Verbonden partijen

Inleiding

De gemeente is bestuurlijk en financieel betrokken bij vele partijen, de zogenaamde verbonden partijen. Onder verbonden partijen wordt verstaan Gemeenschappelijke regelingen (GR-en), stichtingen en deelnemingen in vennootschappen. In de meeste gevallen voeren deze partijen taken uit voor de gemeente.

Het begrip verbonden partij is vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en is als volgt gedefinieerd:

“Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft”.

Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een verbonden partij of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.

Deze paragraaf dient volgens het Besluit Begroting en Verantwoording ten minste te bevatten de visie op de verbonden partij in relatie tot de realisatie van de gemeentelijke doelstellingen en de beleidsvoornemens van de verbonden partij.

In deze paragraaf wordt kort ingegaan op de verbonden partijen waarin de gemeente participeert. Het cijfermatig overzicht, zoals hieronder gepresenteerd, is gebaseerd op de cijfers uit de jaarrekening 2022. Bij het opstellen van deze paragraaf zijn de gegevens van onze gelieerde partijen over 2023 nog niet voorhanden. Deze cijfers worden opgenomen in de geactualiseerde paragraaf verbonden partijen die we in de begroting 2025 opnemen.

1. ¹ Bijdrage is excl. Jeugdhulpkosten
2. ² Betreft de Exploitatiebijdrage (dus niet de extra bijdrage, doorbet WSW, BUIG etc)

Gemeenschappelijke regelingen

De gemeenschappelijke regelingen voeren in de meeste gevallen een gemeentelijke taak uit, soms op het gebied van beleid, soms op het gebied van beheer en in een aantal gevallen zowel op het gebied van beleid en beheer. Er is dus sprake van verlengd lokaal bestuur. Het onderbrengen van gemeentelijke taken in een gemeenschappelijke regeling gebeurt meestal als de gemeente die taak niet alleen kan uitvoeren of als het niet doelmatig of doeltreffend is om deze taak alleen uit te voeren. In onderstaand overzicht worden de gemeenschappelijke regelingen weergegeven waarin de gemeente Middelburg participeert.

De betrokkenheid bij de regelingen varieert sterk. Middelburg heeft wel in alle bovengenoemde regelingen een vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur. Bij een aantal regelingen is de Middelburgse vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur tevens lid van het Dagelijks Bestuur. De financiële betrokkenheid bij de gemeenschappelijke regelingen bestaat meestal uit een jaarlijkse bijdrage.

Deelname aan een gemeenschappelijke regeling brengt ook risico’s met zich mee. Behalve de in de begroting opgenomen jaarlijkse bijdrage is de gemeente naar rato verantwoordelijk voor eventuele tekorten. Het is daarom belangrijk om de gang van zaken bij een gemeenschappelijke regeling goed te volgen om zo nodig tijdig te kunnen anticiperen op ongewenste ontwikkelingen. Risico’s bij de gemeenschappelijke regelingen kunnen zich uiteindelijk vertalen naar (financiële) risico’s bij de deelnemende gemeenten. Vaak openbaren deze risico’s zich in financiële zin, namelijk in de vorm van een extra financiële bijdrage aan de betreffende GR, maar daarnaast dient ook rekening gehouden te worden met politieke risico’s. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt op basis van de aanwezige informatie een vertaalslag gemaakt van deze risico’s.

Veiligheidsregio

Vestigingsplaats

Middelburg

Doel: het openbaar lichaam heeft tot doel het behartigen van de belangen van de gemeenten in het samenwerkingsgebied op de terreinen van (a) Brandweerzorg, (b) Geneeskundig hulpverlening bij ongevallen en rampen, (c) Rampenbestrijding en crisisbeheersing en (d) het beheer van een centrale gemeenschappelijke meldkamer voor politie, brandweer en ambulancezorg.

Programma

Veiligheid

Partijen

Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging in Dagelijks bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen

In 2024 heeft de VRZ wederom gewerkt aan het versterken van de organisatie en het voorbereiden op toekomstige uitdagingen. Daarnaast hebben ze de strategieën voor natuurbrandbestrijding, grensoverschrijdende samenwerking en crisisbeheersing verbeterd. Naast de operationele inzet heeft de VRZ in 2024 stappen gezet in adviserende en controlerende rol voor de gemeenten. Ze ondersteunden bij vergunningen en omgevingsveiligheid via 'omgevingstafels' en voerden tal van controles uit op brandveiligheid. Tevens is in 2024 het dekkingsplan verder uitgerold, waarmee de kwetsbaarheden in de paraatheid en opkomsttijden beter in kaart zijn gebracht. Ook is een aantal actiepunten uit de uitvoeringsagenda vrijwilligheid opgepakt. Daarnaast is de VRZ begonnen met de voorbereidingen voor de vervanging van een groot deel van het materieel vanaf 2026.

