Financiering
Inleiding
De treasuryfunctie voert de taken financiering, cashmanagement en renterisicobeheer uit met als doel de organisatie te voorzien in de behoefte aan vreemd vermogen tegen zo laag mogelijke kosten en te beschermen tegen ongewenste financiële risico’s.
Beleidskader
Middelburg geeft uitvoering aan de treasuryfunctie binnen de normen van:
Wet financiering decentrale overheden (kasgeldlimiet en renterisicobeheer)
Treasury statuut van de gemeente Middelburg
Renterisicobeheer
Het renterisico is het volume uitstaande schuld, dat in een jaar aan een renteherziening onderhevig is. In de wet FIDO zijn eisen gesteld aan het maximum renterisico, dit komt tot uitdrukking in de kasgeldlimiet (voor leningen met een looptijd tot 1 jaar) en de renterisiconorm (voor leningen met een looptijd vanaf 1 jaar). Deze normen bepalen de speelruimte voor de gemeente om verantwoord en goedkoop te financieren.
Kasgeldlimiet
Het hulpmiddel om renterisico’s op korte financiering te beperken is de kasgeldlimiet. Als referentiekader voor de bepaling van de kasgeldlimiet geldt het begrotingstotaal en een bij ministeriële regeling vastgesteld percentage voor gemeenten van 8,5%. Voor 2024 betekent dit een kasgeldlimiet van € 18,6 miljoen. Financiering van activiteiten mag binnen deze limiet plaatsvinden door middel van kortlopende financieringsmogelijkheden.
In onderstaande tabel is te zien dat de gemeente Middelburg in het jaar 2024 over voldoende liquiditeiten beschikt. De gemiddelde stand van de schatkist is opgenomen bij de netto vlottende middelen. In het jaar 2024 is de totale netto vlottende schuld ruim binnen het kasgeldlimiet gebleven.
Ontwikkeling kasgeldlimiet *€1.000 | 1e kw | 2e kw | 3e kw | 4e kw |
|---|---|---|---|---|
Toegestane kasgeldlimiet | ||||
In procenten van de grondslag | 8,50% | 8,50% | 8,50% | 8,50% |
In bedrag | 18.589 | 18.589 | 18.589 | 18.589 |
Gemiddelde vlottende schuld | 11.957 | 9.034 | 9.494 | 5.733 |
Gemiddelde vlottende middelen | 40.036 | 41.500 | 69.354 | 67.223 |
Gemiddelde netto vlottende schuld (+) / overschot vlottende middelen (-) | -28.079 | -32.469 | -59.860 | -61.490 |
Ruimte onder kasgeldlimiet | 46.668 | 51.058 | 78.449 | 80.079 |
Renterisiconorm
Deze renterisconorm houdt in dat in een jaar niet meer dan 20% van het begrotingstotaal voor herfinanciering of renteherziening in aanmerking mag komen. Bij de gemeentelijke financiering is in 2024 aan deze norm voldaan.
Ontwikkeling renterisiconorm *€1.000 | |
|---|---|
Totale begrotingstotaal | 218.699 |
Norm 20% | 43.740 |
Aflossing | 24.622 |
Renteherziening | 0 |
Ruimte onder de renterisiconorm | 19.118 |
Rente
De behoefte aan inzicht in de kosten op de taakvelden en de behoefte om de wijze van verantwoorden van rente in de begroting en jaarrekening te harmoniseren, hebben er toe geleid dat in het wijzigingsbesluit BBV is opgenomen, dat de rentekosten aan de desbetreffende taakvelden moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Dit percentage wordt berekend door de totale boekwaarde van de bezittingen te delen door werkelijk betaalde rente. De (rente)omslag voor het jaar 2024 was in lijn met voorgaande jaren in de begroting vastgesteld op 1,5%.
Eind 2023 heeft de commissie BBV een nieuwe rentenotitie gepubliceerd. De belangrijkste wijziging betreft de rentetoerekening aan de grondexploitaties. Per 1 januari 2024 wordt niet langer de rentetoerekening gebaseerd op het gemiddelde rentepercentage over het vreemd vermogen, maar wordt de renteomslag gebruikt voor de rentetoerekening aan de grondexploitaties.
