Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

In deze paragraaf wordt verantwoording afgelegd over het onderhoud van de kapitaalgoederen van de Gemeente Middelburg. Hierbij zijn de vastgestelde beleids- en/of beheerplannen leidend.

Beleidskader

De gemeenteraad en het college hebben in het verleden verschillende beleids- en beheerplannen vastgesteld. In onderstaande tabel worden de plannen benoemd waarbij een koppeling met de programma’s is gemaakt. De plannen hebben een meerjarig karakter. In de toelichtende tekst zal worden beschreven op welke termijn een nieuw beleidsplan wordt opgesteld en met welke zaken rekening zal worden gehouden.

Beleids- en beheerplannen

Programma's:

div = diverse

SCR= Sport, Cultuur en recreatie

VM= Volksgezondheid en Milieu

VVM = Verkeer, Vervoer en Waterstaat

Begraafplaatsen en crematorium

Wat wilden we bereiken?

In het Beleidsplan begraafplaatsen en crematorium (toekomstverkenning 2001–2030) is bepaald dat er mogelijkheden moet blijven bestaan voor begraven in alle kernen en is als doel aangegeven een regionaal functionerend crematorium, waarbij wordt gestreefd naar een kostendekkende exploitatie, in samenhang met de exploitatie van de begraafplaatsen.

Wat hebben we bereikt?

In alle kernen hebben naar behoefte begrafenissen plaatsgevonden. Het onderhoud op de begraafplaatsen is uitgevoerd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Begraafplaatsen

Een groot aantal plechtigheden is verzorgd inclusief het uitvoeren van de begrafenissen.

Begrafenissen per locatie per jaar

Begrafenissen per jaar

In 2019 was het aantal begrafenissen 14 meer dan 2018. Het aantal van 2019 past in de overwegend stabiele trend van de laatste 10 jaar. Totaal hebben 191 begrafenissen plaatsgevonden. Verwacht wordt dat er in de toekomst een dalende lijn te zien zal zijn. De verklaring is dat nabestaanden vaker kiezen voor cremeren.

Crematorium

Diensten en aanvullende activiteiten zijn uitgevoerd. In 2019 zijn er 728 crematies uitgevoerd. Een daling ten opzichte van 2018, die toe te schijven is aan het openen van een particulier (DELA) crematorium in Goes in mei 2018.

Crematies per jaar

Het onderhoudsniveau van het crematorium is bepaald in de nota ‘Onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen’ (januari 2017).

Voor het onderhoud aan het crematorium: zie het kapitaalgoed Gebouwen.

Gebouwen en civieltechnische kunstwerken

Wat wilden we bereiken?

Het onderhouden van de gemeentelijke objecten en civieltechnische kunstwerken op het conditieniveau zoals vastgelegd in de nota ‘Kaders onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen’ richt zich op het onderhouden van de gemeentelijke gebouwen en civieltechnische kunstwerken op conditieniveau 3 (redelijke conditie) voor de periode 2018–2027.

Wat hebben we bereikt?

Het onderhouden van de gemeentelijke objecten en civieltechnische kunstwerken is grotendeels binnen de geraamde kosten uitgevoerd. Indien nodig zijn onderdelen voor uitvoering doorgeschoven naar 2020. De budgettaire afwijkingen die hierdoor ontstaan, worden opgevangen door voorziening onderhoud gebouwen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het planmatig onderhoud is uitgevoerd. De uitvoering is in samenhang met het huisvestingsbeleid, onderwijsbeleid, sportbeleid, wijkaanpak, parkeerbeleid en monumentenbeleid gepland. Ook niet-planmatig onderhoud (zoals vernielingen, klachtenonderhoud en onvoorziene zaken) is waar nodig uitgevoerd.

Het onderhoud aan havens en kademuren wordt afgestemd met het onderhoud van aanliggende wateren en indien van toepassing de naastliggende wegen en openbare buitenruimte, met speciale aandacht voor beheer en behoud van muurbegroeiingen.

Het college is geadviseerd om conform de onderhoudsplanning, de kademuren aan de Londensekaai te restaureren in 2020 en die aan de Kinderdijk medio 2022. Op 28 mei 2019 heeft het college echter besloten nog niet tot actie over te gaan en de kademuurrestauratie(s) te parkeren.

