Onderwijs

Inleiding

Goed onderwijs draagt bij aan participatie van jongeren in de samenleving en zorgt ervoor dat jongeren kennis vergaren, weerbaar zijn en zelfstandig worden. Wij streven daarom naar een gevarieerd aanbod van onderwijs op verschillende niveaus. Een speerpunt is het bestrijden van schoolverzuim. Daartoe is onder andere een verzuimkaart ontwikkeld en hebben scholen een vaste RBL (Regionaal Bureau Leerlingzaken)-consulent. We zijn sinds 2022 aangesloten bij het jeugdeducatiefonds waarmee we kansengelijkheid voor kinderen in het primair onderwijs bevorderen. De betrokkenheid van de gemeente bij het onderwijs betreft zowel het basis- en voortgezet onderwijs als het middelbaar, hoger en universitair onderwijs.

Beleidskader

Vastgestelde gemeentelijke beleidsnota's:

• Strategisch Huisvestingsplan 2020-2039

• Onderwijsachterstandenbeleid 2023-2026

• Beleidsnotitie Nationaal programma onderwijs gemeente Middelburg

• Kwaliteitsatlas Middelburg 2030

• Groen Beleidsplan 2016-2026

Wat wilden we bereiken?

Maatschappelijk effect

Kinderen en jongeren groeien op tot meedenkende en meehelpende burgers en zijn voorbereid op deelname in een maatschappij waar een steeds groter beroep wordt gedaan op ieders zelfredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid.

Doelstellingen

1. Kinderen starten zonder achterstanden op de basisschool, door alle peuters voorschoolse educatie aan te bieden.

2. Alle kinderen van 2 tot en met 12 jaar krijgen gelijke ontwikkelkansen

3. Het bevorderen van de kansengelijkheid voor jeugd

4. Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd

5. Versterken ondersteuningsstructuren in het onderwijs

6. Het terugdringen van het schoolverzuim en begeleiding bij leer- en kwalificatie plichtige leerlingen

7. Het laten dalen van het aantal 18 tot 23-jarigen zonder startkwalificatie

8. Het bevorderen van gedrag over duurzaamheid bij kinderen (en tevens hun ouders) zowel op jonge leeftijd als wanneer ze zelf volwassen zijn

9. Voldoen aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting t.b.v. primair- en voortgezet (speciaal) onderwijs

10. Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding hoger- en academisch onderwijs

Wat hebben we bereikt?

Doelstelling 1: Kinderen starten zonder achterstanden op de basisschool, door alle peuters voorschoolse educatie aan te bieden

Het aanbod van voorschoolse educatie is voldoende dekkend. De VVE monitor (software waarmee kinderen met een indicatie gekoppeld wordt aan de kinderopvang met voorschoolse educatie) biedt nog niet de inzichten die beoogd worden, hiermee is het nog niet helemaal duidelijk welke kinderen niet worden bereikt.

Doelstelling 2: Alle kinderen van 2 tot en met 12 jaar krijgen gelijke ontwikkelkansen

Op basis van het nieuwe onderwijsachterstandenbeleid hebben de locaties, vooral met de grootste achterstanden, mooie nieuwe plannen gemaakt om gelijke ontwikkelkansen de stimuleren door het aanpakken van onderwijsachterstanden. Deze plannen zijn voor 4 schooljaren en waren het resultaat van de positieve ervaring van de beleidsperiode ervoor, waarin mooie resultaten bereikt zijn voor de doelgroeppeuters, -kleuters en -kinderen.

Doelstelling 3: Het bevorderen van de kansengelijkheid voor jeugd

Door een samenwerking met het Jeugdeducatiefonds draagt de gemeente Middelburg bij aan de ontwikkelingskansen van kinderen die in relatieve armoede opgroeien op vijf scholen. Voorbeelden van bestedingen van dit fonds in 2023 waren bijdrage voor schoolkamp en activiteiten die niet alle ouders kunnen betalen, educatieve excursie en ondersteunend materiaal (zoals koptelefoons).

Er is een concept opgesteld voor een Lokale Educatie Agenda, een van de doelen hierin is samenwerken voor kansengelijkheid.

Doelstelling 4: Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd

Door middel van het aanbieden van voorschoolse indicatie en de gemengde groepen met de reguliere peuteropvang, is er specialisme beschikbaar voor het jonge kind.

De inzet van de intermediairs op scholen heeft geleid tot kortere lijnen en snellere afstemming met het onderwijs.

Doelstelling 5: Versterken ondersteuningsstructuren in het onderwijs

In 2023 zijn de ondersteuningsstructuren in het onderwijs versterkt door intensivering van het jongerenwerk op de scholen, schoolmaatschappelijk werk, preventieve inzet op GGZ, verslavingsproblematiek, crimineel gedrag (groeps- en individueel gericht). De intensivering maakt dat er meer aanwezigheid is op de scholen, waardoor meer jeugd bereikt wordt. Ook kan er beter aangesloten worden bij wat de scholen signaleren, doordat er meer beschikbaarheid is van groepstrainingen en -interventies. Daarnaast is de samenwerking versterkt tussen de organisaties die dit bieden, de scholen en de gemeentelijke toegang.