Een ander belangrijk onderwerp wat in 2024 speelde en zeker ook in 2025 zal spelen, is het onderzoeken van de mogelijkheden tot samenwerking tussen GGD Zeeland en de VRZ en mogelijke gezamenlijke huisvesting. Voor beiden wordt een business case uitgewerkt. In april 2025 vindt nadere besluitvorming hierover plaats door de beide besturen.  

Risico's

VRZ vermeldt in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing in de concept-jaarrekening 2024 dat de beschikbare weerstandscapaciteit (reserves) onvoldoende is om de impact van gesignaleerde risico's op te kunnen vangen. Het weerstandratio per eind 2024 is ruim onvoldoende, hetgeen betekent dat de omvang van het risicoprofiel groter is dan de vrije reserves waarmee financiële tegenvallers opgevangen kunnen worden. Dit kan betekenen dat, indien de algemene reserve verder uitgehold wordt en ontoereikend is om tegenvallers op te vangen, op enig moment een verzoek gedaan kan worden richting de deelnemers voor een aanvullende bijdrage.

Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland (GGD)

Vestigingsplaats

Goes

Doel

De Gemeenschappelijke Regeling Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland voert taken uit conform bepalingen in de Wet publieke gezondheidszorg (WPG).

Programma

Volksgezondheid en Milieu

Partijen

Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen

In 2024 werkte de GGD Zeeland verder aan het programma Basis op Orde, dat eind 2022 door het Algemeen Bestuur (AB) werd ingezet. Het doel was een toekomstbestendige, efficiënte en goed georganiseerde GGD die bijdraagt aan wettelijke en maatschappelijke opgaven. Ondanks uitdagingen in personeelsbezetting door een krappe arbeidsmarkt en een vernieuwd managementteam, werden belangrijke verbeteringen in de dienstverlening gerealiseerd. Om de voortgang te waarborgen, werden resterende middelen uit 2023 gereserveerd voor de komende jaren.

Ook de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) onderging in 2024 grote veranderingen. De focus lag op efficiënter en klantgerichter werken, mede door digitalisering en taakherschikking. Er werd extra ingezet op data-gedreven werken en preventie, zodat alle Zeeuwse kinderen de kans kregen om gezond en veilig op te groeien. Ondertussen bleef de druk op Veilig Thuis Zeeland toenemen. Het aantal meldingen en adviesvragen nam fors toe, terwijl de capaciteit gelijk bleef. Hierdoor ontstonden lange wachttijden. In het eerste kwartaal besloot het Algemeen Bestuur daarom om extra te investeren in tijdelijk personeel, zodat meldingen sneller werden opgepakt en wettelijke termijnen weer konden worden gehaald.

De GGD ontving SPUK-gelden vanuit het Rijk. Deze middelen werden gebruikt voor verschillende projecten, zoals de versterking van de infectieziektebestrijding. Samen met gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders werd gewerkt aan gezondheidsbevordering via GALA en IZA, waarbij GGD Zeeland als kennispartner fungeerde.

Tot slot veranderde de financiële verwerking van de Jeugdhulp. In 2024 werd besloten dat gemeenten voortaan zelf de lasten en rapportages zouden beheren. Dit betekende een grote aanpassing in de werkwijze, waarvoor gemeenten ondersteuning kregen van de GGD.

Risico's

Krapte op de arbeidsmarkt vertraagt de personeelsbezetting, vooral bij Veilig Thuis waar de wachttijden blijven oplopen. De overgang naar een lijnorganisatie en nieuwe jeugdhulpfinanciering brengt financiële onzekerheden mee. Gemeenten beheren nu zelf de lasten en rapportages, wat risico’s geeft op verschillen in verantwoording. Daarnaast zijn veel projecten afhankelijk van tijdelijke SPUK-gelden, waardoor de continuïteit van zorg en preventie niet gegarandeerd is.

De Zeeuwse muziekschool

Vestigingsplaats

Middelburg

Doel

De Gemeenschappelijke Regeling Zeeuwse Muziekschool heeft tot doel bestuurlijke en organisatorische samenwerking waarbinnen het geven van instrumentaal en vocaal muziekonderwijs en van muzikale vorming in de ruimste zin ten behoeve leerlingen woonachtig in de deelnemende gemeenten.

Programma

Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen

Alle Zeeuwse gemeenten met uitzondering van Sluis, Terneuzen en Vlissingen.

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen

Eerdere jaren manifesteerde zich een flink financieel tekort bij Muziekschool Zeeland. De directie heeft hierop actie genomen door het opstellen van een herstelplan. Daarmee zijn er structurele bezuinigingen gerealiseerd. De P&C cyclus bleek onvoldoende op orde en aan een nieuwe inrichting hiervan is hoge prioriteit gegeven.