Openbaar groen

Wat wilden we bereiken?

In de raad van 30 januari 2017 is het groenbeleidsplan ‘Middelburg 2016–2026, Milieubewust en functioneel openbaar groen’ vastgesteld. Belangrijke dragers zijn:

1. Het huidige kwaliteitsniveau (CROW-schaallat 2013) van het openbaar groen te handhaven, dit betekent:

   • kwaliteit A op begraafplaatsen en in het stads- en winkelcentrum;

   • kwaliteit B voor wijkgroen en groen bij sportcomplexen, speelterreinen, en verkeersgroen;

   • kwaliteit C op industrieterreinen, recreatieparken, groene longen en stadsranden, waterhuishouding en parken/bolwerken (beheer is nu nog op niveau B).

2. Met de uitvoering van het groenbeleidsplan de burger een grotere rol en meer verantwoordelijkheid te geven in beheer en onderhoud van de groene openbare ruimte. Hierin de modellen uit het concept-groenbeleidsplan als uitgangspunt nemen en op zoek gaan naar maatwerk met de burger, wijkaanpak en afstemmen op de uitwerking van het project Heroriëntatie Gemeentelijke Taken (2015) en de pilot met Orionis (2016) in groenbeheer in Arnemuiden.

3. Beslispunt 1 en 2 te vertalen naar in ieder geval de volgende kaderstelling:

   • behouden en versterken van de hoofdgroenstructuur (randvoorwaarden bij ruimtelijke ontwikkelingen);

   • toegankelijkheid van de hoofdgroenstructuur (de groene buffers van de stad) bevorderen;

   • een groene inrichting van de wijken en speelplaatsen in stand houden en waar mogelijk verbeteren;

   • zorgvuldig omgaan met uitgifte van groen;

   • milieubewust beheren en differentiatie in de kwaliteitsniveaus van het groenbeheer van de verschillende gebieden aanhouden;

   • inspelen in de groeninrichting op klimaatverandering;

   • behoud van de beheerkwaliteit van het groen, ook op begraafplaatsen;

   • bevorderen van biodiversiteit;

   • het onderzoeken van de mogelijkheden voor het ontwikkelen van stadslandbouw;

   • bij aanleg en inrichting kiezen voor duurzame concepten en beplantingen.

Wat hebben we bereikt?

Het nieuwe groenbeleid is deels een nieuwe start met nieuwe doelen. De doelen zullen geleidelijk gerealiseerd worden over de periode 2016–2026. Door externe en interne ontwikkelingen zal bijstelling van het beleid plaatsvinden in deze periode. In 2019 zijn vooral aan de orde geweest:

• het moeilijker en het duurder uitvoeren van onderhoudstaken door een krappere arbeidsmarkt;

• door langdurige droogte meer uitval van jonge beplantingen;

• door langdurige droogte een andere (duurdere) wijze van onkruidbestrijding op verhardingen. Daar staat tegenover dat de onkruiddruk door de droogte lager was.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het onderhoud aan 207 ha openbaar groen met 24.680 bomen is uitgevoerd volgens het groenbeheerplan. Dit is vergelijkbaar met 2018. Het onderhoud is deels uitgevoerd met eigen medewerkers en met een belangrijke inzet van Orionis, en incidenteel met aannemers.

Openbare verlichting

Wat wilden we bereiken?

Voor dit kapitaalgoed is in begin 2010 een beleidsplan openbare verlichting (2010–2020) vastgesteld. Sinds 1 januari 2008 wordt het beheer en onderhoud van de openbare verlichting uitgevoerd volgens het gezamenlijk contract van de Samenwerking openbare verlichting Zeeland. Het beheer en onderhoud wordt afgestemd met de overige Zeeuwse gemeenten. Binnen onze gemeentegrenzen worden de werkzaamheden afgestemd met overige onderhoudswerkzaamheden in de buitenruimte.

Wat hebben we bereikt?

