Onderwijs

Inleiding

Goed onderwijs draagt bij aan participatie van jongeren in de samenleving. Onderwijs draagt er mede aan bij dat jongeren kennis vergaren, weerbaar zijn en zelfstandig worden. Wij streven daarom naar een gevarieerd aanbod van onderwijs op verschillende niveaus. Een speerpunt is het bestrijden van schoolverzuim. Daartoe is onder andere een verzuimkaart ontwikkeld en hebben scholen een vaste RBL (Regionaal Bureau Leerlingzaken)-consulent.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's

• De brede school groeit door 2009-2012 (april 2009)

• Onderwijshuisvestingsbeleid 2015-2030 (maart 2015, aanvulling maart 2017)

• Sportnota gemeente Middelburg “Middelburg in Beweging 2013 – 2016” (oktober 2013)

• Speelruimtebeleid (2006)

• Onderwijsachterstandenbeleidsplan Middelburg 2017

• Walcherse onderwijsvisie (januari 2014)

Wat wilden we bereiken?

Maatschappelijk effect

Kinderen en jongeren groeien op tot meedenkende en meehelpende burgers en zijn voorbereid op deelname in een maatschappij waar een steeds groter beroep wordt gedaan op ieders zelfredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid.

Doelstellingen

1. Verbeteren onderwijshuisvesting.

2. Het bieden van extra (tijdelijke) ondersteuning aan peuters en kleuters met een taal- en/of spraakachterstand door middel van inzet van Voorschoolse- en Vroegschoolse Educatie (VVE).

3. Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd.

4. Het terugdringen van het schoolverzuim en begeleiding bij leer- en kwalificatieplichtige leerlingen; door middel van preventieve inzet bereiken dat de zorgleerlingen snel in beeld komen waardoor escalatie van problemen wordt voorkomen; het aantal meldingen varieert tussen de 850 en 900 per jaar.

5. Het laten dalen van het aantal 18 tot 23-jarigen zonder startkwalificatie; getracht wordt om het percentage voortijdig schoolverlaters (VSV) van 2.6% naar 2% te laten dalen. 

6. Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding hoger- en academisch onderwijs.

Wat hebben we bereikt?

Doelstelling 1: Verbeteren onderwijshuisvesting.

Er zijn bouwkundige aanpassingen uitgevoerd op twee scholen.

Doelstelling 2: Het bieden van extra (tijdelijke) ondersteuning aan peuters en kleuters met een taal- en/of spraakachterstand door middel van inzet van Voorschoolse- en Vroegschoolse Educatie (VVE).

De nieuwe subsidieregeling is ingevoerd.

Doelstelling 3: Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd.

Deze resultaten worden in de loop van 2020 duidelijk.

Doelstelling 4: Het terugdringen van het schoolverzuim en begeleiding bij leer- en kwalificatie plichtige leerlingen; door middel van preventieve inzet bereiken dat de zorgleerlingen snel in beeld komen waardoor escalatie van problemen wordt voorkomen; het aantal meldingen varieert tussen de 850 en 900 per jaar.

Deze resultaten worden in de loop van 2020 duidelijk.

Doelstellingen 5: Het laten dalen van het aantal 18 tot 23-jarigen zonder startkwalificatie; getracht wordt om het percentage voortijdig schoolverlaters (VSV) van 2.6% naar 2% te laten dalen.

Deze resultaten worden in de loop van 2020 duidelijk.

Doelstelling 6: Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding hoger- en academisch onderwijs.

De Delta Academy als onderdeel van HZ Applied Sciences is in 2019 van start gegaan met lessen aan het Groene Woud.

Wat hebben we ervoor gedaan?

Onderwijshuisvesting

In 2019 is in een aantal situaties geïnvesteerd in het verbeteren van onderwijsvoorzieningen in het primair-, speciaal- en voortgezet onderwijs. Er zijn de nodige investeringen gedaan, zodat we voldoen aan onze wettelijke verplichtingen indien leerlingenaantallen toenemen.

De VMBO- en HAVO/VWO afdelingen van Nehalennia SSG hebben de afgelopen jaren te maken gehad met een sterke groei van het aantal leerlingen. Om die groei op te kunnen vangen zijn op de locatie Kruisweg een aantal units geplaatst. Inmiddels is die leerlingengroei omgeslagen in een dalende trend. Ook in de komende jaren zal het aantal leerlingen verder afnemen, waardoor in 2019 een aantal units fasegewijs buiten gebruik zijn gesteld.

De eerste verdieping van het gebouw aan de Molenwater 4a voor de Algemene Basisschool Middelburg is aangepast. Er zijn voorzetramen geplaatst en er is een ventilatiesysteem geplaatst.

Er is een aanvang gemaakt met het aanpassen van het gebouw aan de Korczakstraat voor het VSO IKC 12+ Walcheren (Asteriacollege VSO afdeling Klimopschool en zorg-/arbeids-/beroepsgerichte voorzieningen).

