Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

In deze paragraaf wordt verantwoording afgelegd over het onderhoud van de kapitaalgoederen van de Gemeente Middelburg. Hierbij zijn de vastgestelde beleids- en/of beheerplannen leidend.

Beleidskader

De gemeenteraad en het college hebben in het verleden verschillende beleids- en beheerplannen vastgesteld. In onderstaande tabel worden de plannen benoemd waarbij een koppeling met de programma’s is gemaakt. De plannen hebben een meerjarig karakter. In de toelichtende tekst wordt beschreven op welke termijn een nieuw beleidsplan wordt opgesteld en met welke zaken rekening wordt gehouden.

Beleids- en beheerplannen

Programma’s

div = diverse

SCR = Sport, cultuur en recreatie

VM = Volksgezondheid en milieu

VVM = Verkeer, vervoer en waterstaat

Begraafplaatsen en crematorium

Wat wilden we bereiken?

In het Beleidsplan begraafplaatsen en crematorium (toekomstverkenning 2001–2030) is bepaald dat er mogelijkheden moet blijven bestaan voor begraven in alle kernen en is als doel aangegeven een regionaal functionerend crematorium waarbij wordt gestreefd naar een kostendekkende exploitatie, in samenhang met de exploitatie van de begraafplaatsen.

Wat hebben we bereikt?

In alle kernen hebben naar behoefte begrafenissen plaatsgevonden. Het onderhoud op de begraafplaatsen is uitgevoerd. Er is een kwaliteitsslag gemaakt aan het crematorium.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Begraafplaatsen

Een groot aantal plechtigheden is verzorgd inclusief het uitvoeren van de begrafenissen. Om de toegankelijkheid te kunnen garanderen zijn de paden op alle begraafplaatsen geïnspecteerd. Naar aanleiding hiervan is voor 2024 budget gereserveerd voor lokaal herstel van de paden op de begraafplaats aan de Westelijk Oude Havendijk. Om het begraven in Sint Laurens te kunnen garanderen voor een periode tot 2050, is in het bestemmingsplan voor Sint Laurens fase 1 een stuk grond gereserveerd voor het uitbreiden van de bestaande begraafplaats. In 2022 is een plan gemaakt voor uitbreiding. In 2023 zijn de eerste werkzaamheden uitgevoerd om het aangewezen uitbreidingsgebied geschikt te maken voor twee laags begraven. De werkzaamheden lopen door tot en met uiterlijk 2026.

Begrafenissen per locatie per jaar

Totaal hebben 191 begrafenissen plaatsgevonden. Dat zijn er 27 meer dan in 2022. Verwacht wordt dat er in de toekomst een dalende lijn te zien is. De verklaring is dat nabestaanden vaker kiezen voor cremeren.

Crematorium

In 2023 zijn er 761 crematies uitgevoerd. Dat zijn er 89 minder dan in 2022. Het verschil met voorgaande jaren is waarschijnlijk toe te schijven aan de oversterfte door de infectieziekte COVID-19 in 2021 en 2022.

Crematies per jaar

Verder is onderhoud uitgevoerd aan het crematorium, de buitenkant is helemaal geschilderd. Er is een huiskamer gerealiseerd, dit is een kleine ruimte waar ongeveer 10 personen afscheid kunnen nemen van een overledene. En in de koffiekamer is een professionele keuken aangebracht.

Bouwkundige objecten

Wat wilden we bereiken?

Het onderhouden van de gemeentelijke bouwkundige objecten (zoals gebouwen, muren en poorten) op het conditieniveau zoals vastgelegd in de nota ‘Kaders onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen’ richt zich op het onderhouden van de gemeentelijke gebouwen en civieltechnische kunstwerken op conditieniveau 3 (redelijke conditie) voor de periode 2018-2027.

Wat hebben we bereikt?

Het onderhouden van de bouwkundige objecten is grotendeels binnen de geraamde kosten uitgevoerd. Indien nodig zijn onderdelen voor uitvoering doorgeschoven naar 2024. De budgettaire afwijkingen die hierdoor ontstaan, worden opgevangen door de voorziening onderhoud gebouwen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het planmatig onderhoud is uitgevoerd. De uitvoering is in samenhang met het huisvestingsbeleid, onderwijsbeleid, sportbeleid, wijkaanpak, parkeerbeleid en monumentenbeleid gepland. Ook niet-planmatig onderhoud (zoals vernielingen, klachtenonderhoud en onvoorziene zaken) is waar nodig uitgevoerd.