In 2019 is de openbare verlichting op diverse plaatsen in Middelburg vernieuwd. Door het toepassen van energiezuinige lampen is een besparing van circa 78.000 kWh gerealiseerd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In diverse woonstraten zijn lichtmasten en armaturen met conventionele lampen vervangen door dimbare LED-verlichting.

Riolering

Wat wilden we bereiken?

Het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan is in de raad van 26 januari 2015 vastgesteld (vGRP 2014–2018).

In dit rioleringsplan wordt weergegeven hoe de Gemeente Middelburg omgaat met haar gemeentelijke zorgplicht voor de rioleringen (afval-, hemel- en grondwater). In het plan staat omschreven hoe zo doeltreffend mogelijk en tegen zo laag mogelijke maatschappelijke lasten het rioolbeheer zal worden uitgevoerd.

Het rioleringsplan is in overeenstemming met het Stedelijk waterplan en het gemeentelijk Milieubeleidsplan. De uitvoering van werkzaamheden aan de rioleringen wordt zoveel mogelijk afgestemd met andere werkzaamheden in de buitenruimte, zoals herstructureringswerkzaamheden van stadsdelen en onderhoud en reconstructies van wegen. Daarnaast vindt afstemming plaats met de wijktafels, de Provincie Zeeland en het Waterschap Scheldestromen. Speerpunt voor 2019 was de vervanging of renovatie van circa 2 km riolering. Tevens zou 3 ha verhard oppervlak van de gemengde rioolstelsels worden afgekoppeld.

Het vGRP wordt geactualiseerd in 2019/2020 en zal uiteindelijk als Stedelijk Waterprogramma (gecombineerd met het voormalig stedelijk waterplan) worden opgenomen in het Omgevingsprogramma van de gemeente. Een Omgevingsprogramma bevat de concrete uitwerkingen en acties die nodig zijn om de in de Omgevingsvisie afgesproken ambities te bereiken.

Wat hebben we bereikt?

Een goed beheer van de gemeentelijke riolering. Het overgrote deel van de geplande renovaties is uitgevoerd (totaal circa 1,5 km, inclusief het restant van 2018). Er is circa 2,0 ha verhard oppervlak afgekoppeld van de gemengde rioleringsstelsels. Totaal zitten we met het afkoppelen ruimschoots op het schema van 1% per jaar (19,7% afgekoppeld in 19 jaar). Het benodigde onderhoud aan riolen en installaties is uitgevoerd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Er is conform de planning onderhoud gepleegd aan ongeveer 53 km riolering, alle (18.600) kolken, alle (85) gemalen/pompputten/tunnels in bebouwd gebied en alle (87) pompputten in het buitengebied.

Speelplaatsen

Wat wilden we bereiken?

In het Groenbeleidsplan Middelburg 2016–2026 (vastgesteld 30 januari 2017) is een actualisatie van het speelruimtebeleid opgenomen. De doelstelling is het realiseren of het in stand houden van speelruimte en speelvoorzieningen van voldoende kwaliteit voor alle leeftijdsgroepen, evenwichtig verspreid over de stad. In toenemende mate wordt hierbij ingespeeld op wensen en inbreng vanuit de verschillende wijken.

Wat hebben we bereikt?

Een fijnmazig netwerk van speelvoorzieningen over de stad. Afstemming op de wensen vanuit de wijken.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Inspecties (4 keer), regulier onderhoud, calamiteitenonderhoud en vervangingen zijn uitgevoerd aan 14,5 ha speelterrein. In samenspraak met omwonenden en andere betrokkenen is een aantal initiatieven tot uitbreiding en verbetering van speelvoorzieningen uitgevoerd. De beschikbare middelen zijn voldoende om het bestaande areaal speelvoorzieningen in stand te houden, maar onvoldoende om wensen te vervullen.

Sportvelden

Wat wilden we bereiken?

Sportvoorzieningen van voldoende kwantiteit en kwaliteit voor de Middelburgse verenigingen.

Wat hebben we bereikt?

