Inleiding

Afgelopen jaar is door de gemeentelijke organisatie stevig doorgewerkt aan de vier grote opgaven die de gemeenteraad in 2022, het begin van deze bestuursperiode, als opdracht aan het college heeft meegegeven. Het zijn de thema’s bouwen en wonen, klimaat en energie, sociaal domein en participatie en bewonersinitiatieven.

Voor alle grote opgaven in de fysieke leefomgeving geldt dat in 2024 veel is gewijzigd door de Omgevingswet die per 1 januari van dat jaar van kracht werd. In Middelburg is dat moment in het bijzonder gemarkeerd doordat de gemeenteraad in februari van dat jaar de nieuwe Omgevingsvisie Middelburg 2050 heeft aangenomen. In de omgevingsvisie wordt, aan de hand van het begrip ‘goede groei’ aangegeven langs welke lijnen de gemeente Middelburg de komende jaren zich verder wil gaan ontwikkelen. Dat ontwikkelen doen we aan de hand van drie kernthema’s: ‘een compacte stad’, ‘een gezonde stad’ en een ‘circulaire en groene stad’.

Bij de uitvoering van de ambities uit de omgevingsvisie hoort een lijst met een omvangrijk aantal acties die het gemeentebestuur de komende jaren moet gaan uitvoeren. Niet alles kan natuurlijk tegelijkertijd. Daarom hoort bij de Omgevingsvisie Middelburg 2050 ook een uitvoeringsagenda. Daarin zijn de acties geordend in acties die deze bestuursperiode (tot 2026) moeten gebeuren, de acties voor de middellange termijn (tot 2030) en de acties voor de lange termijn (tot 2050). Vanzelfsprekend kosten die acties ook allemaal geld. Als onderdeel van de uitvoeringsagenda hoort dan ook het besluit van de gemeenteraad van september 2024 om een investeringsfonds in te stellen. Het gaat om een specifieke reserve op onze gemeentelijke begroting waaruit de komende jaren de grote projecten op het gebied van woningbouw, de aanleg van nieuwe parkeervoorzieningen, klimaatadaptatie etc. betaald kunnen worden.

De Omgevingsvisie wordt zowel themagericht als wijkgericht uitgewerkt. Dat laatste gebeurt in de vorm van concrete projecten. Zo is het afgelopen jaar de Routekaart voor het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed vastgesteld. Als het gaat om de gemeentelijke inzet op het gebied van duurzame energie, kan het instemmen van de Zeeuwse Regionale Energie Strategie 2.0 door het gemeentebestuur ook niet onvermeld blijven. Ook is gestart met het nieuwe verkeer- en parkeerbeleid van de gemeente om de doelstellingen van een fietsvriendelijke stad en een autoluwe binnenstad mogelijk te maken. Als een van de concrete projecten in de wijken noemen we hier Hart van Dauwendaele, waarbij een locatie wordt gecreeerd voor kinderopvang, onderwijs, wonen en welzijn.

In 2024 is het participatietraject voor de nieuwe locatie van het AZC voortvarend van start gegaan. Ook heeft de gemeenteraad ingestemd met het organiseren van een burgerberaad oud- en nieuwviering. Dat burgerberaad zal in 2025 worden georganiseerd.

Ook bij het sociaal domein hebben de ontwikkelingen niet stilgestaan en is men voortvarend aan de slag gegaan met het uitwerken en voortzetten van reeds ingezet beleid. De beleidsdoelen uit het Middelburgs Model voor zorg en ondersteuning zijn daarbij weer een belangrijk kader. Nieuw is de visie woon-zorg en welzijnsvisie die in 2024 werd vastgesteld. Hiermee geven we in samenhang richting aan de opgaven en ontwikkelingen op wonen, zorg en welzijn voor de periode tot 2024-2040. Daarnaast is in 2024 gestart met het uitvoering geven aan het beleidskader "Iedereen kan meedoen. Bestaanszekerheid, meedoen naar vermogen en inburgering". Hiermee willen we ons inspannen om de bestaanszekerheid van onze inwoners waar mogelijk te versterken. We willen dat onze inwoners zich kunnen ontplooien en naar vermogen mee kunnen doen aan de samenleving. Tot slot, zien we dat de samenwerking tussen zorg en het onderwijs steeds beter verloopt. Dit mede door de in 2024 vastgestelde Lokale Educatieve Agenda (LEA).