Doelstelling 6: Het terugdringen van het schoolverzuim en begeleiding bij leer- en kwalificatie plichtige leerlingen

In het schooljaar 2022-2023 heeft het RBL in totaal voor Walcheren 1367 verzuimmeldingen behandeld. Het aantal vroegtijdige schoolverlaters binnen genoemd schooljaar is nog niet bekend. Een en ander heeft te maken met de invoering van de nieuwe wet “van school naar werk” waarbinnen het Doorstroompunt de jongeren tot 27 jaar moet gaan monitoren. Er moet weer een nieuwe tranche opgesteld worden waarbij de nieuwe wet en het verhogen van de leeftijd in wordt meegenomen m.b.t. het voorkomen van het vroegtijdig schoolverlaten. Het ligt in de plannen dat in augustus 2025 de nieuwe wet, en de nieuwe tranche, ingevoerd zijn.

Doelstelling 7: Het laten dalen van het aantal 18 tot 23-jarigen zonder startkwalificatie

Het percentage schoolverlaten in de gemeente Middelburg voor het schooljaar 2022-2023 is nog niet bekend (reden zie bij doelstelling 6).

Doelstelling 8: Het bevorderen van gedrag over duurzaamheid bij kinderen (en tevens hun ouders) zowel op jonge leeftijd als wanneer ze zelf volwassen zijn.

Spelenderwijs kennismaken met natuur, planten, dieren, milieu en ons ecosysteem, duurzaamheid, energie en de voedselindustrie. Er zijn genoeg mogelijkheden om natuuronderwijs een plek te geven in het schoolprogramma. In 2021 hebben de Walcherse gemeenten besloten om Milieueducatie voor de komende periode (vier jaar) weer onder te brengen bij Terra Maris. Er is een verband tussen gerichte educatie op school en kennis, houding en gedrag op latere leeftijd.

Doelstelling 9: Voldoen aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting t.b.v. primair- en voortgezet (speciaal) onderwijs

Het schoolgebouw van de Regenboogschool is in gebruik genomen. De overleggen met de schoolbestuurders voor een nieuw schoolgebouw t.b.v. Kindcentrum de Aventurijn, CSW v.d. Perre zijn doorgeschoven naar 2024 om het project Dauwendaele alle aandacht te kunnen geven. De gesprekken voor een brede school Dauwendaele t.b.v. Element en Wilgenhof zijn opgestart.

Doelstelling 10: Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding hoger- en academisch onderwijs

In 2023 heeft de gemeente Scalda, HZ en de UCR weer gefaciliteerd, onder meer op het gebied van studentenhuisvesting. Samen met deze onderwijsinstellingen is bij de Provincie Zeeland aandacht gevraagd voor het behoud c.q. De verbetering van de bereikbaarheid van de onderwijslocaties met het openbaar vervoer.

Wat hebben we ervoor gedaan?

Doelstelling 1: Kinderen starten zonder achterstanden op de basisschool, door alle peuters voorschoolse educatie aan te bieden

Er zijn genoeg plekken op de verschillende kinderopvangocaties in Middelburg voor alle peuters met een indicatie voor voorschoolse educatie.

Er zijn gesprekken met de partners (kinderopvang, GGD en software leverancier) om in 2024 door middel van de VVE monitor goed in beeld te krijgen welke peuters er geen gebruik maken van het aanbod.

Doelstelling 2: Alle kinderen van 2 tot en met 12 jaar krijgen gelijke ontwikkelkansen

In 2023 is het nieuw onderwijsachterstandenbeleid vastgesteld. Dit is als gemeente gezamenlijk met de schoolbesturen en kinderopvang tot stand gekomen. De plannen die op basis van dit beleid ingediend zijn voor schooljaren 2023/2024 en verder, zijn per locatie een gezamenlijk product van zowel de kinderopvang als de school. Voorbeelden van de inzet die gedaan wordt door de scholen en kinderopvang zijn: de zomerschool, verhogen van ouderbetrokkenheid, taalgroepen, tutorgroepen, een gesubsidieerd voorschools peuteraanbod en de Voorleesexpress (vanuit de ZB),

Doelstelling 3: Het bevorden van de kansengelijkheid voor jeugd

In 2023 is de gemeente Middelburg een meerjaren samenwerking met het jeugdeducatiefonds aangegaan.

In gezamenlijkheid met de schoolbesturen PO en V(S)O, kinderopvang en de samenwerkingsverbanden passend onderwijs is gekomen tot een concept Lokale Educatieve Agenda, waarin de betrokkenen zich inzetten om samen te werken voor kansengelijkheid.