Sportvoorzieningen van voldoende kwantiteit en kwaliteit binnen de kaderstelling. Een structureel spanningsveld bestaat er echter tussen enerzijds de verwachtingen, wensen en behoeften van de sportverenigingen, en anderzijds de beschikbare middelen en de daaraan gekoppelde kwantiteit en kwaliteit van de voorzieningen. Verenigingen groeien in behoeften (kwantitatief en kwalitatief) en de voorzieningen zijn stabiel in kwantiteit, maar lopen terug in kwaliteit door (over)belasting en veroudering. Dit ondanks goed en systematische onderhoud.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het areaal en het actuele beheer zijn vastgelegd in het groenbeleidsplan. Het gaat om 6 complexen (De Sprong, Kruitmolen, Nieuwland, Arnemuiden, Sint Laurens) en 31,7 ha aan areaal.

Verkeerregelinstallaties

Wat wilden we bereiken?

We willen goed functionerende verkeerslichtenareaal door:

• uitvoering te geven aan het tijdig vervangen van afgeschreven verkeersregelinstallaties;

• adequaat reageren op storingen in de verkeersregelinstallatie (eerstelijnsonderhoud);

• jaarlijks preventief en correctief onderhoud aan de installaties uit te voeren (tweedelijnsonderhoud);

• het uitvoeren van verkeerskundig onderhoud de verkeerslichtenregeling af te stemmen op de verkeerssituatie en verkeersaanbod;

• geen verkeersregelinstallaties toe te passen op kruispunten waar een fysieke maatregel (bijvoorbeeld rotonde of voorrangskruising) een betere oplossing is. Bij vervanging hier vooraf een nut en noodzaakonderzoek uitvoeren.

Wat hebben we bereikt?

Alle nieuwe verkeersregelautomaten zijn voorbereid op automatische storingsmelding en kunnen via GPRS-verbinding maken met een kwaliteitscentrale. Vanwege de belangstelling vanuit meerdere Zeeuwse wegbeheerders om hun VRI’s aan te sluiten op een kwaliteitscentrale, is er 2018 een overleg gestart om de mogelijkheden te verkennen voor het aanschaffen van één kwaliteitssysteem waar de Zeeuwse wegbeheerders op kunnen aansluiten. In 2019 zijn oriënterende gesprekken gevoerd met leveranciers van deze systemen.

De verkeersregelinstallatie op de voetgangersoversteekplaats op de Turfkaai is uitgeschakeld. De volledige installatie zal worden verwijderd in combinatie met de voorgenomen civiele werkzaamheden op de Turfkaai-Hoogstraat. De voorbereiding voor vervanging van de VRI Poelendaelesingel/Nieuwe Vlissingseweg/Poelendaeleweg/Vlissingsesingel is in uitvoering. Het verkeerskundig onderzoek voor het optimaliseren van de verkeersregeling is uitgevoerd. Er is een voorstel voor het aanpassen van de vormgeving van het kruispunt en het bestek hiervoor is in bewerking. De werkzaamheden voor de kruising en de nieuwe verkeerslichtenregeling worden in samenhang met de herinrichting van de Poelendaeleweg uitgevoerd.

In het kader van het onderhoud Klein Vlaanderen/Volderijlaagte is een ontwerp uitgewerkt voor het (conform het GVVP) afwaarderen van Klein Vlaanderen van 50 naar 30 km/uur. In dit ontwerp komt de verkeersregelinstallatie op het kruispunt Klein Vlaanderen/Volderijlaagte te vervallen. Het kruispunt zal hiervoor heringericht worden.

We hebben het eerste- en tweedelijnsonderhoud voor 2019 uitbesteed aan de firma Isitimewa.

Naar aanleiding van diverse meldingen en klachten over de werking van de verkeersregelinstallaties op het Schroetracé, zijn in 2019 verbeteringen in de werking van de verkeerslichten uitgevoerd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het inrichtingsplan voor Klein Vlaanderen en de Volderijlaagte sluit aan op het Seisplein. De verkeersregelinstallaties op het Seisplein moeten de komende jaren vervangen worden. Hiervoor is een onderzoek gestart naar de mogelijkheden voor het niet vervangen van de installatie en het Seisplein aan te passen met fysieke maatregelen. In 2020 wordt dit onderzoek naar de VRI op het Seisplein afgerond en zal meegenomen worden in de bewonersparticipatie en de inspraakprocedure voor Klein Vlaanderen.