Tot slot moet nog worden vermeld dat in september het beleidsplan Toerisme door het gemeentebestuur is vastgesteld. Het aantal toeristische overnachtingen in Zeeland groeit nog steeds, ook in Middelburg. Toerisme is een belangrijke economische pijler, maar brengt -zeker in de steeds drukker wordende zomerperiode- ook overlast met zich mee. Het gemeentebestuur heeft in het beleidsplan een aantal keuzes gemaakt over waar nieuwe accommodaties kunnen worden gevestigd en hoe we met overnachtingen via Airbnb om willen gaan. Deze gemaakte keuzes worden verder uitgewerkt in bijvoorbeeld het nieuwe verkeer- en parkeerbeleid.

In 2024 vonden ook behoorlijk wat personele wisselingen plaats in het gemeentebestuur. Aan de start van het nieuwe jaar nam burgemeester Harald Bergman van ons afscheid en hebben wij Marcel Fränzel als waarnemend burgemeester in ons midden mogen verwelkomen. De bij zijn afscheid door hem benoemde ‘verwonderpunten’ zijn bij sommigen nog lang blijven hangen. Uiteraard zijn wij erg blij dat Yvonne van Mastrigt sinds eind augustus als kroonbenoemde burgemeester onze gemeente onder haar hoede heeft genomen. Later in 2024 hebben wij ook afscheid genomen van Paul Moens als raadslid. Hij was een van de langstzittende raadsleden en heeft ook het voorzitterschap van de vertrouwenscommissie vervult die de nieuwe burgemeester heeft voorgedragen aan de raad. Tot slot hebben wij vanwege persoonlijke omstandigheden afscheid moeten nemen van Eduard Smit als wethouder. Hij is opgevolgd door Carla Doorn die het wethouderschap al eerder in onze gemeente heeft vervuld en zo een vliegende start kon maken.

Het college kijkt met een tevreden blik terug op 2024. Het is een jaar geweest waarin we belangrijke stappen hebben gezet om voortvarend te kunnen werken aan de grote opgaven waar de gemeente Middelburg voor staat en het college ligt daarmee op koers om de ambities voor 2022-2026 te realiseren. Het college kijkt dan ook met vertrouwen naar het komende jaar.

Het jaarverslag

Het jaarverslag bestaat uit:

• Programmaverantwoording

• Paragrafen

Programmaverantwoording

De programmaverantwoording gaat per programma in op de beoogde maatschappelijke effecten en de wijze waarop geprobeerd is deze effecten te realiseren. Dit wordt gedaan aan de hand van de volgende vragen:

• Wat wilden we bereiken?

• Wat hebben we bereikt?

• Wat hebben we ervoor gedaan?

• Wat heeft het gekost?

Aan de speerpunten zijn prestaties en activiteiten gekoppeld. Deze staan in de tabellen onder "Wat hebben we er voor gedaan?". Daarin geven we aan of de doelstellingen zijn ‘gerealiseerd’, ‘deels gerealiseerd’ of ‘niet gerealiseerd’. Bij de twee vragen "Wat hebben we bereikt?" en 'Wat hebben we ervoor gedaan?" geven we een verklaring waarom het (nog) niet gehaald is. Bij '"Wat heeft het gekost?" staat een gedetailleerde toelichting op de afwijkingen tussen de begroting na wijzigingen en de realisatie voor bedragen groter dan € 50.000.

Paragrafen

In het jaarverslag zijn de verplichte paragrafen opgenomen, die zijn voorgeschreven in het besluit begroting en verantwoording gemeentes en provincie (BBV). In de afzonderlijke paragrafen zijn de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten, alsmede tot de lokale heffingen.

De jaarrekening

De jaarrekening bestaat uit:

• Een overzicht van lasten en baten

• De balans met een toelichting

Overzicht van lasten en baten

In de staat van baten en lasten wordt op hoofdlijnen het resultaat van de jaarrekening toegelicht. In de programma's bij "Wat heeft het gekost?" staan per taakveld de lasten en baten opgenomen. En wordt een toelichting gegeven over de afwijkingen tussen de realisatie en begroting na wijziging. In een apart overzicht Kredieten zijn de (restant) kredieten per programma vermeld. Daarnaast zijn in een overzicht de incidentele baten en lasten, de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves inzichtelijk gemaakt.

In de rechtmatigheidsverantwoording licht het college toe in hoeverre bij de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties het begrotings-, voorwaarden-, en misbruik- en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd.

Balans

De uiteenzetting van de financiële positie van de gemeente wordt inzichtelijk gemaakt in de balans en de toelichting er op.

SISA

In de SISA- bijlage (Single Information Single Audit) is verantwoording over de besteding van specifieke uitkeringen opgenomen.

Namens het college van burgemeester en wethouders,

Rutger Schonis,

wethouder Financiën Gemeente Middelburg