Het resultaat is dat er vanaf 2024 maandelijks inzichtelijke managementrapportages worden uitgedraaid en dat het dagelijks bestuur, inclusief begeleidingscommissie,  door middel van kwartaalrapportages adequaat worden geïnformeerd. Naast onvoldoende inzicht vanuit de P&C cyclus speelden een aantal factoren een belangrijke rol in het ontstane tekort, zoals: een na ijleffect van Covid 19; extra cao lasten die niet parallel liepen met de VZG richtlijn; gestegen energiekosten en hoog ziekteverzuim.

In november 2024 is een update aangebracht aan het herstelplan 2023 en kan het, gezien het realiseren van de taakstelling, als afgerond worden beschouwd. Hoewel de taakstelling uit het herstelplan in 2024 gerealiseerd is, moest er in 2024 wel een extra gemeentelijke bijdrage komen.

Onderzoek Blueyard

De meeste gemeenten betalen mee aan het Zeeuwsbrede onderzoek naar muziekonderwijs dat Blueyard op dit moment uitvoert. Ook Middelburg betaalt mee (besluit 3 december 2024).  

Het onderzoek moet een antwoord geven op de vraag hoe het muziekonderwijs in Zeeland zo duurzaam mogelijk georganiseerd kan worden. Bij de offerte-uitvraag zijn de volgende onderzoeksvragen meegegeven:  

• Wat zijn de behoeften van de Zeeuwse gemeenten op het gebied van muziekonderwijs en wat zijn de behoeften van de inwoners, scholen en muziekverenigingen?  

• Is het - zowel inhoudelijk, financieel als geografisch - wenselijk om het muziekonderwijs gezamenlijk te organiseren?  

• Op dit moment is de Zeeuwse muziek- en (cultuur)educatie belegd bij de ZMS, KCE, Cultuurpunt Walcheren en Toonbeeld. Welke inhoudelijke, financiële en organisatorische kenmerken van deze instellingen zijn relevant voor dit onderzoek? En wat betekent een herziening van de organisatie van het muziekonderwijs voor hen?  

• Welke lessen kunnen we leren van de wijze waarop andere muziek- of cultuurinstellingen in het land zijn georganiseerd?  

• Als gezamenlijk organiseren de voorkeur heeft, welke duurzame vorm past hier anno 2024 bij? Hoe wordt dit praktisch vertaald in adequate doelstellingen, governance, bedrijfsvoering, - structuur en financiën?  

De financiële impact van het aangekondigde uittreden van de gemeenten Tholen en Reimerswaal wordt berekend nadat de uitkomst van het onderzoek naar het Zeeuwse muziekonderwijs is ontvangen. 

Risico's

Het risico is dat het hierboven genoemde onderzoek beslag legt op addtionele incidentele en/of structurele middelen van de deelnemende gemeenten.

Stadsgewestelijke Brandweer Vlissingen/Middelburg

Vestigingsplaats

Middelburg

Doel

Het beheer, onderhoud en instandhouding van de brandweerkazernes binnen het stadsgewest alsmede brandkranen en financiering FLO regeling.

Programma

Veiligheid

Partijen

Gemeente Vlissingen en Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang

Vertegenwoording in Dagelijks en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen

Per 1 januari 2014 is de Stadsgewestelijke Brandweer (SGB) overgegaan naar de VRZ, inclusief alle personeel, voertuigen en materieel. Alleen het beheer en onderhoud van de gebouwen (kazernes), brandkranen en de financiering van de FLO-regeling van de oud-medewerkers (nu VRZ) vallen nog onder de verantwoordelijkheid van de SGB. Vanuit de deelnemende gemeenten worden met betrekking tot de SGB de volgende taken uitgevoerd:

• Financieel beheer (gemeente Middelburg),

• Bestuursondersteuning (gemeente Middelburg),

• Technisch beheer (gemeente Vlissingen) en

• Archiefvoering (gemeente Vlissingen).

Risico's

Op dit moment zijn binnen de SGB geen risico’s aanwezig waarvan wordt verwacht dat de impact uitstijgt boven de aanwezige reserves.

Zeeuws Archief

Vestigingsplaats

Middelburg

Doel

Het Zeeuws Archief beheert en bewaart belangrijke bronnen over de Zeeuwse geschiedenis in het algemeen en Middelburg in het bijzonder. Het ZA maakt dit cultureel erfgoed zichtbaar en toegankelijk voor iedereen die in het verleden van Zeeland en haar bewoners is geïnteresseerd. Onderdeel van het programma Sport, Cultuur en Recreatie van de programmabegroting is het vergroten van de aandacht voor het cultureel erfgoed en de historie van Middelburg. Het ZA speelt hierin een belangrijke rol.

Kerntaken: (1) Beheer en behoud: het op een geordende en toegankelijke manier bewaren en beheren van de collectie en (2) Beschikbaarstelling: het bevorderen van een zo groot mogelijk publieksbereik en een zo groot mogelijk gebruik van de collectie.