Naar aanleiding van het dodelijke ongeval op 31 oktober 2019 waarbij een fietser is omgekomen, hebben we door een gecertificeerd adviesbureau voor de kruising Poelendaeleweg-Nieuwe Vlissingseweg-Poelendaelesingel-Vlissingsesingel een verkeersveiligheidsaudit laten uitvoeren. Op basis van de bevindingen en aanbevelingen hebben we het ontwerp aangepast.

In 2019 is een uitvoerig onderzoek gedaan naar de werking van de verkeersregelinstallaties op het Schroetracé. Dit heeft geleid tot een groot aantal maatregelen en parameterwijzigingen die in de zomer van 2019 zijn uitgevoerd. Voor het vastleggen van de parameterwijzigingen en een aantal specifieke aanpassingen was een software-aanpassing noodzakelijk. De aangepast software is in december 2019 in de regelautomaten geïmplementeerd.

Het jaarlijkse preventieve en correctieve onderhoud is door Istimewa samen met de leverancier van de verkeersregelinstallaties uitgevoerd. Aandachts- en herstelpunten zijn uitgevoerd.

Waterwegen

Wat wilden we bereiken?

Met het zorgdragen voor waterlopen beogen we een goede kwaliteit en afvoer van het oppervlaktewater naar het Kanaal door Walcheren. Het belangrijkste document is het stedelijk waterplan (Waterplan Middelburg 2005–2009). Dit waterplan wordt geactualiseerd in 2019/2020 en zal uiteindelijk als Stedelijk Waterprogramma (gecombineerd met het voormalig gemeentelijk rioleringsplan) worden opgenomen in het Omgevingsprogramma van de gemeente. Een Omgevingsprogramma bevat de concrete uitwerkingen en acties die nodig zijn om de in de Omgevingsvisie afgesproken ambities te bereiken.

Wat hebben we bereikt?

• Oppervlaktewater binnen stedelijk gebied

  Op basis van de overeenkomst Beheer Openbaar water Bebouwd gebied (BOB door college vastgesteld op 9 mei 2017 voor de periode 2017-2025 als vervolg op de eerdere overeenkomst) hebben we samen met het waterschap Scheldestromen zorggedragen voor het onderhoud van de waterlopen. Het areaal en het actuele beheer zijn vastgelegd in het groenbeleidsplan. Het gaat om wateroppervlak inclusief slootkanten/oevers met een totale omvang van 108 ha aan areaal.

De in de beheerplannen beoogde kwaliteit is geleverd. Op dit moment is er geen achterstallig baggerwerk in de gemeente. Door het baggerwerk op peil te houden, verbetert de kwaliteit van het oppervlaktewater en wordt een goede afvoer gegarandeerd.

• Oppervlaktewater buiten stedelijk gebied

  Om de afvoer en berging van het oppervlaktewater klimaatbestendig te maken, heeft het waterschap de capaciteit ervan getoetst aan de Planvorming Wateropgave (PWO) Walcheren. Dit PWO is er een gekalibreerd watersysteemmodel voor heel Walcheren, en vormt de basis voor de peilbesluiten van het waterschap.

• Oppervlaktewater en riolering in stedelijk gebied

  Verder heeft de SAZ+ (Samenwerking Afvalwaterketen Zeeland, bestaande uit alle Zeeuwse gemeenten, het Waterschap Scheldestromen en Evides) in 2017 een stresstest uitgevoerd op het stedelijk water (oppervlaktewater en riolering). Het doel van deze stresstest was om locaties in beeld te brengen die gevoelig kunnen zijn voor extreem weer zoals korte hevige neerslag, langdurige neerslag en langdurige droogte. De resultaten van de stresstest zijn verder verfijnd en worden verwerkt in het nieuwe Stedelijk Waterprogramma, dat in het voorjaar van 2020 zal worden aangeboden aan de raad.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In 2019 is onderhoud volgens de BOB-overeenkomst (looptijd 2017 tot en met 2024) uitgevoerd aan oppervlaktewater in de stad en is de stresstest uitgevoerd op oppervlaktewater en riolering in stedelijk gebied.