Zorg dragen voor voldoende spreiding van levensvatbare onderwijsvoorzieningen

Samen met de verantwoordelijke schoolbesturen voor primair onderwijs wordt er – binnen de wettelijke en financiële mogelijkheden – naar gestreefd om voldoende gespreide en bereikbare voorzieningen te behouden, die voor langere tijd levensvatbaar zijn. Een termijn van tenminste 15 jaar is daarbij uitgangspunt.

Ontwikkelingskansen

We hebben in 2019, samen met kinderopvang en onderwijs het nieuwe onderwijsachterstandenbeleid opgesteld en uitgezet. Doel van het beleid is de (taal)achterstanden van kinderen in de leeftijd van 2-12 jaar te voorkomen en weg te werken. Daarmee willen we alle kinderen een betere kans tot optimale ontwikkeling bieden. We hebben ervoor gekozen de beschikbare subsidie vooral op de locaties met de grootste achterstanden in te zetten. Een van de voorwaarden die we hebben opgelegd is dat er resultaatafspraken gemaakt worden, waardoor we de effectiviteit van de inzet kunnen meten.

Voorschoolse en vroegschoolse educatie (VVE)

In 2019 hebben we met de kinderopvangorganisaties een nieuwe subsidieregeling ingevoerd. Deze biedt alle kinderen de mogelijkheid op iedere voorschoolse voorziening een gesubsidieerd aanbod te krijgen. Voorwaarde is wel dat deze voorschoolse voorziening aan de kwaliteitseisen voldoet die de gemeente gesteld heeft. Ieder kind met een geconstateerde achterstand (VVE indicatie) kan op deze voorzieningen een kwalitatief goed aanbod van 16 uren per week krijgen. Doel: wegwerken taalachterstand.

Doorgaande leerlijnen en warme overdracht

In de subsidieafspraken met het onderwijs en de kinderopvang hebben we vastgelegd dat er sprake is van doorgaande leerlijnen, maar ook doorgaande zorglijnen van 2-12 jaar. Deze zorglijn dient aangesloten te zijn op de gemeentelijke zorgstructuur. Alle doelgroeppeuters (met een VVE indicatie) worden warm overgedragen.

Kindcentra

Het is in nog niet duidelijk op welke wijze de gemeente een rol van betekenis kan spelen.

Toeleiding

Deze verloopt nog steeds moeizaam, omdat we nog niet goed kunnen volgen hoeveel kinderen een VVE indicatie hebben en hoeveel van deze kinderen op een VVE plek zitten. De GGD heeft in 2019 een projectleider op dit probleem gezet. Eind 2020 worden de eerste resultaten helder.

Effectiviteit van voorschoolse educatie

In 2019 is in het nieuwe beleidsplan afgesproken dat op iedere locatie heldere resultaatafspraken gemaakt worden en op welke wijze deze gemeten worden. Deze resultaten worden in 2020 duidelijk.

Ouderbetrokkenheid

In het beleidsplan OAB heeft ouderbetrokkenheid een nadrukkelijk plek gekregen. Alle locaties (kinderopvang en basisschool) hebben in hun plannen opgenomen op welke wijze de ouderbetrokkenheid wordt ingericht. We hebben in 2019 ook een subsidie verleend aan het TEC om de ouderbetrokkenheid van de ouders op het AZC te vergroten. De eerste resultaten zijn veelbelovend.

Met het Europees project SIREE: Social Integration of Refugees through Education and Self Employment hebben we als doel de integratie van vergunninghouders te bevorderen door middel van educatie en zelfstandig ondernemerschap. Dit gebeurt onder andere door het bevorderen van ouderbetrokkenheid bij kinderen op school, maar ook op maat gemaakte actieplannen voor volwassenen, inzetten op een buddysysteem voor zelfstandig ondernemerschap en meer.

Vroegsignalering

De aansluiting op de onderwijs-zorg is nog niet met alle belanghebbenden geëvalueerd.

We willen dat school steeds meer onderdeel uitmaakt van de wijk en andersom

Ter ondersteuning bieden we een aantal voorzieningen die nadrukkelijk bijdragen aan de ontwikkeling van de leerlingen op het gebied van sport, recreatie, cultuur en zorg. Daarvoor zijn op iedere brede school combinatiefunctionarissen actief die een activiteitenaanbod bieden tijdens en na school, voor wijkbewoners en schoolgaande kinderen. Voorbeelden van het samengestelde aanbod zijn terug te vinden op de gezamenlijke website www.bredescholenmiddelburg.nl

Terugdringen schoolverzuim en begeleiding bij leer- en kwalificatie plichtige leerlingen