Programma

Sport, Cultuur en Recreatie.

Partijen

Rijk (Ministerie VWS), gemeenten Middelburg en Veere, de Provincie (in de vorm van DVO).

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur.

Ontwikkelingen

In 2024 is een nieuw meerjarenbeleidsplan 2025-2028 vastgesteld. Het plan is in lijn met de maatschappelijke ontwikkelingen (zoals digitalisering) en met de te verwachten wijzigingen in de Archiefwet. Voor de vereiste aanpassingen aan de gemeenschappelijke regeling op basis van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen is in 2024 in de gemeenteraden van Middelburg en Veere toestemming gegeven. Nadat ook het Rijk de toestemmingsprocedure heeft afgerond, zal de gewijzigde regeling in werking treden.

Met het oog op de geplande uittreding van het Rijk uit de Gemeenschappelijke Regeling is ook een wijziging in deze gewijzigde regeling voorbereid: het Rijk treedt dan uit en Zeeuwse overheden treden naar verwachting toe. Een zienswijzeprocedure heeft plaatsgevonden in de betrokken raden, staten en vergaderingen (Vlissingen, Schouwen-Duiveland, Terneuzen, het Waterschap Scheldestromen en de Provincie Zeeland). Door vertraging bij behandeling van de Archiefwet bij het Rijk, zal deze ontwikkeling in 2025 opnieuw gestart worden.

Daarnaast vonden in 2024 een aantal activiteiten en ontwikkelingen plaats:

• Een samenwerkingsconvenant is getekend met de andere Regionaal Historisch Centra, staatsarchivaris en staatssecretaris OCW, in aanloop naar de wijziging Archiefwet.

• Werving en opvolging van een nieuwe directeur Zeeuws Archief heeft plaatsgevonden.

• Een open dag werd georganiseerd rondom ’80 jaar bevrijding’.

• Gemeente Borsele is aangesloten bij het Zeeuws e-depot. De digitale archieven van gemeente Tholen zijn uitgeplaatst in Zeeuws e-depot.

Risico's

Er zijn geen bijzondere risico's te benoemen.

Orionis Walcheren

Vestigingsplaats

Vlissingen

Doel

Orionis Walcheren geeft uitvoering aan de Participatiewet (inclusief de Sw-wetgeving). Daarnaast voert Orionis Walcheren ook bijzondere bijstand, minimabeleid en gemeentelijke schuldhulpverlening uit. Het uitvoering geven aan de Participatiewet betreft meer dan alleen het verstrekken van de bijstandsuitkering. Deelnemen aan de samenleving staat centraal. Zoveel mogelijk door een reguliere baan bij een werkgever. En als dit niet mogelijk is door maatschappelijke participatie.

Orionis Walcheren ondersteunt en start activiteiten op het gebied van scholing en werkervaring die leiden tot herintreding van mensen op de arbeidsmarkt dan wel het aanbieden van passend werk of passende activiteiten in het kader van de Participatiewet.

Uitgangspunt is dat werk boven inkomen gaat. Alle inspanningen zijn gericht op arbeidsinschakeling, waarbij iedereen naar vermogen participeert. Als inwoners niet zelf voldoende inkomsten genereren, wordt dit door Orionis Walcheren aangevuld met een inkomensvoorziening volgens de Participatiewet. Daarnaast voert Orionis Walcheren wettelijk verplichte taken voor de schuldhulpverlening integraal uit. En voert zij onze minimaregelingen uit, zoals de regeling Sport, Cultuur, Onderwijs, de regeling chronisch zieken/gehandicapten en de collectieve zorgverzekering.

Aan verbonden partij zijn alle taken en bevoegdheden die bij of krachtens de wet– en regelgeving van de WOntwWB en de Wsw en de daarbij behorende/aanverwante algemeen verbindende voorschriften aan de raad, het college of de burgemeester zijn opgedragen inclusief het vaststellen van verordeningen aan de raden en colleges, voor zover bovengenoemde wetgeving toelaat, overgedragen aan Orionis Walcheren. Uitzondering hierop is het gemeentelijk armoedebeleid (inclusief individuele en categoriale bijzondere bijstand). De deelnemende gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor het beleid, maar de uitvoering hiervan is opgedragen aan Orionis Walcheren.

Programma

Sociaal Domein

Partijen

Gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging in Dagelijks Bestuur en Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen

Het afgelopen jaar is voor Orionis Walcheren een intensief jaar geweest. Enerzijds wegens het realiseren van de resultaten die afgesproken zijn met de opdrachtgevers en anderzijds door de almaar toenemende extra taken die de overheid oplegt en die door Orionis Walcheren dienen te worden uitgevoerd. Denk hierbij aan de energietoeslag, de afhandeling van de gevolgen van de kinderopvangtoeslag en onze pilot gratis openbaar vervoer.