Civieltechnische kunstwerken

Civieltechnische kunstwerken zijn onder andere bruggen, duikers, tunnels, coupures, viaducten, steigers, geluidschermen, kademuren en glooiingen. In 2019 is er in het GBP een splitsing aangebracht tussen gebouwen en civieltechnische kunstwerken in verband met de herverdeling van taken tussen de afdelingen leefomgeving en facilitaire zaken.

Wat wilden we bereiken?

Voor de civieltechnische kunstwerken is het onderhoud vastgesteld op conditieniveau 3 (een redelijke conditie) zoals vastgelegd in de nota ‘Kaders onderhoud gebouwen, civieltechnische kunstwerken, kademuren en glooiingen’.

Voor 2023 was het voornemen om de kwaliteit van de objecten inzichtelijk te maken door inspecties en deze gegevens in het (nieuwe) beheersysteem in te voeren. Bij een groot aantal is de conditie nu in beeld en zijn de gegevens verwerkt. Bij een aantal objecten bestaat nog onduidelijkheid over het werkelijke conditieniveau. Deze onduidelijkheden willen we wegnemen door onder andere nadere inspecties/onderzoeken. Deze zijn grotendeels uitgevoerd maar nog niet gereed. De informatie die hieruit voortvloeit, helpt bij het maken van een overzicht waarin we technische noodzaak en risico’s bepalend laten zijn voor de volgorde van uitvoering. Ook is hierin oog voor (toekomstige) ontwikkelingen/werkzaamheden. Het op peil brengen en houden van alle civieltechnische kunstwerken vraagt een langere termijnvisie en aanpak. Er is onvoldoende capaciteit beschikbaar om de achterstanden op korte termijn op te heffen. Er is voldoende budget voor planmatig onderhoud. Projecten voor noodzakelijke grotere renovaties passen niet in dit budget. Voor dergelijke projecten moeten we net als bij de kademuren krediet vragen aan de raad.

Het streven was dat we 2022 in staat zouden zijn om een overzicht te maken met een prioritering voor vervangings- en renovatieopgaven. Deze opgave is opgestart en we verwachten deze in 2024 af te ronden.

Wat hebben we bereikt?

Er is vooruitgang geboekt om het overzicht en het inzicht in en op het areaal te verbeteren.

Er zijn 19 objecten toegevoegd aan het areaal en de conditie daarvan is geïnspecteerd. Qua onderhoud is de aandacht gegaan naar de bouwdelen van objecten waar de conditiescore slechter is dan het gewenste niveau en naar onderdelen waar storingen optraden die direct actie vereisten. De contractvoorbereiding voor het werk aan de kademuur Nieuwe Haven-Turfkaai is gestart. Het werk is nog niet op de markt gezet. Dit gebeurt naar verwachting in kwartaal 3 van 2024.

Bij sommige objecten bestond nog onduidelijkheid over het werkelijke conditieniveau. Deze hebben we weggenomen door onder andere visuele inspecties uit te voeren. Met nadere inspecties/onderzoeken is van 10 objecten de onderhoudsbehoefte nauwkeuriger geïnventariseerd. De informatie die hieruit voortvloeit, helpt bij het maken van een overzicht waarin we technische noodzaak en risico’s bepalend laten zijn voor de volgorde van uitvoering. Dat overzicht (meerjareninvesteringsplan) wordt onderdeel van het te actualiseren beleidsplan civieltechnische kunstwerken.

Naast het inspectiewerk is een deel van het geplande onderhoud uitgevoerd. Ongeveer 30% van het budget kon niet worden besteed door gebrek aan capaciteit. Dit budget is toegevoegd aan de voorziening en het bijbehorende onderhoud is doorgeschoven naar het volgende kalenderjaar.

De gemeenteraad heeft in 2023 besloten tot de restauratie van de kademuur Korendijk-Kinderdijk. Het werk is vervolgens voorbereid en in kwartaal 4 zijn we met de uitvoering gestart. De uitvoering van het werk loopt door tot Pasen 2025. Bij de Beiaard, Spinhuisweg en Speeltoren zijn oeverconstructies die dringend aan vervanging toe waren opgeruimd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

We zijn bij de civiele kunstwerken op meerdere fronten tegelijk bezig. Hieronder is een korte samenvatting opgenomen van de acties die we uitgevoerd hebben:

• Er zijn eigendomsvraagstukken onderzocht.