Wegen

Wat wilden we bereiken?

In 2016 is het Beheerplan wegen 2008­–2011 geactualiseerd. In het plan staat aangegeven hoe de Gemeente Middelburg het onderhoud van het wegareaal wil uitvoeren, hoeveel financiële middelen er voor benodigd zijn en hoe de planning van de uit te voeren werkzaamheden zal worden opgesteld en uitgevoerd. Uitgangspunt van het plan is dat het wegenonderhoud over het hele wegareaal en in de gehele gemeente Middelburg zou worden opgepakt waarbij in eerste instantie het achterstallig onderhoud en de direct overlast gevende schades worden hersteld.

Het wegenonderhoud wordt afgestemd met andere werkzaamheden in de buitenruimte zoals bijvoorbeeld het onderhoud aan rioleringen en de onderhoudswerkzaamheden aan kabel- en leidingnetwerken van nutsbedrijven, maar ook maatregelen op het gebied van verkeer en klimaat. Daarnaast wordt het wegenonderhoud afgestemd met de bewoners. Sinds 2010 zijn we verder gegaan met een wijkgerichte aanpak van het wegenonderhoud.

Wat hebben we bereikt?

In 2019 is opnieuw invulling gegeven aan het betrekken van bewoners en belanghebbenden bij de onderhoudsprojecten. Steeds wordt een integrale afstemming van de projecten nagestreefd binnen de gemeentelijke beleid- en beheerprogramma’s, en met externe partijen. Deze werkwijze zorgt enerzijds voor een kwalitatief beter en vollediger product en meer draagvlak van belanghebbenden. Anderzijds is het een intensieve werkwijze die de doorlooptijd van projecten aanzienlijk verlengt en meer inzet van medewerkers vraagt. Met name de afstemming met nutsbedrijf Delta is intensief doordat Delta de komende jaren grote vervangings- en onderhoudsprojecten uitvoert aan haar kabel- en leidingnetwerk. Ook wordt door afstemming met bewoners onderhoudsbudget ingezet voor herinrichting en nieuwe wensen. Door de nagestreefde werkwijze van integrale afstemming, wordt op straatniveau de kwaliteit van het product wegen verbeterd. Over het gehele wegareaal gezien, staat de kwaliteit van het wegareaal onder druk. Door de hogere voorbereidingskosten en de nieuwe wensen, wordt verder ingeteerd op de al gekorte onderhoudsbudgetten en daarmee op de kwaliteit van het wegenareaal.

In de raadsvergadering van 18 juli 2016 zijn de kaders voor het wegbeheer vastgesteld.

Het ambitieniveau voor de kwaliteit van de wegen is het voldoen aan de minimale eisen van verantwoord wegbeheer niveau C. De belangrijkste uitgangspunten zijn: integrale afstemming met bewoners en derden, integrale uitvoering met overige beleidsvelden (riolering en nutsbedrijven), anticiperen op vergrijzing en klimaatveranderingen, en nastreven van duurzaamheid.

Verwacht wordt dat na 2021 de aanwezige achterstanden in het onderhoud langzaam zullen worden ingelopen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In 2019 zijn de onderhoudsprojecten van 2018 afgerond, en een belangrijk deel van het programma van 2019. Een aantal projecten zal in 2020 worden afgerond. De oorzaak van de vertraging is de integrale afstemming van de werkzaamheden met andere disciplines en bewoners en Nutsbedrijven, waardoor de kwaliteit van het plan beter wordt en er minder overlast is, maar er ook afhankelijkheden ontstaan in de uitvoering. Ook worden door deze werkwijze de integrale doelen gerealiseerd van andere beleidsvelden zoals verkeer, groen, riolen en klimaatmaatregelen. Bij wegonderhoud wordt waar mogelijk het verhardoppervlak omgevormd naar bijvoorbeeld halfverharding en groen. Naast projectmatig onderhoud is een deel van het budget besteed aan kleinschalig onderhoud omdat schadebeelden van wegonderdelen hier om vragen. De werkzaamheden zijn uitgevoerd binnen het beschikbare budget.

Financiën kapitaalgoederen