De doelstellingen 2024 zijn samen te vatten in 2 hoofddoelstellingen: vermindering van het klantenbestand (en daarmee de tekorten op de Rijksvergoeding) en verbetering van het rendement van het Werkleerbedrijf. Beide doelstellingen zijn behaald. Van een BUIG-tekort is geen sprake. Voor 2024 is er een positief BUIG-saldo. Ook het klantenaantal daalde harder dan begroot. Dit is voor een deel te verklaren vanuit een gunstige economie, maar zeker ook voor een belangrijk deel door de inzet van Orionis. Orionis bouwde de methode Werken naar Vermogen verder uit. Daarnaast zagen we de eerste positieve resultaten van onze extra investering in re-integratie: 23 mensen vonden een baan.

Binnen het Werkleerbedrijf is de rendementsverbetering in lijn met de afspraken zoals deze in 2021 zijn afgesproken conform het KplusV rapport.

Risico's

Bestandsontwikkeling bijstand op Walcheren ongunstiger dan landelijk gemiddelde (gevolgen voor uitkering Participatiewet). Achterblijvende omzet en/of rendementsverbetering Werk-leerbedrijf (productie- en/of detacheringsomzet).

Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland

Vestigingsplaats

Terneuzen

Doel

Primair richt de RUD zich op het verlenen van milieuvergunningen en behandeling van meldingen in het kader van de Omgevingswet. Tevens worden vergunningen, meldingen en ontheffingen behandeld in het kader van Vuurwerkbesluit en de Wet luchtvaart. Daarnaast is ook het toezicht op en de handhaving van alle andere binnen de RUD Zeeland ondergebrachte wetgevingen georganiseerd, zoals het toezicht op bodemsaneringen, grondstromen en ontgrondingen alsmede het toezicht op de natuurwetgeving, zwembaden en zwemplaatsen, luchtvaarten vuurwerktaken en op provinciale verordeningen.

Programma

Volksgezondheid en Milieu

Partijen

Provincie Zeeland; alle 13 Zeeuwse gemeenten, Waterschap Scheldestromen

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen

In het jaar 2024 zijn er allerlei zaken die de RUD Zeeland in meer of mindere mate hebben beïnvloed:

• De Omgevingswet is ingevoerd op 1 januari 2024. Naar verwachting kan eind 2025/begin 2026 een eerste balans opgemaakt worden van de impact van de Omgevingswet op de werkzaamheden.

• Het contract voor huisvesting en PIOFAC- taken kende een einddatum van 31 december 2023; Dit contract is verlengd en kent nu een einddatum van 31 december 2025.

• Er ligt een voorstel om te besluiten tot nieuwe huisvestingslocatie in Middelburg en uitvoering PIOFAC taken door de Provincie per 1 januari 2026.

• Bestuurlijk is de wens uitgesproken om de financieringssystematiek van de RUD Zeeland te herijken. Om die reden is er gestart met de verkenning van de mogelijkheden en inmiddels wordt een mogelijke variant verder verkend.

• RUD Zeeland werkt aan de versterking van de organisatie om in april 2026 te voldoen aan de zes criteria voor een robuuste omgevingsdienst, zoals vastgesteld door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Deze transitie is ingezet na de goedkeuring van het plan van aanpak (Robuuste RUD) door het Algemeen Bestuur op 9 september 2024. Echter is er nog niet besloten tot de benodigde financiën om het plan van aanpak volledig te kunnen gaan uitvoeren.

• Het verkennende onderzoek naar de samenwerking GGD, VRZ en RUD Zeeland heeft eind 2023 een herstart gekregen. In 2024 is het verkennende onderzoek afgerond, waarbij is ingestemd is met het voorgestelde inhoudelijke samenwerkingsagenda voor 2024-2028. De instemming op het uitwerken van een businesscases voor gezamenlijke bedrijfsvoering en huisvesting betreft enkel VRZ en GGD.

• Het rapport commissie Van Aartsen in opdracht van ministerie IenW. In 2024 is het 2 jarige programma IBP VTH (Interbestuurlijkprogramma versterking VTH stelsel) afgerond. Het bestuurlijk programma is voortgekomen uit onder andere de bevindingen uit het rapport Van Aartsen. In 2025 worden er samenwerkingsafspraken gemaakt over de verdere uitrol van de producten en diensten uit het IBP VTH. Dit gaat invloed hebben op de uitvoering van VTH taken en bedrijfsvoering bij gemeenten, provincie en de omgevingsdienst.

Risico's

Er is een onbalans in taken: verschil tussen omvang en kwaliteit taken versus omvang en kwaliteit capaciteit dit in combinatie met een onevenwichtig personeelsbestand en/of krapte op de arbeidsmarkt.

In 2024 is met de ontwikkeling van het plan van aanpak Robuuste RUD en de uitwerkingen van de Omgevingswet, de onbalans in taken meer zichtbaar geworden.

Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland (O.L.A.Z.)

Vestigingsplaats

Kapelle

Doel

Het openbaar lichaam heeft tot doel de behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers op het gebied van de afvalstoffenverwijdering.

Ter uitvoering van het hierboven omschreven doel heeft het openbaar lichaam de volgende taken: (a) de zorg voor de verwijdering van afvalstoffen, (b) het desgevraagd adviseren van de deelnemers over het uitvoeren van relevante bepalingen van de Wet milieubeheer en de daaruit voortvloeiende voorschriften, (c) het vaststellen van de tarieven voor de verwijdering van afvalstoffen, (d) het uitvoeren of doen uitvoeren van andere taken op het gebied van de afvalstoffenverwijdering, zo het algemeen bestuur daartoe besluit, met dien verstande dat aldus aan deelnemers zonder hun instemming geen andere verplichtingen kunnen worden opgelegd dan die voort­ vloeien uit deze regeling, (e) het geven van voorlichting op het gebied van afvalpreventie en -verwijdering en (f) het op verzoek van een of meerdere deelnemers uitvoeren of doen uitvoeren van een andere taak op het gebied van afvalstoffenverwijdering.

Programma

Volksgezondheid en Milieu

Partijen

Alle 13 Zeeuwse gemeenten

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging in Algemeen Bestuur

Ontwikkelingen

In het kader van het traject heroriëntatie gemeentelijke taken moet nog onderzocht worden of het interessant is voor de gemeente Middelburg om dienstverleningsovereenkomsten met de ZRD te sluiten. Het college heeft op basis van de onderzoeken en de interactie hierover tussen gemeente en ZRD besloten om eerst het afvalbeleid in Middelburg volledig uit te rollen en dan pas de afweging tot het sluiten van een DVO te maken.

De eerdere streefdoel van 100 kilo per inwoner is voor vele Zeeuwse gemeenten nog niet bereikt. Ook ligt er vanuit Europa een nieuwe norm: in 2035 moet 65 procent van al ons afval hergebruikt worden. Van kilo’s restafval gaan we naar een percentage hergebruikt materiaal in het totale huishoudelijke afval. Het accent ligt vanaf nu op het percentage hergebruikt materiaal. Het aantal kilo’s restafval wordt daarmee een resultaat van de recycledoelstelling.

De hoeveelheid restafval bedroeg in 2024 126 kilo per inwoner (exclusief grofvuil en verbouwingsrestafval).

Een deel van deze opgave ligt bij de inzameling van het grofvuil en verbouwingsrestafval (25 kilo per inwoner). Er is sprake van voorbereiding voor invoering van toegangscontrole op de milieustraat om bedrijfsafval te weren en inwoners verder te stimuleren tot afvalscheiding. Daarnaast wordt verder gewerkt aan de toekomstbestendigheid van de milieustraten. Naast wet- en regelgeving wordt onderzocht of meer invulling gegeven kan worden aan waar en op welke wijze kringloop en/of demontage kan worden ingebed op de milieustraat, alsook mogelijkheden tot milieueducatie.

Een nieuw grondstoffenbeleidsplan 2026-2030 is in voorbereiding.

Risico's

Geen bijzondere risico's.

Vennootschappen

Hieronder volgen de deelnemingen in vennootschappen waarin de gemeente een bestuurlijk (of stemrecht) en financieel belang heeft. De aan de gemeente gelieerde BV’s/NV’s zijn:

BV Monumentenbeheer Middelburg

Vestigingsplaats

Middelburg

Doel

Het doel van de vennootschap is restauratie, onderhoud en beheer van monumenten of gebouwen die vanwege hun historie of architectuur belangrijk zijn of voor het stadsbeeld karakteristiek zijn. Speciale aandacht gaat uit naar gebouwen die verloren dreigen te gaan. Het werkgebied van de BV is de gemeente Middelburg. Een BV kan sneller opereren dan een gemeente en kan bovendien vaak meer subsidie krijgen. Mede door de activiteiten van de BV MM weet de gemeente haar positie als een aantrekkelijke woon-, werk- en verblijfsgemeente te versterken.

Programma

Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen

Gemeente Middelburg

Bestuurlijk belang

Lid van de Raad van Commissarissen

Ontwikkelingen

De huidige omstandigheden op de onroerend goed markt zijn zodanig dat de BV Monumentenbeheer daar momenteel geen actieve rol in kan spelen. Vanuit dit oogpunt wordt in 2025 gekeken naar de toekomst van de BV met een mogelijke herijking van de doelstellingen om daarmee de BV een waardevolle bijdrage te kunnen laten leveren aan de instandhouding en bescherming van het gebouwde erfgoed in de gemeente Middelburg. De activiteiten in 2024 hebben zich beperkt tot de beheerstaken van het eigen onroerend goed.

