegund aan de Firma Technolution met het systeem Mobimaestro. Voor het aanpassen van de Middelburgse VRI’s en het verbinden met Mobimaestro is een raamcontract met Technolution afgesloten. In 2023 zijn op de Middelburgse VRI’s de digitale verbindingen geüpdatet en via beveiligde verbindingen aangesloten op Mobimaestro. In 2024 is het systeem operationeel geworden. We hebben nu 12 verkeersregelinstallatie die we op het systeem hebben aangesloten en waarvan we rechtstreeks op afstand de informatie over de goede werking van de VRI kunnen monitoren en eventueel parameters van de verkeerslichtenregeling kunnen aanpassen.

Parallel aan de gezamenlijke aanschaf van een NMS is op initiatief van Provincie Zeeland een onderzoek gestart naar een gezamenlijke aanpak voor het ombouwen van het bestaande verkeerslichtenareaal naar intelligente VRI’s (iVRI). iVRI’s worden landelijk de nieuwe standaard en bieden de mogelijkheid om het verkeer zo goed mogelijk af te wikkelen op basis van gegevens over de actuele verkeerssituatie. Vanuit het Rijk zijn hiervoor subsidiemiddelen beschikbaar gesteld. In 2021 heeft de Provincie onder de wegbeheerders de belangstelling gepeild. Middelburg heeft, net als de andere grote Zeeuwse gemeenten, aangegeven aan dit onderzoek mee te willen werken. In 2022 is gebleken dat er nog te veel vragen onbeantwoord zijn over de toepasbaarheid van iVRI’s op het Schroetracé en Het Groene Woud. Vanwege deze onduidelijkheid hebben we besloten om op dit moment niet in te stappen in een gezamenlijke aanbesteding voor de aanschaf van iVRI’s. Wij blijven de ontwikkelingen op dit gebied wel nauwlettend volgen.

We hebben het eerste- en tweedelijnsonderhoud voor 2024 uitbesteed aan de firma Istimewa.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De voorbereiding voor vervanging van de VRI op het kruispunt Stromenweg/Grevelingenstraat was gepland voor het jaar 2022. Vanwege gebrek aan capaciteit binnen het cluster verkeer is dit doorgeschoven naar 2024. In 2024 heeft Bureau Goudappel de opdracht gekregen een bestek op te stellen voor de vervanging van de VRI en de verdere voorbereiding en uitvoering te begeleiden (realisatie vervanging in 2025).

In 2024 was de voorbereiding van de vervanging van de VRI op het kruispunt Laan der Verenigde Naties/Breeweg gepland. Door capaciteitsproblemen binnen het cluster verkeer hebben we dit moeten doorschuiven naar 2025. In de voorbereiding hiervoor zal nog nader onderzocht worden of een VRI op dit kruispunt noodzakelijk is of dat een rotonde op deze plaats een geschiktere oplossing is.

In 2020 is een motie aangenomen om te onderzoeken of de VRI op de kruising Sandberglaan/Laan der Verenigde Naties/President Rooseveltlaan vervangen kan worden door een rotonde. In 2021 is het verkeerskundig onderzoek gestart en de inpasbaarheid van een rotonde onderzocht. Hierbij is rekening gehouden met de ontwikkeling van een nieuw kerkgebouw grenzend aan het kruispunt. Inmiddels is de nieuwe kerk in aanbouw en worden de aanpassing aan de weginfrastructuur voorbereid. Een rotonde op genoemde kruispunt is inpasbaar. Een definitief voorstel voor reconstructie en vrijgave van het in de kadernota 2025-2028 gereserveerde krediet wordt in de eerste helft van 2025 aan de raad voorgelegd.

Het jaarlijkse preventieve en correctieve onderhoud is uitgevoerd door Istimewa in samenwerking met de leverancier van de verkeersregelinstallaties. Aandachts- en herstelpunten zijn uitgevoerd.

Waterwegen

Wat wilden we bereiken?