• Er zijn objecten toegevoegd aan het areaal.

• Er zijn inspecties uitgevoerd door externe specialisten om het conditieniveau en/of de onderhoudsbehoefte inzichtelijk te krijgen.

• Er zijn objecten gemonitord.

• Er zijn planningen en een begroting opgesteld.

• Er is informatie vastgelegd in het beheersysteem.

• Er is planmatig onderhoud uitgevoerd.

• Er is niet-planmatig onderhoud uitgevoerd (naar aanleiding van klachten en onvoorziene gebreken).

• Er is een investeringsvoorstel voorbereid dat is goedgekeurd door de gemeenteraad.

• Er zijn onderzoeken uitgevoerd voor de toekomstige investeringsopgaven, ter voorbereiding van de renovatie- en vervangingsopgave.

Openbaar groen

Wat wilden we bereiken?

Het groenbeleidsplan ‘Middelburg 2016–2026, Milieubewust en functioneel openbaar groen’ is op 30 januari 2017 door de raad vastgesteld. De hoofdpunten van het beleidsplan zijn:

• Behouden en versterken van de hoofdgroenstructuur (randvoorwaarden bij ruimtelijke ontwikkelingen);

• Toegankelijkheid van de hoofdgroenstructuur (de groene buffers van de stad) bevorderen;

• Een groene inrichting van de wijken en speelplaatsen in stand houden en waar mogelijk verbeteren;

• Zorgvuldig omgaan met uitgifte van groen;

• Milieubewust beheren en differentiatie in de kwaliteitsniveaus van het groenbeheer van de verschillende gebieden aanhouden;

• Inspelen in de groeninrichting op klimaatverandering;

• Behoud van de beheerkwaliteit van het groen, ook op begraafplaatsen;

• Bevorderen van biodiversiteit;

• Het onderzoeken van de mogelijkheden voor het ontwikkelen van stadslandbouw;

• Bij aanleg en inrichting kiezen voor duurzame concepten en beplantingen.

Wat hebben we bereikt?

Aan de in het groenbeleidsplan opgenomen doelen wordt gewerkt in een periode van 2016–2026. Door externe en interne ontwikkelingen stellen we het beleid bij. In 2023 zijn vooral aan de orde geweest:

• Bevorderen van biodiversiteit, stadsnatuur en werken binnen de Wet natuurbescherming;

• Bescherming van het (volwassen) bomenbestand in de gemeente Middelburg;

• Op kleine schaal toepassen van inheemse flora in combinatie met ‘ontstening’ wat in komende jaren breder wordt toegepast met een gunstiger leefklimaat en grotere biodiversiteit tot gevolg;

• Het moeilijker en duurder uitvoeren van onderhoudstaken door een krappere arbeidsmarkt;

• Stapsgewijze overgang naar elektrisch gereedschap.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het onderhoud is uitgevoerd volgens het groenbeheerplan, aan:

• 208 hectare openbaar groen met 24.694 bomen;

• 31 hectare groen op sportaccommodaties met 379 bomen;

• 11 hectare groen op de begraafplaatsen met 1.398 bomen;

• 114 hectare waterlopen en oevers.

Dit is een kleine toename in areaal ten opzichte van 2022. Het onderhoud is deels uitgevoerd met eigen medewerkers en met een belangrijke inzet van Orionis, en incidenteel met aannemers.

Daarnaast:

• is er een kansenkaart biodiversiteit gemaakt;

• hebben tuinlieden een tweedaagse cursus biodiversiteit gevolgd;

• werken tuinlieden volgens werkprotocollen zodat kan worden aangetoond dat we zorgvuldig handelen met het oog op de Wet natuurbescherming;

• is er in het grasbeheer een eerste stap gemaakt in extensiever beheren ter bevordering van de biodiversiteit;

• is er begonnen aan een bomenplan om het bomenbestand gezond te houden en deze te versterken;

• is er een proef gedaan met verschillende typen elektrisch gereedschap.

Openbare verlichting

Wat wilden we bereiken?

Voor dit kapitaalgoed is in begin 2010 een beleidsplan openbare verlichting (2010–2020) vastgesteld. In 2024 willen we een nieuw beleidsplan opstellen.