Spijbelen is vaak een voorbode van uitval. Gelukkig zijn spijbelende jongeren nog bereikbaar voor preventie. Door verbeterde registratie en melding bij het verzuimloket is er meer zicht gekomen op het werkelijk aantal meldingen. Daardoor ontstond een toename van het geregistreerde schoolverzuim van leer- en kwalificatie plichtige leerlingen. Het RBL Walcheren zet in op het preventieve werken. De extra inzet op het Primair Onderwijs werpt zijn vruchten af en het “meldgedrag” laat verbeteringen zijn. Ook hebben we een Verzuimkaart en een Thuiszitters protocol ontwikkeld. We zijn gestart om een Thuiszitterspact op te stellen. Tevens hebben we de meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld vastgesteld. Naar aanleiding daarvan is er een protocol opgesteld en hebben we een gecertificeerde aandacht functionaris binnen het RBL. In het Voortgezet Onderwijs en Middelbaar Onderwijs heeft het RBL zijn preventieve werken voortgezet. Naast het feit dat we er voor zorgdragen dat jongeren met een startkwalificatie van school komen bestaat er een groep jongeren die toch de school vroegtijdig, moeten, verlaten. Om jongeren weer school- c.q. werkfit te maken hebben we het “KICK” programma opgesteld. Middels training wordt aan deze jongeren zelfinzicht verschaft wat ze zelf kunnen ondernemen om hun leven weer op de rails te krijgen. Ook is de sluitende aanpak rondom kwetsbare jongeren verder uitgewerkt waarbij onderwijs, arbeidsmarkt en het RBL elkaar goed weten te vinden waardoor jongeren niet tussen wal en schip geraken.

Het laten dalen van het aantal 18 tot 23-jarigen zonder startkwalificatie

Ook in 2019 was het voorkomen van schooluitval geen gemakkelijke opgave. Het begint met goede kwaliteit van onderwijs. Kwalitatief goed en uitdagend onderwijs zorgt ervoor dat jongeren geboeid worden en blijven gedurende hun hele onderwijsloopbaan. Bij de meeste jongeren lukt dat, maar niet bij alle. Leerlingen hebben moeite met de studiekeuze of zitten niet lekker in hun vel waardoor het moeilijk is de aandacht bij de les te houden. De docent/mentor heeft dan de sleutel in handen om uitval te voorkomen: door tijdig te signaleren dat er problemen zijn en door te verwijzen naar een studieloopbaanbegeleider of (externe) zorg- en hulpverleners. Zij kunnen met de jongeren werken aan het oplossen van hun problemen.

De Minister heeft voor 2017, tot in ieder geval 2020, bepaald dat de vsv-gelden op een andere manier verdeeld gaan worden. Tevens is door haar besloten dat de RBL’s een regierol in de monitoring vsv-middelen en kwetsbare jongeren krijgen. In de oude situatie was het zo dat de contactschool alle vsv-gelden ontving en deze verdeelde over het VO/MBO. Sinds 2017 krijgen de RBL’s vsv-middelen (de zogenaamde regio middelen) in eigen beheer om de Verzuimaanpak 18+, oud vsv’ers en de regie over de kwetsbare jongeren verder op te pakken en uit te werken. De contactschool (i.c. Scalda) krijgt het beheer over de zogenoemde ‘plus’ middelen. Overleg tussen de gemeenten en het onderwijs heeft geresulteerd in een evenwichtige verdeling van de gelden waardoor we het vroegtijdig schoolverlaten op Walcheren verder kunnen terug dringen. In de aankomende jaren zal er meer aandacht besteed worden aan de oud VSV’ers. Om deze perspectief te bieden zal er een inspanning worden gevraagd van het RBL alsmede het onderwijs en Orionis. Intensieve samenwerking is nodig. Hierbij staan de jongeren voorop. Het RBL blijft zich inzetten om deze jongeren terug naar school of werk te herleiden.

Vestiging en uitbreiding hoger- en academisch onderwijs

De Delta Academy als onderdeel van HZ Applied Sciences is in 2019 van start gegaan met de lessen aan het Groene Woud. De Delta Academy verzorgt opleidingen op HBO-niveau met de Zeeuwse delta als living lab. Van meet af aan heeft Middelburg voor de vestiging van dit onderwijsinstituut een faciliterende rol aangenomen. Van financiële ondersteuning is geen sprake.

Op academisch niveau noemen wij de ontwikkeling van University College Roosevelt (UCR) met de uitbreiding van een vierde departement: Engineering and Innovation. Deze uitbreiding is van groot belang voor de continuïteit en groei van UCR. Kenmerkend bij deze uitbreiding is de verbinding tussen het technisch onderwijs en liberal arts (kerntaak van UCR). Dat maakt dit departement onderscheidend van andere technische opleidingen op WO-niveau.

Daarnaast gaan de ontwikkelingen rondom het Joint Research Center (JRC) gestaag door. De planning is dat het JRC wordt gebouwd op de locatie Groene Woud en in 2021 in gebruik wordt genomen. Hiervan zal zowel door het middelbaar, hoger en wetenschappelijk onderwijs gebruik worden gemaakt. Middelburg faciliteert dit initiatief maar is er in financieel opzicht niet bij betrokken.

Beleidsindicatoren

Wat heeft het gekost?

Toelichting op het financiële resultaat (+ voordeel / - nadeel)

We verantwoorden onze financiële cijfers op hoofdlijnen. Dat betekent dat we alleen afwijkingen van € 25.000 of hoger toelichten. De post “overig” gaat telkens over één of meerdere afwijkingen die kleiner zijn dan € 25.000.