Met het zorgdragen voor waterlopen beogen we een goede kwaliteit en afvoer van het oppervlaktewater naar het Kanaal door Walcheren. Het belangrijkste document was het stedelijk waterplan (Waterplan Middelburg 2005–2009). Dit waterplan is geactualiseerd in 2021 en zal als Stedelijk Waterprogramma (gecombineerd met het voormalig gemeentelijk rioleringsplan) worden opgenomen in het Omgevingsprogramma van de gemeente. Een Omgevingsprogramma bevat de concrete uitwerkingen en acties die nodig zijn om de in de Omgevingsvisie Middelburg 2050 afgesproken ambities te bereiken.

Wat hebben we bereikt?

Oppervlaktewater binnen stedelijk gebied

Op basis van de overeenkomst Beheer Openbaar water Bebouwd gebied (BOB, door het college vastgesteld op 9 mei 2017 voor de periode 2017–2025 als vervolg op de eerdere overeenkomst) hebben we samen met het waterschap Scheldestromen zorggedragen voor het onderhoud van de waterlopen. Het areaal en het actuele beheer zijn vastgelegd in het groenbeleidsplan. Het gaat om wateroppervlak inclusief slootkanten/oevers met een totale omvang van 114 ha aan areaal. In 2024 zijn stappen ondernomen om een nieuwe BOB-overeenkomst 2025–2033 te realiseren, deze zal binnenkort via een nota aan het college worden voorgelegd.

De in de beheerplannen beoogde kwaliteit is geleverd. Op dit moment is er geen achterstallig baggerwerk in de gemeente. Door het baggerwerk op peil te houden, verbetert de kwaliteit van het oppervlaktewater en wordt een goede afvoer gegarandeerd.

Oppervlaktewater buiten stedelijk gebied

Om de afvoer en berging van het oppervlaktewater klimaatbestendig te maken, heeft het waterschap de capaciteit ervan getoetst aan de Planvorming Wateropgave (PWO) Walcheren. Dit PWO is een gekalibreerd watersysteemmodel voor heel Walcheren, en vormt de basis voor de peilbesluiten van het waterschap.

Oppervlaktewater en riolering in stedelijk gebied

Verder heeft de SAZ+ (Samenwerking Afvalwaterketen Zeeland, bestaande uit alle Zeeuwse gemeenten, het waterschap Scheldestromen en Evides) in 2017 een stresstest uitgevoerd op het stedelijk water (oppervlaktewater en riolering). Het doel van deze stresstest was om locaties in beeld te brengen die gevoelig kunnen zijn voor extreem weer zoals korte hevige neerslag, langdurige neerslag of droogte. De resultaten van de stresstest zijn verder verfijnd en zijn verwerkt in het nieuwe Stedelijk Waterprogramma, dat in het voorjaar van 2021 is vastgesteld door de raad.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In 2024 is onderhoud volgens de BOB-overeenkomst uitgevoerd aan oppervlaktewater in de stad. De aanbevelingen uit de PWO zijn door het waterschap gedeeltelijk al uitgevoerd (Dauwendaele) en andere zullen komende jaren volgen (Klarenbeek).

In 2024 zijn in Klarenbeek en de Veersepoort alle regulieren sloten gebaggerd en de duikers gereinigd, en is er onderhoud uitgevoerd aan beschoeiingen in de Veste en de Domburgsche Watergang.

Wegen

Wat wilden we bereiken?

Het realiseren van de 37 geplande onderhoudsprojecten van de jaarplanning wegen en riolen, en het verminderen van de hoeveelheid achterstallig onderhoud.Daarnaast lag de focus bij de onderhoudsprojecten op het ontstenen/vergroenen van de verharding om een groenere omgeving te bevorderen.

Wat hebben we bereikt?

Planning wegen- en rioolonderhoud 2024

In 2024 zijn 12 van de in totaal 37 geplande onderhoudsprojecten afgerond en 4 onderhoudsprojecten zijn nog in uitvoering. De overige 21 projecten zijn doorgeschoven naar 2025.

Klimaatmaatregelen

Het klimaat verandert. We krijgen in de toekomst vaker te maken met wateroverlast en perioden met droogte en hitte. Door het klimaatbestendiger maken van de leefomgeving zorgen we ervoor dat er meer ruimte komt voor groen en dat er minder stenen worden teruggebracht.

In 2024 hebben we ongeveer 4.500 m² verharding vervangen door groen of omgevormd naar een halfverharding.