Sinds 1 januari 2008 wordt het beheer en onderhoud van de openbare verlichting uitgevoerd volgens het gezamenlijk contract van de Samenwerking Openbare Verlichting Zeeland. Het contract van beheer en onderhoud loopt vier jaar en na deze periode wordt het contract opnieuw aanbesteed. Op 8 april 2021 is het huidige contract voor beheer en onderhoud ingegaan. Het beheer en onderhoud wordt afgestemd met de overige Zeeuwse gemeenten. Binnen onze gemeentegrenzen worden de werkzaamheden afgestemd met overige onderhoudswerkzaamheden in de buitenruimte. Op 1 april 2024 wordt het huidige contract met de aannemer verlengd met een periode van 2 jaar.

Wat hebben we bereikt?

In 2023 is de openbare verlichting op diverse plaatsen in Middelburg vernieuwd. Door het toepassen van energiezuinige lampen is een besparing van ongeveer 30.000 kWh gerealiseerd.

Actualisatie van het beleidsplan is niet gerealiseerd. Dit is nu gepland voor 2024.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In diverse woonstraten zijn lichtmasten en armaturen met conventionele lampen vervangen door dimbare ledverlichting. Ook de nostalgische masten in de binnenstad zijn vernieuwd, de oude masten waren niet voorzien van een mastdeur wat tegenwoordig verplicht is, en de armaturen zijn omgebouwd naar ledverlichting. Onder andere Damplein, Spuistraat en Suikerpoortgang.

Riolering

Wat wilden we bereiken?

Het Stedelijk Waterprogramma 2021–2030 is op 11 maart 2021 door de raad vastgesteld (SWP 2021–2030). In dit beleidsdocument wordt weergegeven hoe de Gemeente Middelburg omgaat met het oppervlaktewaterbeheer en de gemeentelijke zorgplicht voor de rioleringen (afval-, hemel- en grondwater). In het plan staat omschreven hoe zo doeltreffend mogelijk en tegen zo laag mogelijke maatschappelijke lasten het beheer wordt uitgevoerd.

In het SWP is het Stedelijk Waterplan geïntegreerd, en het totaalplan dient als input voor de Omgevingsvisie en het Omgevingsprogramma.

Het rioleringsplan is in overeenstemming met het Stedelijk Waterplan en het gemeentelijk Milieubeleidsplan.

Jaarlijks wordt een deel van het rioleringssysteem geïnspecteerd. De kwaliteit van de riolering staat beschreven in het SWP 2021-2030 en wordt over het algemeen als voldoende tot goed beoordeeld. De kwaliteit van de riolering wijzigt jaarlijks niet veel, vanwege de standaard lange levensduur van riolering (60-70 jaar, en soms nog langer).

De uitvoering van werkzaamheden aan de rioleringen wordt zoveel mogelijk afgestemd met andere werkzaamheden in de buitenruimte, zoals herstructureringswerkzaamheden van stadsdelen en onderhoud en reconstructies van wegen. Daarnaast vindt afstemming plaats met andere beheerders waaronder de Provincie Zeeland en het Waterschap Scheldestromen.

Speerpunt voor 2023 was de vervanging of renovatie van ongeveer 3,4 km riolering. Mede in het kader van de hemelwaterzorgplicht proberen we jaarlijks 1% (3,3 ha) van de aangesloten verharding (peildatum 2000) van de gemengde rioolstelsels af te koppelen.

Wat hebben we bereikt?

Het benodigde onderhoud aan riolen en installaties is uitgevoerd, net als een deel van de geplande renovaties (totaal ongeveer 1 km).

Er is slechts 1,2 ha verhard oppervlak afgekoppeld van de gemengde rioleringsstelsels. Daardoor zitten we met het afkoppelen niet meer op het schema van 1% per jaar (22,1% afgekoppeld in 23 jaar).

De eerste reden van deze vertraging is de integrale afstemming van de werkzaamheden met andere disciplines, bewoners en nutsbedrijven. De kwaliteit van het plan wordt hierdoor beter, er is minder overlast en er ontstaan afhankelijkheden in de uitvoering. Ook worden door deze werkwijze de integrale doelen gerealiseerd van andere beleidsvelden zoals wegen, verkeer, groen en klimaatmaatregelen.

Een tweede reden is dat prioriteit ligt bij het begeleiden van ontwikkelings- en uitbreidingslocaties, waardoor minder tijd kan worden besteed aan de voorbereiding en begeleiding van de geplande beheer- en onderhoudsprojecten.