Risico's

Geen bijzondere risico's.

NV Economische Impuls Zeeland

Vestigingsplaats:

Vlissingen

Doel:

Impuls stimuleert en faciliteert (kennis)economische ontwikkelingen in de meest brede zin van het woord.

Programma:

Economie

Partijen:

Gemeente Middelburg, overige Zeeuwse gemeenten, de Provincie Zeeland, bedrijfsleven en Stichting SER Zeeland

Bestuurlijk belang:

vertegenwoordiging in AVA

Ontwikkelingen:

De werkzaamheden richten zich met name op verkenning naar kansrijke ontwikkelingen, acquisitie activiteiten om bedrijven aan te trekken en zich te vestigen in Zeeland en zullen innovatieve startende en groeiende bedrijven begeleid en gefaciliteerd worden op het gebied van financiering. De focus verschuift hierbij steeds nadrukkelijker naar vraagstukken op het gebied van verduurzaming.

Risico's:

Geen risico's.

Stadsgewestelijk Zwembad Vastgoed B.V.

Vestigingsplaats

Vlissingen

Doel

De vennootschap heeft ten doel het beheren en (doen) exploiteren van het Vrijburgbad (Stadsgewestelijk Zwembad). Insteek is dat alle inwoners tegen betaalbare tarieven moeten kunnen deelnemen aan activiteiten in het Stadsgewestelijk Zwembad. Fitness, verenigingen, schoolzwemmen en instructiezwemmen zijn de belangrijkste vormen van activiteiten die momenteel in het Vrijburgbad tot uitvoering worden gebracht. De gemeente ondersteunt op deze wijze het Middelburgs sportbeleid.

Programma

Sport, Cultuur en Recreatie

Partijen

Gemeente Middelburg en Vlissingen beide voor 50% aandeelhouder, Sportfondsen Middelburg-Vlissingen BV (exploitant).

Bestuurlijk belang

Aandeelhouder, lid van directie

Ontwikkelingen

Met ingang van 1 januari 2024 is een huur- en exploitatieovereenkomst aangegaan met de nieuwe exploitant Sportfondsen Middelburg-Vlissingen BV (Feel Fit Center Middelburg-Vlissingen). In 2025 wordt samen met de exploitant een verduurzaamheidsplan opgesteld.

Risico's

Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

Gemeentelijke Vervoerscentrale Zeeland B.V.

Vestigingsplaats

Terneuzen

Doel

De Gemeentelijke Vervoerscentrale verzorgt de planning en regie van voertuigen voor doelgroepenvervoer dat onder verantwoording van de gemeente valt.

Programma

Sociaal Domein en Onderwijs

Partijen

De gemeenten in de regio Zeeuws Vlaanderen, Oosterschelderegio, Walcheren en de Provincie Zeeland zijn aandeelhouder

Bestuurlijk belang

Iedere zes weken vindt een bestuurlijk overleg plaats. Hierin zijn ook de Walcherse gemeenten vertegenwoordigd. Vanuit de gemeente Middelburg sluit wethouder mevrouw Treurniet aan bij dit bestuurlijk overleg.

Op dit moment wordt er gewerkt aan een intentieverklaring voor de nieuwe gemeenschappelijke regeling over het omvormen van de GVZ naar de Mobiliteitscentrale Zeeland (MCZ). Deze intentieverklaring dient ondertekend te worden door de 13 Zeeuwse gemeenten en de Provincie Zeeland. Dit is ingegeven door het feit dat 1 januari 2025 de Regionale Mobiliteitsstrategie (RMS) van start gaat. Het is de bedoeling dat de MCZ ook de regie over het fijnmazig vervoer gaat voeren.

Risico's

Geen bijzondere risico's.

ZEH NV (voorheen PZEM)

Vestigingsplaats

Middelburg

Doel

ZEH (voormalig PZEM) is een houdstermaatschappij met belangen in een aantal deelnemingen en een aanzienlijke financiële positie. De organisatie van ZEH kenmerkt zich als een compacte beheerorganisatie. De grootste en belangrijkste deelneming is een aandelenbelang van 70% in de Elektriciteits Produktiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ), waarin onder andere de kerncentrale Borssele is ondergebracht. ZEH draagt vanuit goed rentmeesterschap zorg voor de deelnemingen en de financiële positie om de huidige aandeelhouderswaarde te behouden.

Programma

Bestuur en Ondersteuning

Partijen

Alle Zeeuwse gemeenten, gemeente Bergen op Zoom, Woensdrecht, Goeree-Overflakkee en de Provincies Zeeland, Noord Brabant en Zuid Holland.

Bestuurlijk belang

De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (5,779%).