Bij de Najaarsbrief 2024 is de omslagrente opnieuw berekend volgens de rentenotitie 2023 van de commissie BBV. Met name als gevolg van de hoge rentebaten op de uitstaande liquiditeiten binnen de Rijksschatkist is de omslagrente voor begrotingsjaar 2024 neerwaarts bijgesteld van 1,5% naar 0.35%. Het positieve renteresultaat in 2024 van € 42.000. ontstaat doordat de gehanteerde omslagrente van 0,35% iets hoger is dan de werkelijke berekende omslagrente 0,33%.
Berekening renteomslag * € 1.000 | Rekening 2024 |
|---|---|
Externe rentelasten korte en lange financiering | 2.967 |
af: Externe rentebaten | -2.305 |
Saldo rentelasten en rentebaten | 662 |
Rente over voorzieningen tegen contante waarde (+) | 46 |
Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente | 708 |
Boekwaarde 1/1/2024 | |
Berekend % omslagrente | 0,33% |
Te hanteren omslagrente | 0,35% |
Berekening renteresultaat | |
Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente | 708 |
Toe te rekenen rente | 750 |
Renteresultaat | 42 |
Leningportefeuille
Onderstaand een overzicht van de totale aangetrokken lang- en kortlopende geldleningen. In het jaar 2024 is er een bedrag afgelost van € 24,6 miljoen op de langlopende financiering. Er zijn in 2024 geen nieuwe langlopende leningen aangetrokken.
Aangetrokken geldleningen * € 1.000 | 31/12 2024 | 31/12 2023 |
|---|---|---|
Langlopende leningen t.b.v eigen financiering | 93.480 | 118.102 |
Langlopende leningen t.b.v woningbouw | 4.290 | 4.290 |
Kortlopende leningen en rekening courant saldo BNG | 0 | 2.466 |
Verstrekte geldleningen
Onderstaand is een overzicht opgenomen van de verstrekte geldleningen per 31 december. In het jaar 2024 zijn er aanvullende bedragen voor de startersleningen beschikbaar gesteld, in januari 2024 € 1,1 miljoen en in juli 2024 € 1,3 miljoen. Een specificatie van de overige verstrekte geldleningen is opgenomen bij de toelichting van de balans, onderdeel Financiële vaste activa.
Verstrekte geldleningen * € 1.000 | 31/12 2024 | 31/12 2023 |
|---|---|---|
Langlopende verstrekte leningen t.b.v. woningbouw | 4.290 | 4.290 |
Overige verstrekte leningen minus voorziening voor oninbaarheid | 9.491 | 5.950 |
Gewaarborgde geldleningen
Naast de meer reguliere financiering kent de gemeente ook de gewaarborgde geldleningen voor onder andere Woongoed. Deze leningen zijn ondergebracht bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Het waarborgfonds kent een getrapt garantieniveau. De gemeente loopt daarbij risico in derde aanleg.
Gewaarborgde geldleningen * € 1.000 | 31/12 2024 | 31/12 2023 |
|---|---|---|
Woningbouw | 138.206 | 149.905 |
Overige verstrekte leningen | 10.976 | 11.592 |
Een specificatie van de gewaarborgde geldleningen is opgenomen bij de toelichting op de balans. Hierin zijn de geldnemers van de overige verstrekte gewaarborgde geldleningen vermeld.
Schatkistbankieren
In de wet Houdbare overheidsfinanciën (wet HOF) is verplicht schatkistbankieren voor decentrale overheden ingevoerd. Dit houdt in dat gemeenten hun overtollige middelen bij het rijk moeten uitzetten. Hiermee wordt beoogd dat de staat minder geld leent op de financiële markten en de staatsschuld daalt. Voor de gemeente Middelburg is de drempel voor het verplicht schatkistbankieren € 4,4 miljoen, 2% van het begrotingstotaal. Een overzicht van het schatkistbankieren is opgenomen bij de toelichting op de liquide middelen.