Algemeen geldt dat de financiële middelen die in een bepaald jaar niet worden uitgegeven aan de rioleringszorg, worden opgenomen (gedoteerd) in de rioolvoorziening. Wanneer onderhoudswerken in een later stadium worden uitgevoerd worden de benodigde middelen weer uit deze voorziening onttrokken. De rioolheffing is een doelheffing, dat wil zeggen dat inkomsten daaruit niet aan andere voorzieningen mogen worden uitgegeven.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Er is onderhoud gepleegd aan ongeveer 94 km riolering, alle (18.650) kolken, alle (85) gemalen/pompputten/tunnels in bebouwd gebied en alle (88) pompputten in het buitengebied. Het technisch onderhoud aan de installaties is uitgevoerd in samenwerkingsverband met het waterschap.

Speelplaatsen

Wat wilden we bereiken?

Het Groenbeleidsplan Middelburg 2016–2026 is vastgesteld 30 januari 2017. Hierin is een actualisatie van het speelruimtebeleid opgenomen. De doelstelling is het realiseren en in stand houden van speelruimte en speelvoorzieningen van voldoende kwaliteit, in een groene inrichting, voor alle leeftijdsgroepen, evenwichtig verspreid over de stad. In toenemende mate wordt hierbij ingespeeld op wensen en inbreng vanuit de verschillende wijken.

Wat hebben we bereikt?

Een fijnmazig netwerk van speelvoorzieningen over de stad. Afstemming mede op de wensen vanuit de wijken. Meer groene speelplaatsen, bijvoorbeeld Geersesweg, ‘t Zanddorp, De Overloper, Prinsenhove en Westmede.

Verder is een herziening van het speelruimteplan gestart. In de herziening wordt een visie op bewegen, ontmoeten, sporten en spelen in de openbare ruimte opgesteld met vervolgens een uitvoeringsstrategie en uitvoeringsplan. De uitwerking van dit plan loopt door in 2024. In dit plan wordt het netwerk van speelvoorzieningen doorgelicht en afgestemd op huidige behoeften.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Inspecties (4 keer), regulier onderhoud, calamiteitenonderhoud en vervangingen zijn uitgevoerd.

Sportvelden

Wat wilden we bereiken?

Toekomstbestendige en duurzame sportvoorzieningen in de gemeente Middelburg.

Wat hebben we bereikt?

Sportvoorzieningen van voldoende kwantiteit en kwaliteit binnen de kaderstelling. Het beleid is in 2023 geactualiseerd in het lokaal sportakkoord.

Een structureel spanningsveld bestaat er echter tussen enerzijds de verwachtingen, wensen en behoeften van de sportverenigingen en scholen, en anderzijds de beschikbare middelen en de daaraan gekoppelde kwantiteit en kwaliteit van de voorzieningen. Om duidelijkheid te geven aan verenigingen werken we daarom met de normen die de verschillende sportbonden hanteren. Uit deze normen bleek dat op sportcomplex Veerse Poort er een veld te weinig was voor het aantal teams en leden dat hiervan gebruikmaakt. Omdat er niet direct ruimte is voor een extra veld, is in overleg met de verenigingen en de beheercommissie van het sportcomplex besloten een kunstgrasveld aan te leggen. De belastbaarheid van kunstgras is onbeperkt in tegenstelling tot natuurgras dat moet herstellen. Om in te spelen op de toenemende droge zomers is een waterbassin gerealiseerd onder het veld. Dit kan in de toekomst worden gebruikt om bij het groot onderhoud de natuurgrasvelden een goede start te geven.

In de ontwikkeling van de kwaliteit van de grasmat en natuurgrassportvloeren is een pilot gedaan met een robotmaaier. De eerste resultaten lijken positief. De robotmaaier kan natuurgrasvelden op een sportcomplex drie keer per week maaien ten opzichte van één á twee keer met een gewone maaier. Dit zorgt voor een dichtere grasmat, constantere grashoogte, minder onkruid en een strak gemaaid wedstrijdveld op zaterdag.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het areaal en het actuele beheer zijn vastgelegd in het groenbeleidsplan. Het gaat om zes sportcomplexen (De Sprong, Kruitmolen, Nieuwland, Arnemuiden, Sint Laurens en Veerse Poort) en 31,7 ha aan areaal inclusief verhardingen. Hier hebben we de volgende maatregelen uitgevoerd:

• Jaarrond zijn de velden onderhouden, hierin maken we onderscheid in dagelijks onderhoud en grootonderhoud.