Ontwikkelingen

Na verkoop van de onderdelen Indaver, Delta Retail, Enduris (netwerkbedrijf), het aandelenbezit Evides en de Wholesaleactiviteiten blijft de gemeente aandeelhouder van de overblijvende activiteiten van voormalig PZEM, nu ZEH (Zeeuwse Energie Houdstermaatschappij). Naast een paar kleinere deelnemningen betreft dit hoofdzakelijk het belang van 70% in EPZ. Op het gebied van kernenergie hebben de aandeelhouders van PZEM een brief vanuit het Ministerie van Economische Zaken ontvangen om medewerking te verlenen aan het onderzoek voor het realiseren van één of meerdere nieuwe kerncentrales in Nederland. Daarnaast vinden verkennende gesprekken plaats tussen het Rijk en ZEH en haar aandeelhouders rondom de overdracht van het EPZ belang.

Risico's:

Geen risico's waarbij de gemeente Middelburg direct financieel benadeeld wordt.

Bank Nederlandse Gemeenten

Vestigingsplaats

Den Haag

Doel

BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan het zo laag mogelijk houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Daarmee is deze bank essentieel voor de publieke taak.

Kerntaak van de BNG is om tegen lage tarieven te voorzien in lange kredietverlening aan decentrale overheden en in kredietverlening onder garantie van overheden. BNG vertaalt haar missie in de volgende doelstellingen, (1) het behoud van substantiële marktaandelen in de Nederlandse publieke sector en het semi-publieke domein en (2) het behalen van een redelijk rendement voor de aandeelhouders.

Programma

Bestuur en Ondersteuning

Partijen

Gemeenten en andere publiekrechtelijke lichamen in Nederland.

Bestuurlijk belang

De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (€ 0,1 miljoen).

Ontwikkelingen

Reguliere uitvoering kerntaken.

Risico's

Geen

GBE-Aqua B.V

Vestigingsplaats:

Middelburg

Doel:

De vennootschap heeft ten doel het houden en beheren van aandelen in Evides en het uitoefenen van stemrecht daarop voor eigen rekening en risico, maar ten behoeve van de aandeelhouders van de vennootschap.

Programma:

Bestuur en Ondersteuning

Partijen:

Alle 13 Zeeuwse gemeenten, de Provincie Zeeland en de gemeenten Goeree-Overflakkee, Woensdrecht en Bergen op Zoom.

Bestuurlijk belang:

De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (5,785%).

Ontwikkelingen:

Hoofdtaak van de B.V. is het beheer van de aandelen en het uitoefenen van stemrecht uit hoofde van het aandelenbezit in Evides. In 2024 heeft de laatste kapitaalstorting vanuit de aandeelhouders richting GBE-Aqua plaatsgevonden waarmee de lening van € 370 miljoen die is aangetrokken voor de aankoop van het aandelenpakket Evides van PZEM (nu ZEH) versneld afgelost kon worden. Vanaf 2025 kunnen de dividenduitkeringen vanuit ZEH vrij worden ingezet binnen de gemeentelijke begroting.

Risico's:

Geen risico's.

Stedin Holding NV

Vestigingsplaats:

Rotterdam

Doel:

Stedin is de onafhankelijke netbeheerder binnen Stedin Groep. Stedin Groep beheert het deel van het elektriciteitsnetwerk en het gasnetwerk in haar verzorgingsgebied in de Randstad en de provincies Utrecht en Zeeland. Ook een deel van Noord-Holland en Friesland behoort tot het werkgebied.

Stedin is verantwoordelijk voor de aanleg, het onderhoud en het beheer van deze transport- en distributienetten voor elektriciteit, gas en warmte. Het telt ruim 2 miljoen particuliere en zakelijke klanten. DNWG Groep beheert het energienet voor zo'n 200.000 Zeeuwse huishoudens en bedrijven. DNWG Infra legt netwerken aan en onderhoudt deze.

Programma:

Bestuur en Ondersteuning

Partijen:

Nederlandse Staat, diverse Provincies en diverse gemeenten (w.o. Gemeente Middelburg).

Bestuurlijk belang:

De gemeente heeft zeggenschap in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter grootte van het aandeel in het geplaatste aandelenkapitaal (€ 0.5 miljoen)

Ontwikkelingen:

Reguliere uitvoering kerntaken.

Risico's:

Geen risico's.

Stichtingen

Hieronder de stichting waarmee de gemeente zowel bestuurlijk als financieel verbonden is.

Stichting Roosevelt Academy Fonds

Vestigingsplaats

Middelburg

Doel

Genereren van rendement op belegd vermogen ten behoeve van University College Rosevelt (UCR)

Programma

Onderwijs

Partijen

De gemeente Middelburg en de UCR

Bestuurlijk belang

Ambtelijke vertegenwoordiging in stichtingsbestuur.

Ontwikkelingen

Beleggen en beheer hoofdsom met als doel het behaalde rendement aan te wenden voor de financiering van nieuwe ontwikkelingen binnen de UCR.

Risico's

Geen bijzondere risico's.