Achterstallig onderhoud

Het percentage achterstallig onderhoud is begin 2024 bepaal op 16,4% (ongeveer 445.000 m²) van het totale areaal. De totale oppervlakte van het wegenareaal bedraagt ongeveer 2,7 miljoen m². Op basis van de uitgevoerde onderhoudsprojecten (onder andere Schroeweg en Duunmede) en het uitgevoerde klein onderhoud in de Stromenwijk/’t Zand is naar schatting ongeveer 32.000 m² achterstallig onderhoud weggewerkt.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Planning wegen- en rioolonderhoud 2024.

Er zijn 12 van de 37 projecten gerealiseerd, 4 zijn nog in uitvoering. De overige 21 projecten zijn om diverse redenen vertraagd en doorgeschoven naar 2025:

De eerste reden van deze vertraging is de integrale afstemming van de werkzaamheden met andere disciplines, bewoners en nutsbedrijven. De kwaliteit van het plan wordt hierdoor beter, er is minder overlast en er ontstaan afhankelijkheden in de uitvoering. Ook worden door deze werkwijze de integrale doelen gerealiseerd van andere beleidsvelden zoals verkeer, groen, riolen en klimaatmaatregelen. Aan de andere kant is het een intensieve werkwijze die de doorlooptijd van projecten aanzienlijk verlengt en meer inzet van de eigen medewerkers vraagt.

Een tweede reden is dat prioriteit ligt bij het begeleiden van ontwikkelings- en uitbreidingslocaties, waardoor minder tijd kan worden besteed aan de voorbereiding en begeleiding van de geplande beheer- en onderhoudsprojecten.

Een derde reden is het capaciteitsprobleem bij de nutsbedrijven Stedin en Evides bij de voorbereiding en uitvoering van kabel- en leidingwerkzaamheden.

Klimaatmaatregelen

Bij het integraal ontwerpen en de afstemming met andere disciplines, bewoners en nutsbedrijven wordt gekeken naar kansen om te ontstenen of bestratingsmateriaal om te vormen naar een halfverharding. Waar mogelijk wordt het verhard oppervlak omgevormd naar bijvoorbeeld halfverharding en/of groen. Ook worden goede bestratingsmaterialen hergebruikt.

Voorbeelden zijn de Schroeweg en het voetpad Vlissings Bolwerk waar 1.700 m² verharding is omgevormd naar groen of halfverharding. Bij klein onderhoud wordt op kleinere schaal gekeken naar ontstenen of het omvormen van bestratingsmateriaal. Een voorbeeld is de Van Heemskerckstraat en de Westerscheldestraat. In totaal is bij het klein onderhoud ongeveer 1.000 m² verharding omgevormd naar groen of halfverharding.

Achterstallig onderhoud

Over het gehele wegareaal gezien, staat de kwaliteit van het wegareaal onder druk. Enerzijds doordat de prioriteit op andere werkvelden ligt (waaronder ontwikkelingslocaties), anderzijds is er een tekort aan capaciteit, zowel in de eigen organisatie als bij externe partijen.

Het percentage achterstallig onderhoud wegen was in 2023 18% en is in 2024 afgenomen naar 16,4%. Er is niet meer voldaan aan het gestelde ambitieniveau C, omdat het achterstallig onderhoud meer dan 10% bedraagt. In het Wegenbeheerplan 2024-2033 is afgesproken hoe de hoeveelheid achterstallig onderhoud de komende jaren wordt teruggebracht.

Naast het projectmatig onderhoud wordt een deel van het budget besteed aan het kleinschalig onderhoud, omdat de schadebeelden van de wegonderdelen hier om vragen. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd binnen het beschikbare budget en voor een deel uit de reserve wegen. Met dit kleinschalig onderhoud wordt meestal een geringe beeldkwaliteitsverbetering (van achterstallig naar C-niveau) bereikt. Door in elk jaar een andere wijk het klein onderhoud uit te voeren, kunnen we het teveel aan achterstallig onderhoud langzaam gaan inlopen.

In 2024 is met de gerealiseerde onderhoudsprojecten en het klein onderhoud ongeveer 32.000 m² achterstallig onderhoud weggewerkt.

Financiën kapitaalgoederen