• Planvorming voor vervanging van sportveldverlichting door ledverlichting.

• Op sportpark Veerse Poort is een kunstgrasveld gerealiseerd.

• Bij VV Arnemuiden is een pilot uitgevoerd met een robotmaaier.

Verkeersregelinstallaties

Wat wilden we bereiken?

We willen een goed functionerend verkeerslichtenareaal door:

• uitvoering te geven aan het tijdig vervangen van afgeschreven verkeersregelinstallaties;

• adequaat te reageren op storingen in de verkeersregelinstallatie (eerstelijnsonderhoud);

• jaarlijks preventief en correctief onderhoud aan de installaties uit te voeren (tweedelijnsonderhoud);

• het uitvoeren van verkeerskundig onderhoud de verkeerslichtenregeling af te stemmen op de verkeerssituatie en verkeersaanbod;

• geen verkeersregelinstallaties toe te passen op kruispunten waar een fysieke maatregel (bijvoorbeeld rotonde of voorrangskruising) een betere oplossing is. Bij vervanging vooraf een nut en noodzaak onderzoek uitvoeren.

Wat hebben we bereikt?

In 2022 heeft de gezamenlijke aanbesteding van de Zeeuwse wegbeheerders plaatsgevonden voor het nieuwe NMS. Het werk is gegund aan de Firma Technolution met het systeem Mobimaestro. Voor het aanpassen van de Middelburgse VRI’s en het verbinden met Mobimaestro is een raamcontract met Technolution afgesloten. In 2023 zijn op de Middelburgse VRI’s de digitale verbindingen geüpdatet en via beveiligde verbindingen aangesloten op Mobimaestro.

Parallel aan de gezamenlijke aanschaf van een NMS is op initiatief van de Provincie Zeeland een onderzoek gestart naar een gezamenlijke aanpak voor het ombouwen van het bestaande verkeerslichtenareaal naar intelligente VRI’s (iVRI). iVRI’s worden landelijk de nieuwe standaard en bieden de mogelijkheid om het verkeer zo goed mogelijk af te wikkelen op basis van gegevens over de actuele verkeerssituatie. Vanuit het Rijk zijn hiervoor subsidiemiddelen beschikbaar gesteld. In 2021 heeft de Provincie Zeeland onder de wegbeheerders de belangstelling gepeild. Middelburg heeft, net als de andere grote Zeeuwse gemeenten, aangegeven aan dit onderzoek mee te willen werken. In 2022 is gebleken dat er nog te veel vragen onbeantwoord zijn over de toepasbaarheid van iVRI’s op het Schroetracé en Het Groene Woud. Vanwege deze onduidelijkheid hebben we besloten om op dit moment niet in te stappen in een gezamenlijke aanbesteding voor de aanschaf van iVRI’s. Wij blijven de ontwikkelingen op dit gebied wel nauwlettend volgen.

De voorbereiding voor vervanging van de VRI op het kruispunt Stromenweg/Grevelingenstraat was gepland voor het jaar 2022. Vanwege gebrek aan capaciteit binnen het cluster verkeer is dit doorgeschoven naar 2024.

We hebben het eerste- en tweedelijnsonderhoud voor 2023 uitbesteed aan de firma Istimewa.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

De verkeersregelinstallaties op het Seisplein en op het kruispunt Sandberglaan/Seissingel is in 2023 vervangen.

In 2020 is een motie aangenomen om te onderzoeken of de VRI op de kruising Sandberglaan/Laan der Verenigde Naties/President Rooseveltlaan vervangen kan worden door een rotonde. In 2021 is het verkeerskundig onderzoek gestart en de inpasbaarheid van een rotonde onderzocht. Het onderzoek naar de rotonde had een directe relatie met de ontwikkeling van een nieuw kerkgebouw op de hoek van de Sandberglaan/Laan der Verenigde Naties. De plannen voor deze ontwikkeling zijn echter gestopt. Een gewijzigd ontwikkelplan kan van invloed zijn op de gewenste kruispuntoplossing. Daarom is het onderzoek naar een rotondeoplossing voor dit kruispunt stilgelegd.

Het jaarlijkse preventieve en correctieve onderhoud is uitgevoerd door Istimewa in samenwerking met de leverancier van de verkeersregelinstallaties. Aandachts- en herstelpunten zijn uitgevoerd.