Doelstelling 4: Vroeg signaleren van problemen bij kinderen en jeugd

In heel 2023 is vanuit TIM de inzet geweest van 2 intermediairs die aansluiten bij de scholen en meedenken met de vraagstukken.

Doelstelling 5: Versterken ondersteuningsstructuren in het onderwijs

Op basis van de beleidsnotitie en subsidieregeling NPO zijn er in 2023 subsidies verstrekt aan 6 organisaties die de activiteiten hebben uitgevoerd.

De inzet van de intermediairs vanuit TIM draagt sterk bij aan de afstemming met deze organisatie en met het onderwijs.

Doelstelling 6: Terugdringen schoolverzuim en begeleiding bij leer- en kwalificatie plichtige leerlingen

De pilot, met betrekking tot het beter in beeld krijgen van de thuiszitters, is verlengd. Het doel is om ervoor te zorgen dat de periode van thuiszitten zo kort mogelijk wordt.

Doelstelling 7: Het laten dalen van het aantal 18 tot 23-jarigen zonder startkwalificatie

De nieuwe Vroegtijdige school verlaten (VSV) tranche 2021-2024 is verlengd tot augustus 2025 als gevolg de invoering van de nieuwe wet “van school naar werk”. In deze wet wordt opgenomen dat de aansluiting met de arbeidsmarkt moet worden gerealiseerd en dat de begeleiding van de jongeren van het Doorstroompunt opgetrokken wordt naar 27 jaar. Deze wet moet worden geïntegreerd in de nieuwe plannen (tranche) die voor augustus 2025 moeten zijn worden ingeleverd bij het Ministerie. Door deze nieuwe wetgeving en invoering van de nieuwe tranche zijn er nog geen aantallen nieuwe vroegtijdige schoolverlaters bekend.

Doelstelling 8: Het bevorderen van gedrag over duurzaamheid bij kinderen (en tevens hun ouders) zowel op jonge leeftijd als wanneer ze zelf volwassen zijn

In 2023 was het bezoek van het aantal leerlingen voor een Natuur- en Milieueducatie (NME) activiteit als van voor corona (49% meer leskisten uitgeleend en 37% meer leerlingen hebben Terra Maris bezocht voor een NME-activiteit).

10 schoolklassen (van de in totaal 14) in Middelburg deden mee aan ‘Experiment Energie!’, een LAB-les over klimaat adaptatie en energietransitie. In deze, grotendeels van gerecyclede spullen gemaakte, tentoonstelling konden kinderen ontdekken welk effect de natuurkrachten vroeger en nu op de wereld om ons heen hebben. En werd op een laagdrempelige manier geleerd wat je zelf kan doen voor de natuur en het klimaat.

De wethouders hebben voorgelezen, quizzen gedaan in het kader van de Warme Truiendag en de Dag van de Duurzaamheid.

De Regenboogschool heeft de educatieve vaartocht op de MS Onrust meegedaan.

Doelstelling 9: Onderwijshuisvesting

Het gebouw aan de Generaal Hakewill Smithlaan 3 voor de Regenboogschool is in gebruik genomen.

Project Dauwendaele (brede scholen complex) is opgestart.

De voorbereidingen voor de uitbreiding van de Aventurijn en vervanging van het oude bouwdeel 1962 van locatie CSW van de Perre zijn doorgeschoven naar 2024.

Doelstelling 10: Faciliteren vestiging en financiering uitbreiding hoger- en academisch onderwijs

Met Scalda, HZ en UCR is periodiek overleg gevoerd over de ontwikkelingen binnen en buiten deze onderwijsorganisaties. Zo is evenals in 2022 aandacht gegeven aan de kansen voor de versterking van het Béta onderwijs met het Delta Climate Center en het Joint Research Center. Ook bedreigingen voor het voortbestaan van het middelbaar en hoger onderwijs, zoals de mogelijkheid van een beperking c.q. verdwijnen van internationale studenten door maatregelen vanuit de rijksoverheid hebben volop de aandacht evenals een mogelijk achteruitgang in de bereikbaarheid van de opleidingen met het openbaar vervoer door nieuwe concessies voor busvervoer in de Provincie Zeeland. In 2023 is specifiek aandacht gegeven aan de gewenste uitbreiding van het aantal studentenwoningen. In het programma Volskhuisvesting (doelstelling 7) wordt hier nader op ingegaan.

Effecten maatregelen financieel herstelplan

Voor de effecten in 2023 van de maatregelen uit het financieel herstelplan verwijzen wij naar de paragraaf Bedrijfsvoering.

Beleidsindicatoren

Wat heeft het gekost?

Toelichting op het financiële resultaat (+ voordeel / - nadeel)

We verantwoorden onze financiële cijfers op hoofdlijnen. Dat betekent dat we alleen afwijkingen van € 50.000 of hoger toelichten. De post “overig” gaat telkens over één of meerdere afwijkingen die kleiner zijn dan € 50.000.