Waterwegen

Wat wilden we bereiken?

Met het zorgdragen voor waterlopen beogen we een goede kwaliteit en afvoer van het oppervlaktewater naar het Kanaal door Walcheren. Het belangrijkste document was het stedelijk waterplan (Waterplan Middelburg 2005–2009). Dit waterplan is geactualiseerd in 2021 en nemen we als Stedelijk Waterprogramma (gecombineerd met het voormalig gemeentelijk rioleringsplan) op in het Omgevingsprogramma van de gemeente. Een Omgevingsprogramma bevat de concrete uitwerkingen en acties die nodig zijn om de in de Omgevingsvisie afgesproken ambities te bereiken.

Wat hebben we bereikt?

Oppervlaktewater binnen stedelijk gebied

Op basis van de overeenkomst Beheer Openbaar water Bebouwd gebied (BOB, door het college vastgesteld op 9 mei 2017 voor de periode 2017–2025 als vervolg op de eerdere overeenkomst) hebben we samen met het waterschap Scheldestromen zorggedragen voor het onderhoud van de waterlopen. Het areaal en het actuele beheer zijn vastgelegd in het groenbeleidsplan. Het gaat om wateroppervlak inclusief slootkanten/oevers met een totale omvang van 114 ha aan areaal. In 2024 ondernemen we stappen om een nieuwe BOB-overeenkomst 2025–2033 te realiseren.

De in de beheerplannen beoogde kwaliteit is geleverd. Op dit moment is er geen achterstallig baggerwerk in de gemeente. Door het baggerwerk op peil te houden, verbetert de kwaliteit van het oppervlaktewater en wordt een goede afvoer gegarandeerd.

Oppervlaktewater buiten stedelijk gebied

Om de afvoer en berging van het oppervlaktewater klimaatbestendig te maken, heeft het waterschap de capaciteit ervan getoetst aan de Planvorming Wateropgave (PWO) Walcheren. Dit PWO is een gekalibreerd watersysteemmodel voor heel Walcheren, en vormt de basis voor de peilbesluiten van het waterschap.

Oppervlaktewater en riolering in stedelijk gebied

Verder heeft de SAZ+ (Samenwerking Afvalwaterketen Zeeland, bestaande uit alle Zeeuwse gemeenten, het waterschap Scheldestromen en Evides) in 2017 een stresstest uitgevoerd op het stedelijk water (oppervlaktewater en riolering). Het doel van deze stresstest was om locaties in beeld te brengen die gevoelig kunnen zijn voor extreem weer zoals korte hevige neerslag, langdurige neerslag of droogte. De resultaten van de stresstest zijn verder verfijnd en zijn verwerkt in het nieuwe Stedelijk Waterprogramma, dat in het voorjaar van 2021 is vastgesteld door de raad.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In 2023 is onderhoud volgens de BOB-overeenkomst uitgevoerd aan oppervlaktewater in de stad en is de stresstest uitgevoerd op oppervlaktewater en riolering in stedelijk gebied. De aanbevelingen uit de PWO zijn door het waterschap gedeeltelijk al uitgevoerd (Dauwendaele) en Klarenbeek volgt de komende jaren.

In 2023 zijn in de Stromenwijk en de Griffioen alle regulieren sloten gebaggerd en de duikers gereinigd, en is er onderhoud uitgevoerd aan beschoeiingen in Arnemuiden en op Arnestein.

Wegen

Wat wilden we bereiken?

Het hoofddoel was om het huidige wegenbeheerplan van 2017–2021 weer actueel te maken. Andere doelen waren om de 29 geplande onderhoudsprojecten van de jaarplanning wegen en riolen te realiseren en het achterstallig onderhoud geleidelijk aan weg te werken.

Daarnaast lag de focus bij de onderhoudsprojecten op het ontstenen/vergroenen van de verharding om een groenere omgeving te bevorderen.

Wat hebben we bereikt?

Het wegenbeheerplan is geactualiseerd en op 21 september 2023 heeft de raad het nieuwe wegenbeheerplan voor de periode 2024–2033 vastgesteld.

Planning wegen- en rioolonderhoud 2023

In 2023 zijn 11 van de in totaal 29 geplande onderhoudsprojecten afgerond. De overige 18 projecten zijn doorgeschoven naar 2024.

Klimaatmaatregelen

Het klimaat verandert. We krijgen in de toekomst vaker te maken met wateroverlast en perioden met droogte en hitte. Door het klimaatbestendiger maken van de leefomgeving zorgen we ervoor dat er meer ruimte komt voor groen en dat er minder stenen worden teruggebracht.

In 2023 hebben we ongeveer 5.100 m² verharding vervangen door groen of omgevormd naar een halfverharding.

Achterstallig onderhoud

Het percentage achterstallig onderhoud is begin 2023 bepaalt op 18% (ongeveer 474.000 m²) van het totale areaal. De totale oppervlakte van het wegenareaal bedraagt ongeveer 2,7 miljoen m². Op basis van de uitgevoerde onderhoudsprojecten (onder andere Klein Vlaanderen en Radenhove) en het uitgevoerde klein onderhoud in Middelburg-Zuid is naar schatting ongeveer 25.000 m² achterstallig onderhoud weggewerkt.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Planning wegen- en rioolonderhoud 2023

Er zijn 11 van de 28 projecten gerealiseerd. De overige 17 projecten zijn om diverse redenen vertraagd en doorgeschoven naar 2024.

De eerste reden van deze vertraging is de integrale afstemming van de werkzaamheden met andere disciplines, bewoners en nutsbedrijven. De kwaliteit van het plan wordt hierdoor beter, er is minder overlast en er ontstaan afhankelijkheden in de uitvoering. Ook worden door deze werkwijze de integrale doelen gerealiseerd van andere beleidsvelden zoals verkeer, groen, riolen en klimaatmaatregelen. Aan de andere kant is het een intensieve werkwijze die de doorlooptijd van projecten aanzienlijk verlengt en meer inzet van de eigen medewerkers vraagt.

Een tweede reden is dat prioriteit ligt bij het begeleiden van ontwikkelings- en uitbreidingslocaties, waardoor minder tijd kan worden besteed aan de voorbereiding en begeleiding van de geplande beheer- en onderhoudsprojecten.

Een derde reden is het capaciteitsprobleem bij het nutsbedrijf DNWG bij de uitvoering van kabel- en leidingwerkzaamheden.

Klimaatmaatregelen

Bij het integraal ontwerpen en de afstemming met andere disciplines, bewoners en nutsbedrijven wordt gekeken naar kansen om te ontstenen of bestratingsmateriaal om te vormen naar een halfverharding. Waar mogelijk wordt het verhard oppervlak omgevormd naar bijvoorbeeld halfverharding en/of groen. Ook worden goede bestratingsmaterialen hergebruikt.

Voorbeelden zijn Klein Vlaanderen en Radenhove. Ook bij klein onderhoud wordt op kleinere schaal gekeken naar ontstenen of het omvormen van bestratingsmateriaal. Een voorbeeld is de Jacob Pieterse Boreelstraat. Daar is 100 m voetpad (tegelverharding) omgevormd naar halfverharding.

Achterstallig onderhoud

Over het gehele wegareaal gezien, staat de kwaliteit van het wegareaal onder druk. Enerzijds doordat de prioriteit op andere werkvelden ligt (waaronder ontwikkelingslocaties), anderzijds is er een tekort aan capaciteit, zowel in de eigen organisatie als bij externe partijen.

Het percentage achterstallig onderhoud wegen is hierdoor toegenomen tot ongeveer 18% van het totale wegareaal. Inmiddels wordt er niet meer voldaan aan het gestelde ambitieniveau C, omdat het achterstallig onderhoud meer dan 10% bedraagt. In het beleidskader beheer en onderhoud wegen is afgesproken hoe de hoeveelheid achterstallig onderhoud de komende jaren wordt teruggebracht.

Naast het projectmatig onderhoud wordt een deel van het budget besteed aan het kleinschalig onderhoud, omdat de schadebeelden van de wegonderdelen hier om vragen. Deze werkzaamheden zijn uitgevoerd binnen het beschikbare budget en voor een deel uit de reserve wegen. Met dit kleinschalig onderhoud wordt meestal een geringe beeldkwaliteitsverbetering (van achterstallig naar C-niveau) bereikt. Door in elk jaar een andere wijk het klein onderhoud uit te voeren, kunnen we het teveel aan achterstallig onderhoud langzaam gaan inlopen.

In 2023 is in de wijk Middelburg-Zuid ongeveer 12.000 m² achterstallig onderhoud weggewerkt.

Financiën kapitaalgoederen